حسین درخشان: سپاه حامی دولت پزشکیان و مذاکرات است | ایران امکان اجرای نمایش را به ترامپ بدهد
حسین درخشان، تحلیلگر سیاسی، بر این باور است که سپاه از دولت پزشکیان و همینطور مذاکرات میان ایران و آمریکا حمایت می‌کند و می‌گوید: شانس دست یافتن به توافق به نسبت مذاکرات برجام بیشتر است.
او تاکید دارد که ایران این بار به موقع وارد مذاکرات با دولت ترامپ شده و در صورت نتیجه‌بخش بودن مذاکرات، اعلام توافق ایران و آمریکا با حضور دونالد ترامپ و مسعود پزشکیان می‌تواند اسرائیل را آچمز کند.
گفت‌وگوی انصاف نیوز با آقای درخشان درباره‌ی مذاکرات ایران و آمریکا و مسائل دیگر مرتبط با آن را می‌توانید در ادامه بخوانید:
شانس رسیدن به توافق بالاست
انصاف نیوز – مذاکرات ایران و آمریکا در عمان آغاز شده و ظاهرا همچنان ادامه خواهد داشت. این دور از مذاکرات چه تفاوت‌هایی با دوره‌های پیشین دارد؟
شرایط مذاکراتی که در حال انجام است با مذاکرات برجام متفاوت است و شانس رسیدن به توافق نیز بر روی کاغذ در آن بالاتر است.
شرایط داخلی ایران نسبت به آن زمان تغییر کرده و از گذشته درس‌های زیاد گرفته‌اند. اهمیت دادن به بعد اقتصادی مذاکرات و کاهش اختلافات داخلی درباره‌ی آن و ایجاد اجماع در این باره از جمله درس‌هایی‌ست که گرفته شده است.
در همین ارتباط برای مثال سپاه و به ویژه اطلاعات سپاه حامی محکم دولت پزشکیان و مذاکرات فعلی است.
آمریکای ترامپ بیش از زمان اوباما از اسرائیل فاصله دارد
انصاف نیوز – شرایط خارجی چطور؟ آیا شرایط سخت‌تر از گذشته نشده است؟
از نظر بیرونی هم شرایط نسبت به قبل تغییراتی داشته است. از جمله اینکه سعودی دیگر نه تنها مخالف توافق نیست بلکه موافقت هم دارد.
روسیه که مخالف شکل‌گیری توافق میان ایران و آمریکا بوده در سال‌های اخیر به‌خاطر جنگ اوکراین ضعیف شده و توان زیادی برای مخالفت ندارد.
اروپایی‌ها هم که اسرائیل در بین آنها گاهی نفوذ بیشتری از آمریکا داشت هم در مذاکرات حضور ندارند. برای مثال فرانسه در مقطعی در مذاکرات برجام بیش از آمریکا سنگ‌اندازی می‌کرد.
آمریکای ترامپ هم از زمان اوباما فاصله‌ای بیشتر از اسرائیل دارد. برای نمونه نتانیاهو درباره‌ی اینکه روز شنبه‌ی پیش میان ایران و آمریکا مذاکره‌ای انجام خواهد شد خبری نداشته و در همان نشست خبری با دونالد ترامپ در کاخ سفید متوجه شده است.
این موضوع نشانگر این است که آمریکا این موضوعات را توانسته حداقل تا پیش از وقوع آن از اسرائیل مخفی نگه دارد و احتمال دارد همین موضع را ادامه دهد.
برای ترامپ ظاهر توافق بسیار مهمتر از محتوای آن است
انصاف نیوز – برخی معتقدند که توافق با شخص ترامپ پیچیدگی‌های بیشتری به نسبت دوران اوباما دارد…
چند سال قبل در انصاف نیوز نوشته بودم که ترامپ نه تاجر است و نه سیاستمدار بلکه یک شخصیت تلویزیونی است. بر اساس همان استدلال من تصور می‌کنم که برای ترامپ محتوای توافق اهمیت ثانویه دارد و ظاهر آن بسیار مهمتر است.
اسم، بسته‌بندی، بخش‌های نمایشی و تلویزیونی توافق ایران و آمریکا برای ترامپ اهمیت دارد؛ و البته سرعت دست یافتن به توافق.
یکی از مهم‌ترین ابعاد «سیاست‌ورزی تلویزیونی» که دونالد ترامپ نمونه‌ی خیلی مهمی از آن است (البته قبل از او هم افرادی بودند اما ترامپ این نوع سیاست‌ورزی را به کمال رسانده است) این است که باید هیجان و تعلیق داشته باشد و فرم «دراما» را رعایت کند.
به همین خاطر است که او همیشه سعی می‌کند اظهارات یا اقداماتش رقیبان و حتی حامیان خودش را غافل‌گیر کند و خود را برهم زننده‌ی وضع نامطلوب موجود و بعد نجات‌بخش نشان دهد. فرم «دراما» دقیقا همین است که تعادلی وجود دارد، آن تعادل به هم می‌خورد و تعادلی دیگر بازمی‌گردد.
انصاف نیوز – این فرمول در مواجهه با ایران هم دیده می‌شود؟!
ترامپ درباره‌ی ایران هم بر اساس همین فرمول عمل می‌کند که بر اساس نگاه او «دموکراتها از روی ضعف ایران را رها کرده‌اند و حتی به او جایزه داده‌اند تا به بمب هسته‌ای برسد، بعد ترامپ آمده آن تعادل را با خروج از برجام به هم زده تا با توافقی بهتر تعادل جدیدی ایجاد کند که به‌خاطر شکست در انتخابات ۲۰۲۰ فرصت نیافته. ولی حالا بازگشته تا آن توافق بسیار بهتر را نهایی کند»
این روایت برای ترامپ و طرفدارانش بسیار جذاب است و دقیقا شبیه تمام اقدامات دیگری است که در این مدت کرده است.
ایران امکان اجرای نمایش را به ترامپ بدهد
انصاف نیوز – و در این میان ایران چه مواجهه‌ای با دونالد ترامپ خواهد داشت یا باید داشته باشد؟
ایران باید راهی پیدا کند تا بدون آنکه آسیب عمده‌ای ببیند چنین امکانی را به ترامپ بدهد تا این نمایش را اجرا کند و به سرعت بتواند آن را به مردم آمریکا بفروشد. در این صورت اصلا بعید نیست که ایران امتیازاتی بیشتر از آنچه در برجام بود را به دست بیاورد.
او به دنبال تحقق این روایت اغراق‌آمیز است که بگوید «من اولین رئیس جمهور آمریکا هستم که توانسته‌ام بعد از ۸۰ سال (!) ایران را از ساخت بمب هسته‌ای منصرف کنم»
ایران باید به ترامپ این میدان را بدهد که چنین ادعایی را به سرعت مطرح کند. توجیه کردن آمریکایی‌ها درباره‌ی اینکه در برابر بازگشت به غنی‌سازی با درصد پایین‌تر ایران چه به دست آورده مشکل ترامپ است و نه ایران.
او به دنبال این است که پس از بی سرانجام ماندن ماجرای وضع تعرفه‌ها و همینطور تلاش‌ها برای پایان دادن به جنگ روسیه و اوکراین بگوید که «من همچنان نابغه هستم و توانستم این توافق را با ایران در چند هفته به سرانجام برسانم.»
اعلام توافق با حضور ترامپ و پزشیکان اسرائیل را آچمز می‌کند
انصاف نیوز – بر خلاف دیدگاه شما که نگاه مثبتی به مذاکرات دارید برخی هم معتقدند که اتفاقا ایران پس از آنچه در 7 اکتبر رخ داد ضعیف شده است و برگ‌های برنده‌ی زیادی برای استفاده در مذاکرات ندارد.
ایران در حال حاضر از جنبه‌هایی ضعیف‌تر و از جنبه‌های دیگری نیز قوی‌تر شده است. افزایش اتحاد داخلی، نبود مخالفت سعودی، تضعیف روسیه و… باعث تقویت ایران است.
اگر توافقی کلی به سرعت شکل بگیرد و به شکلی تلویزیونی و با حضور ترامپ و پزشیکان اعلام شود اسرائیل را آچمز خواهد کرد و شرایط را به شکلی تغییر می‌دهد که بتوان به توافق بزرگتری رسید.
البته حتی ممکن است ترامپ با کمی عقب‌نشینی ایران هم راضی شود و فشار را کاهش دهد و احتمال حمله‌ی اسرائیل را منتفی کند تا بتواند به گرفتاری‌های دیگرش بپردازد.
ایران از حالا برای توافق بزرگ با آمریکا زمینه‌سازی کند
به نظرم ترامپ به موضوع مذاکرات با ایران به عنوان یک مسئله‌ی بلندمدت نگاه نمی‌کند و می‌خواهد که به سرعت به سرانجامی تلویزیون‌پسند برسد و بعید می‌دانم بعد از آن فرصت کند توافق را گسترش دهد.
ولی به هر حال ایران باید آماده‌ی گسترش توافق باشد، چون ونس معاون ترامپ به احتمال زیاد هشت سال پس از ترامپ در قدرت خواهد بود و ایران باید از حالا برای آن توافق بزرگ که تمام تحریم‌ها را بردارد زمینه‌سازی کند.
انصاف نیوز – شیوه‌ی ترامپ برای دست یافتن به این هدف چگونه خواهد بود؟
روش ترامپ در مذاکرات سه مرحله‌ی لاس زدن، مشت زدن و معامله در شرایط برتر است. اگر کسی بتواند در همان مرحله‌ی اول به شکلی سر او را گرم کند و قانعش کند که کار به مشت زدن نرسد نفع بسیاری خواهد برد.
در همین چند ماه اخیر کشورهایی که چنین طرحی داشتند کمتر ضربه خوردند و موفقیت بیشتری کسب کردند. برای مثال درباره‌ی تعرفه‌ها انگلیسی‌ها همین کار را کردند و در نتیجه ضرر کمتری هم دیدند.
زلنسکی هم مثالی مخالف آن است که در مرحله‌ی «لاس زدن» اشتباه عمل کرد و در نتیجه از ترامپ مشت‌های محکمی در میدان نظامی خورد که منجر به پیش‌روی بیشتر روسیه شد و در نهایت با ذلت و عذرخواهی به تعامل با ترامپ برگشت.
ایران به موقع وارد مذاکره شد
انصاف نیوز – فکر می‌کنید عملکرد ایران به کدام یک از این دو مثال نزدیک‌تر است؟
ایران خوشبختانه این موضوع را به درستی متوجه شده و به موقع وارد مذاکره شد. حالا می‌تواند بدون اینکه وارد مرحله‌ی دوم (مشت زدن ترامپ) شود این مسیر را مستقیما به معامله برساند و «معامله‌ی عزتمندانه» را جایگزین «معامله با زیر چشم سیاه» کند!
در تیم ترامپ بین «اسراییل‌اول»ها با «آمریکااول»ها درگیری است
البته در داخل خود تیم ترامپ بین «اسراییل‌اول»ها با «آمریکااول»ها الان درگیری است و گروه اول نمی‌خواهد تعامل با ایران بدون مشت خوردن پیش رود، ولی خود ترامپ و ونس «آمریکااول» هستند و فکر می‌کنند اگر ایران انعطاف نشان دهد نیازی به مشت که می‌تواند آمریکا را در باتلاق گران‌قیمتی بدتر از عراق بیندازد نیست.
منافع توافق با ترامپ برای ایران
انصاف نیوز – بیاییم فرض کنیم که مذاکرات به خوبی پیش برود و به توافقی هم ختم شود. این توافق چه ویژگی‌هایی خواهد داشت؟ ایرانِ پس از توافق چه مختصاتی دارد؟
با توجه به سرعت و سادگی‌ای که ترامپ انتظار دارد، به احتمال زیاد و به ناچار همان کلیات برجام را با اسمی دیگر و قاب‌بندی خیلی اغراق‌شده به عنوان توافق اعلام خواهند کرد، شاید تا حدی شبیه توافق ژنو که کلی و کوتاه و ساده بود. این توافق برای هر دو طرف حیاتی است تا از بحران پرهیز کنند، به‌خصوص اینکه ترامپ اروپایی‌ها را از درخواست برگرداندن تحریم‌ها منصرف می‌کند.
با این توافق اقتصاد ایران می‌تواند نفسی بکشد. همانطور که در انتخابات هم تقابلی بین دو نماد «دولت نفس» و «دولت قفس» شکل گرفته بود دولت پزشکیان با این توافق می‌تواند به سمت وعده‌ی اصلی‌اش قدم بردارد.
بخشی از منابع مالی ایران آزاد خواهد شد و ایران خواهد توانست به فروش نفت ادامه دهد. احتمالا دولت در این شرایط راحت‌تر می‌تواند درباره‌ی بنزین و حامل‌های انرژی دیگر هم طرح‌های جدیدی را اجرا کند.
این توافق منافع مختلفی خواهد داشت از جمله اینکه برای دو، سه سال مخالفان دولت کم‌صدا و ضعیف‌تر خواهند شد، امکان سر و سامان دادن به اقتصاد فراهم می‌شود و امیدواری نیز برای مردم ایجاد می‌شود، تنش‌های خارجی کاهش پیدا می‌کند و ممکن است برای ایران و کشورهایی که در گذشته با ایران همکاری کمتری داشتند زمینه‌های همکاری تازه ایجاد شود.
از اینها مهمتر این توافق موانع بانکی تجارت با کشورهای همسایه یا دوست را هم با تصویب مقررات ضدپولشویی و بیرون آمدن از فهرست سیاه FATF برطرف خواهد کرد که برای خروج از وضع اقتصادی فعلی بسیار ضروری است.
این امکان هم وجود دارد که پس از توافق فضای سیاسی و اجتماعی داخلی هم بازتر از گذشته شود و در آن شرایط رفع حصر کامل شود، برخی زندانیان هنوز محبوس آزاد شوند و امکان بیشتری برای اینکه رفع فیلترینگ گسترده‌تر شود به وجود بیاید.
همینطور رفت و آمد ایرانیان مقیم خارج تسهیل شود که همینجا می‌خواهم پیشنهاد چند سال پیشم را مبنی بر اعطای یک آتش‌بس قضایی برای جرایم سیاسی در طول دو هفته تعطیلات نوروزی برای تمام ایرانیان مقیم خارج که نامش را حق وطن یا حق نوروز گذاشته‌ام تکرار کنم. این طرح هر سال دهها میلیون دلار ارز وارد کشور می‌کند و میلیون‌ها شغل می‌سازد و می‌تواند فضای حاکم بر دیاسپورای ایرانی را کاملا دگرگون کند و افراد و ایده‌های جنگ‌طلب نزدیک به اسراییل را به حاشیه براند.
البته مجلس کنونی واقعا یک گرفتاری برای دولت و نظام است. هر دولتی حق دارد که حداقل دو سال از مجلسی همراه برخوردار باشد و چهل سال است که چنین رویه‌ای در کشور اجرا شد ولی حالا پس از درگذشت آقای رییسی به هم خورده و این دولت چهار سال باید با مجلسی ناهمراه سر کند.
سران قوا باید با درخواست حکم حکومتی از رهبری این فاصله‌ی دو ساله‌ی انتخابات مجلس و ریاست جمهوری را احیا کنند وگرنه هیچ دولتی نخواهد توانست برنامه‌های مهمش را اجرا کند.
نکته‌ی دیگر لزوم بازگشت آقای ظریف از زاویه‌ی امنیت ملی است. ظریف تنها کسی است در میان کل مدیران نظام که دستگاه فکری و خاستگاه اجتماعی و فرهنگی ترامپ و ویتکاف را به‌خاطر سالها زندگی در نیویورک می‌شناسد و همزمان سواد و تجربه‌ی تعامل مستقیم با آمریکا درباره مساله هسته‌ای و تمام مهارت‌های شخصی لازم برای این کار را نیز دارد.
هیچ کشوری برجسته‌ترین ژنرالهایش را در خطیرترین روزهای تاریخش به بهانه‌های واهی کنار نمی‌گذارد و آقای پزشکیان باید تلاش کند تا ظریف حداقل به عنوان مشاور رهبری که مستثنا از قانون تابعیت مضاعف است در طراحی و روند مذاکرات دخیل باشد. این نه تنها از حیث منافع ملی مهم است، بلکه برای بخش بزرگی از بدنه‌ی رای‌دهنده به آقای پزشکیان هم حیاتی است تا از رای خود دلسرد نشوند.
انتهای پیام
