پشت پرده یک جنجال افغان‌ستیزانه

علی اصغر شفیعیان

ایرانی‌ها در نظرسنجی‌ها تمایل قابل توجهی به مهاجرت دارند، اما بخشی از همین جامعه به‌شدت با مهاجرت افغانستانی‌ها به ایران مخالف‌اند. دلیل بخشی از مخالفان، با نژادپرستی قابل توضیح است. کافی‌ست گوش بدهید: «افغانی‌ها پست‌اند»!

افغانستان بخشی از حوزه تمدنی ایران بزرگ است. چرا به‌جای تقویت این پیوند، آن را انکار می‌کنیم؟ برخی همسایگان دیگر هم زمانی حتی مستعد پیوستن به ایران امروز بودند. لااقل با مردمی که در حوزه تمدنی ایران هستند اینقدر سخت نگیرید.

جرم؟ آمار نشان می‌دهد به نسبت جمعیت، تعداد زندانی‌های افغانستانی بسیار کمتر از ایرانی‌هاست. معمولاً مهاجران به‌دلیل شرایط حساس‌شان، بیشتر از بومیان از درگیری با قانون پرهیز می‌کنند.

بیشتر افغانی‌ها در مشاغل سخت و با دستمزد پایین کار می‌کنند و دنبال دردسر نیستند. برخی جرائم کوچک مثل نداشتن مدارک، در آمار می‌آید، اما این را نباید معادل جرم‌خیز بودن دانست.

البته تقریباً کسی نیست که با تعیین تکلیف مهاجرین غیرقانونی که تعدادشان به چندین میلیون رسیده، مخالف باشد. دولت هم از حدود دو سال پیش در حال اخراج آن‌هاست. حتی اخراج آن‌ها باید قانونی، محترمانه و با در نظر گرفتن شرایط افغانستان باشد.

در رسانه‌ها، با بزرگ‌نمایی موارد نادر، تصویری غیرواقعی از مهاجران ساخته شده است. این‌گونه روایت‌ها نه‌تنها ناعادلانه‌اند بلکه باعث نفرت‌پراکنی می‌شوند.

انصاف نیوز در ده سال گذشته، تریبونی برای تمام طیف‌های افغانستانی بوده است؛ از حامیان طالبان تا منتقدان‌شان و حامیان دولت قبل، از فعالان مهاجر تا منتقدان سیاست مهاجرتی ایران.

تیر ۱۴۰۲، گزارشی از وضعیت افغانی‌ها در جنوب تهران منتشر کردیم که نقطه‌ی شروع حساسیت بر روی حجم بالای مهاجرین غیرقانونی بود. مصاحبه‌شونده در آن گزارش منبع خوبی بود چون سال‌ها در جنوب تهران زندگی می‌کرد ولی بعد از مصاحبه، مواضع نژادپرستانه‌اش را علنی کرد که ما از این موضوع شرمسار شدیم اما آن گزارش عین واقعیت بود.

همکاری با یک افغانستانی، فارغ‌التحصیل شهید بهشتی، باعث افتخار ماست. او – حمید انوری – در حال نگارش مجموعه گزارش‌هایی درباره مهاجرین است که به مرور منتشر می‌شود، از جمله در نقد افغان‌ستیزی در رسانه‌ها.

اخیراً یک مهاجر افغانستانی تحصیل کرده به اتهامی اثبات نشده سه روز بازداشت شده و رسانه‌هایی مصاحبه‌ی دو سال پیش انصاف با او را دستاویز قرار داده‌اند. پشت این داستان، دو رسانه‌اند که دلخورند: یک رسانه‌ی زرد به‌خاطر نام برده شدن از آن در گزارشی درباره رسانه‌های افغان‌ستیز [لینک]، و دیگری چون در گزارشی به باج‌گیری‌اش از پتروشیمی‌ها اشاره شده بود [لینک].

در حقیقت، این جنجال، تلافی است. نه عدالت، نه اطلاع‌رسانی. فقط دعوای رسانه‌هایی که دنبال انتقام‌اند.

انتهای پیام