تماس تلفنی دلیل سقوط هواپیمای یاسوج بود؟!

یک مخاطب انصاف نیوز به نام «مهدی» درباره‌ی ماجرای تماس و چک کردن تلگرام یک سرنشین هواپیمای یاسوج به نکته‌ی عجیبی اشاره کرده است: «تماس تلفنی در هواپیما روی سیستم ناوبری تاثیر می گذارد، شاید دلیل سقوط همین بوده!»

تاکنون نتیجه‌ی تحقیقی درباره‌ی این موضوع منتشر نشده اما سه متن زیر، در این باره خواندنی است.

اگر تلفن همراهتان را در هواپیما خاموش نکنید چه اتفاقی می‌افتد؟

سایت مجله گردشگری الی گشت درباره‌ی این که «چرا باید تلفن همراه را در هواپیما خاموش کنیم؟» در گزارشی سال 95 نوشت:

یکی از مسائل مهم در هواپیما که مسئله بسیاری از مسافران بوده، استفاده از تلفن همراه است. بارها شنیده‌ایم که می‌گویند از این کار اجتناب کنید و حتی برخی با شایعاتی از قیبل افتادن هواپیما، منفجر شدن و… از خاموش کردن موبایل و یا تنظیم آن روی حالت پرواز در کابین حرف می‌زنند. روش معمول در هواپیماها این است که مسافران و خدمه تلفن همراه خود را در حالت “airplane mode” قرار دهند. ولی اگر آنها این کار را نکنند چه می‌شود؟ باالی گشت همراه باشید تا در ادامه به این مسئله بپردازیم.

طبق تحقیقات و بررسی‌ها در ارتفاع بالاتر از ۱۰ هزار پایی سیگنال‌های تلفن همراه به چندین ایستگاه برخورد می‌کنند. آنها پس از برخورد تقویت می‌شوند و در نهایت سیگنال‌های قوی‌تر می‌فرستند. البته باید بگوئیم تا به امروز هرگز موردی نبوده که روشن بودن تلفن همراه باعث سقوط هواپیمایی شود. در واقع مسئله اصلی تداخل امواج به هواپیما و مشکل در کار خلبان در لحظات بحرانی و حساس است. اما با پیشرفت‌های اخیر صنعت هوانوردی، این مسئله دیگر اهمیت چندانی ندارد؛ چراکه از سال ۲۰۱۴ اداره ایمنی پروازها اعلام کرد که وسایل الکترونیکی داخل هواپیما هیچ مشکلی ایجاد  نمی‌کنند ولی وظیفه اثبات این عدم وجود ریسک به عهده شرکت‌های هوایی قرار داده شده است.

بسیاری از خطوط هوایی‌ آزمون‌های مخصوص را از سر گذرانده‌‌اند و امکان استفاده از تلفن‌های همراه در داخل هواپیما را قبول دارند. هرچند که اجازه برقراری ارتباط از طریق تلفن همراه هنوز داده نشده است.

یک مطالعه نشان داده بیشتر الکترونیک‌ها دارای سپر حفاظت از تداخل امواج هستند و هیچ وسیله جادویی در کابین خلبان نیست که نشان دهد تلفن همراه روشن است. قانون عدم استفاده از تلفن همراه در هواپیما ۲۰ سال پیش در تمام دنیا گذاشته شد، ولی ابزارآلات جدید امکان تداخل امواج را مرتفع کرده‌اند.

برای بسیاری از ما سئوالات زیادی به وجود می‌آید، اما در نهایت اینکه چه زمانی می‌رسد که بتوانیم از تلفن همراه در هواپیما استفاده کنیم، بستگی به تصمیم خطوط هوایی دارد.

البته به این نکته نیز توجه کنید که بسیاری از مسافران مایل به تحمل سروصدای صحبت دیگران با تلفن همراه نیستند و می‌خواهند در هواپیما آرامش لازم را داشته باشند. شاید این دلیل اصلی ممنوعیت صحبت از طریق تلفن همراه در خطوط هوایی آمریکا باشد. نشستن کنار مسافری که با صدای بلند با فرد کنار خود صحبت می‌کند، به اندازه کافی طاقت فرسا هست چه برسد به تحمل صحبت مسافران از طریق تلفن همراه!

با تنظیم کردن گوشی‌تان روی حالت پرواز، تمامی سیگنال‌های انتقالی آن از کار می‌افتد و در نتیجه شما نمی‌توانید از سیستم تماس و پیامک آن استفاده کنید. حالت پرواز در موبایل شمل باعث صرفه‌جویی در باطری‌تان نیز می‌شود.

در نهایت با اینکه می‌دانیم اگر موبایلتان را در هواپیما خاموش نکنید و یا از حالت پرواز استفاده نکنید، اتفاق وخیمی نمی‌افتد اما تا زمانیکه خطوط هوایی این اجازه را به شما ندادند، به آنها اطمینان کنید و از روشن کردن آنها خودداری کنید.

از این به بعد می توانید موبایل و تبلت خود را در هواپیما روشن نگه دارید

خبرگزاری خبرآنلاین در سال 92 در گزارشی به نقل از «زد دی نت» و «وال استریت» نوشت:

سرانجام بعد از مدتها بحث و جدل فنی، اداره هوانوردی فدرال تایید کرد که مسافران می تواننداز موبایل، لپ تاپ و هر وسیله دارای شبکه وای – فای خود در هواپیما استفاده کنند.

از این به بعد داستان کسل کننده “درخواست خلبان و مهمانداران” از مسافران برای خاموش کردن دستگاههای موبایل و لپ تاپ و تبلت به پایان می رسد چرا که بر اساس تحقیقات طولانی کمیته ویژه بررسی این موضوع در اداره هوانوردی فدرال امریکا FAA، خطری مسافران را تهدید نمی کند و تداخلی که گفته می شد بین دستگاههای ناوبری هواپیما با این ابزار به وجود می آید، صحت ندارد.

28 عضو در “پنل مشاور” در اداره هوانوردی فدرال/FAA به زودی آنچه در تحقیقات خود”بی خطر” یافته را به سازمانهای هوانوردی رسما اعلام خواهد کرد تا مسافران در هواپیما با خیال راحت از زیر فشار قوانین گذشته بیرون آیند.

قرار است هفته آینده این موضوع به طور رسمی به عنوان سیاست/policy ابلاغ شده و از سال آینده در خطوط هواپیمایی به اجرا گذاشته شود.

در سیاست جدید، استفاده از شبکه  وای – فای، ارسال و دریافت اس ام اس / پیامک، دیتا روی تلفن همراه و تلفن زدن برای مسافران در هواپیما آزاد خوهد بود.

داستان دعوای مسافران و خدمه برای خاموش کردن دستگاه خود و اخراج بازیگر معروف الک بالدوین از هواپیما بدلیل استفاده از تلفن همراه دیگر تکرار نخواهد شد.

تایمز نیز نوشت تداخل دستگاههایی مانند تلفن همراه با تجهیزات ناوبری هواپیما بارها گفته شده اما ارتباط فنی میان ارتباطات صوتی از تلفن همراه و تداخل آن با ارتباطات کابین ثابت شده است.

بنابراین خواندن کتاب با گجت هایی مانند کتابخوان الکترونیکی/e-Reader، گوش کردن به پاد کست ها، تماشای ویدئو نیز منعی نخواهد داشت.

وال استریت به نقل از پاول میزنر، یکی از اعضای پنل مشاور و قائم مقام کمپانی آماوزن نوشت استفاده موسوم به “gate-to-gate”  از ابزار الکترونیکی در پایین 10 هزار فوتی آزاد خواهد بود و ترجیحا به عنوان یک آپشن ، اتصال دستگاهها به وای -فای پیشنهادی از سوی هواپیما (پرداخت از سوی کاربر جهت استفاده) به جای وای -فای تلفن همراه و … در سیاست جدید لحاظ خواهد شد.

تا سال 2015 بیش از 85 درصد از هواپیماها خود را مجهز به ارتباطات اختصاصی وای – فای خواهند کرد تا مسافران از طریق آن، به کارهای خود بپردازند. همچنین 70 درصد از مسافران که گجت های خود را داخل هواپیما می آورند، از آنها در طول پرواز استفاده می کنند.

سایر موارد مانند نوع ارتباطات در بالای 10 هزار فوتی، به صورت پیشنهاد در پنل مشاور باقی مانده تا در سیاست نهایی گنجانده شود.

چرا در هواپیما گوشی همراه را خاموش می‌کنیم؟

مجله‌ی دیجی کالا در ابتدای سال 96 در این باره به نقل از Future نوشت:

هواپیما شروع به حرکت می‌کند و هنوز به ابتدای باند پرواز نرسیده است. سرمیهماندار دعا می‌خواند و برای خدمه و مسافران آرزوی پرواز ایمن و آرام می‌کند. او از مسافران می‌خواهد که گوشی همراه و دیگر وسایل دیجیتالی خود را خاموش کنند. من خیلی سریع به دوست خود پیامک می‌دهم که هواپیما تا دقایقی دیگر پرواز می‌کند و گوشی را خاموش می‌کنم. تا به حال از خودتان پرسیده‌اید که دقیقا چرا در هواپیما باید گوشی همراه خود را خاموش کنیم؟ گوشی همراه یا دیگر وسایل دیجیتالی چه تاثیری روی ایمنی پرواز دارند؟ آیا حتما باید گوشی را خاموش کرد یا وقتی آن را بر روی حالت پرواز (Flight Mode) می‌گذاریم کفایت می‌کند؟ «کتیا موسکوویچ» گزارش می‌دهد.

واقعیت این است که همیشه این‌قدر حرف گوش‌کن نبوده‌ام. در حقیقت باید اعتراف کنم که چند بار اصلا فراموش کردم گوشی را خاموش کنم. چند بار دیگر، فقط آن را روی حالت پرواز گذاشتم، چرا که می‌خواستم با استفاده از GPS گوشی، سرعت و ارتفاع هواپیما را اندازه بگیرم و البته کمی از منظره‌ی بیرون پنجره عکاسی کنم. ولی ظاهرا که من در حرف گوش نکردن‌ها تنها نیستم. پژوهشی جدید نشان می‌دهد که تقریبا از هر ۱۰ مسافر آمریکایی، ۴ نفر از آن‌ها گجت‌های خود را در طول پرواز خاموش نمی‌کنند. یک مورد مشهور آن، «الک بالدوین» (Alec Baldwin) بازیگر مشهور است که به دلیل خودداری از خاموش کردن گوشی به خاطر انجام بازی آنلاین با دوستانش، از هواپیمای عازم لس‌آنجلس به نیویورک اخراج شد. پس از آن بر روی توییتر خود حسابی از خجالت خدمه‌ی پرواز درآمد.

مقررات سفت و سخت

طبق مقررات جهانی، استفاده از گجت‌های دیجیتالی در ارتفاع کمتر از ۳ هزارمتر، حتی بر روی حالت پرواز ممنوع است. بالاتر از این ارتفاع، می‌توان از دستگاه‌هایی مثل لپ‌تاپ، پخش‌کننده‌ی موسیقی و تبلت‌ استفاده کرد. ولی گوشی همراه همچنان باید خاموش بماند. این قوانین به هر صورت مهم هستند و ما باید برای جلوگیری از مخاطرات احتمالی تداخل امواج دستگاه‌ها با سامانه‌های الکترونیکی حساس هواپیما آن‌ها را رعایت کنیم. ولی پایه‌ی علمی این قوانین چیست؟ اگر از آن‌ها تخطی کنیم چه اتفاقی می‌افتد؟

ترس از اختلال، از آن‌جا ناشی می‌شود که گجت‌ها با استفاده از امواج رادیویی به اینترنت و شبکه‌ی موبایل وصل می‌شوند. برای توضیح نظری این مخاطرات، پروفسوری از «دانشگاه بیلفلد» (Bielefeld) آلمان به نام «پیتر لادکین» (Peter Ladkin) که در زمینه‌ی شبکه‌های رایانه‌ای و سامانه‌های توزیع شده کار می‌کند از قیاس جالب نگه داشتن شعله‌ی جوشکاری در مقابل لوله‌های انتقال حرارت مجتمع مسکونی استفاده می‌کند. سامانه‌ی گرمایش مرکزی مجتمع‌های مسکونی، تنظیم دما را با استفاده از داده‌هایی که دماسنج‌ها در قسمت‌های مختلف لوله‌های انتقال حرارت جمع آوری می‌کنند انجام می‌دهد. بنابراین وقتی شعله‌ی جوش‌کاری قسمتی از لوله را گرم می‌کند، باعث می‌شود که دماسنج‌ها عدد بیشتری را نشان دهند و در نتیجه سامانه‌ی مرکزی بر اساس اطلاعات دماسنج‌ها تغییرات جدیدی ایجاد می‌کند.

رابطه‌ی گوشی‌های همراه با تجهیزات الکترونیکی هواپیما، می‌تواند دقیقا مثل رابطه‌ی شعله‌ی ‌جوشکاری با لوله‌های حرارتی مجتمع مسکونی و دماسنج‌های آن باشد. هواپیما دارای صدها سامانه‌ی الکترونیکی پرواز است که با نام «اویونیک» (Avionics) شناخته می‌شوند و برای ناوبری هواپیما، ارتباط با ایستگاه‌های زمینی و کمک به پرواز به کار می‌روند. بعضی از آن‌ها حسگرهایی هستند که اطلاعات را برای انتقال به دستگاه‌های کابین خلبان ثبت می‌کنند. این مشکل فقط در رابطه با گوشی‌های همراه نیست و دستگاه‌هایی مثل تبلت، کتاب‌خوان، لپ‌تاپ و کنسول‌های بازی دستی هم امواج رادیویی تابش می‌کنند. اگر فرکانس امواج رادیویی آن‌ها نزدیک به فرکانس سامانه‌ی اویونیک هواپیما باشد، می‌تواند سیگنال‌های هواپیما را دچار اختلال جدی کند. این اختلال، سامانه‌هایی مثل رادار، سیستم‌های ارتباطی و فناوری پیشگیری از تصادم را دچار اشتباه می‌کند یا از کار می‌اندازد. به خصوص اگر سیگنال‌های چند گجت با یکدیگر تشدید شود یا بر اثر خرابی گجت، امواج رادیویی قوی‌تری تابش شود، احتمال بوجود آمدن خطر بیشتر هم می‌شود. نکته‌ی جالب این‌جاست که تا به حال در هیچ کدام از حوادث هوایی، روشن بودن گوشی همراه مسافران علت حادثه ذکر نشده است. در واقع اگر هم بوده است، به دلیل اینکه جعبه سیاه هواپیما نمی‌تواند مشخص کند که سامانه‌ای به دلیل اختلال الکترومغناطیسی با گجت یکی از مسافران از کار افتاده، متوجه آن نشده‌ایم.

هرچند که تا به حال روشن بودن گوشی همراه مسافران به عنوان دلیل هیچ سانحه‌ای ذکر نشده، ولی شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد خطر روشن بودن گجت‌ها را باید جدی گرفت. در ژانویه‌ی سال ۲۰۱۳ گزارشی از ۵۰ مسئله‌ی امنیتی پرواز که می‌توانند بر اثر گجت‌های دیجیتالی همراه ایجاد شوند منتشر شد. این گزارش از مرکز داده‌های سامانه‌ی اطلاعات امنیت هوایی آمریکا تهیه شده بود. این مجموعه، از گزارش‌هایی که خدمه‌ی پرواز ارسال می‌کنند جمع‌آوری شده است. در یکی از گزارش‌ها این‌طور آمده است:«کاپیتان گفت که سامانه‌ی قطب‌نما در هنگام اوج‌گیری اولیه دچار اختلال شده است. وقی از مسافران خواسته شد که همه‌ی دستگاه‌های دیجیتالی همراه خود را خاموش کنند، سامانه‌ی قطب‌نما به حالت عادی خود برگشت.»

در تحلیلی که سال ۲۰۰۶ بر روی مرکز داده‌ی این گزارش‌ها انجام شد، مشخص شد که ۱۲۵ گزارش در رابطه‌ی اختلال با گجت‌های الکترونیکی وجود دارد و ۷۷ مورد از آن‌ها «کاملا مرتبط» هستند. مثلا یکبار در ابزار ناوبری اختلالی پیش آمد که منجر به انحراف ۳۰ درجه‌ای از مسیر اصلی شد. وقتی که از یک مسافر خواسته شد پخش کننده‌ی DVD همراهش را خاموش کند، اختلال برطرف شد. جالب است که وقتی او دوباره دستگاه خود را روشن کرد، اختلال بازگشت. به طور کلی گزارش‌های زیادی از خدمه‌ی پرواز وجود دارد که وقتی از مسافران خواسته می‌شود دستگاه‌های الکترونیکی خود را خاموش و روشن کنند، عقربه‌های سامانه‌ی ناوبری تغییر می‌کند. در یکی از گزارش‌های، «انجمن بین‌المللی حمل و نقل هوایی» (IATA ۷۵) حادثه بین سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۹ که به عقیده‌ی خلبانان، بالقوه با اختلال ایجاد شده توسط گوشی‌های همراه و دیگر وسایل الکترونیکی در ارتباط بودند بررسی شد.

یک راه‌حل خوب

در دنیای پررقابت شرکت‌های حمل و نقل هوایی، ایرلاین‌هایی مثل «ویرجین آتلانتیک» (Virgin Atlantic) و «دلتا ایرلاینز» (Delta Airlines) سامانه‌هایی را تبلیغ می‌کنند که با استفاده از آن‌ها می‌توان حتی در هنگام پرواز نیز از دستگاه‌های دیجیتالی استفاده کرد. یکی از آن‌ها سامانه‌ی «تماس هنگام پرواز» مثل «آن ایر» (On Air) و «ایروموبایل» (AeroMobile) است که از ایستگاه‌های موبایل (BTS) کوچک داخل هواپیما به نام «پیکوسل» (Picocells) استفاده می‌کند و باعث می‌شود که گوشی‌های همراه با انرژی خیلی کمتری امواج خود را تابش کنند. این دستگاه امواج ارسالی را پردازش می‌کند و به ماهواره می‌فرستد تا از آن‌جا برای ایستگاه‌های زمینی معمولی ارسال شوند. بنابراین با استفاده از این ایستگاه‌های BTS داخل هواپیما، امکان برقراری تماس تلفنی هنگام پرواز برای مسافران مهیا می‌شود. «کوین راجرز» (Kevin Rogers) مدیر عامل شرکت ایروموبایل این فناوری را چنین توصیف می‌کند:«این فناوری درست مثل سرویس رومینگی (Roaming) است که وقتی به یک کشور خارجی می‌روید استفاده می کنید، با این تفاوت که در آن کشور خارجی به ارتباط ماهواره‌ای احتیاج ندارید.» بعضی از ایرلاین‌ها در هنگام سفارش هواپیما فناوری ایروموبایل را به صورت پیشفرض بر روی هواپیمای خود سفارش می‌دهند.

این سامانه‌ وقتی که هواپیما در ارتفاع مناسب است به شما اجازه‌ی مکالمه با گوشی همراه را می‌دهد. ولی همچنان موقع نشست و برخاست هواپیما نمی‌توانید از گوشی همراه استفاده کنید. آقای راجرز فکر می‌کند که این هم زمانی تغییر می‌کند و می‌توان در هنگام نشست و برخاست هواپیما هم از گوشی همراه استفاده کرد. با این حال اکنون خیلی سخت است بتوان ثابت کرد که در این هنگام هیچ خطری ایجاد نمی‌شود و بنابراین ایرلاین‌ها با این موضوع خیلی محافظه‌کارانه برخورد می‌کنند.

بسیاری از مقام‌های هوانوردی همچنان برای استفاده از فناوری ایستگاه موبایل داخل هواپیما قانع نشده‌اند. برای مثال، سرویس‌ مکالمه‌ی موبایلی داخل هواپیما هنوز در آمریکا اجازه‌ی استفاده ندارد. «ریچارد تیلور» (Richard Taylor) سخنگوی سازمان هوانوردی کشوری انگلستان اعتقاد دارد این‌که بتوانیم شاهد استفاده‌ی گسترده‌ی دستگاه‌های موبایل در هواپیما باشیم نیاز به گذشت زمان دارد. با این حال همچنان تا آینده‌ای نه چندان نزدیک نمی‌توان در نشست و برخاست هواپیما از این دستگاه‌ها استفاده کرد.

او ادامه می‌دهد:«وقتی کسانی مثل ما متقاعد می‌شوند که هواپیما حتی با وجود استفاده از دستگاه‌های دیجیتالی می‌تواند به صورت ایمن به کار خود ادامه دهد و اینکه سیگنال‌های تابش شده از داخلی کابین در هر فرکانسی باشند می‌توانند بدون آسیب زدن به سامانه‌های هواپیما جذب شوند، قوانین می‌توانند خیلی آهسته ایجاد شوند. با این حال این به تولید‌کنندگان و ایرلاین‌ها هم بستگی دارد تا مطمئن باشند که هواپیمای آن‌ها کاملا ایمن کار می‌کند.

به هر صورت آن روز از راه می‌رسد. البته ثابت کردن اینکه فناوری‌های جدید باعث می‌شوند که خطر اختلال وجود نداشته باشد مشکل است، بنابراین همچنان در بسیاری از ایرلاین‌ها وقتی از ما خواسته می‌شود گوشی خود را خاموش کنیم، باید این کار را بکنیم. به هر صورت خود ما در آن هواپیما هستیم اصلا دوست نداریم که برای آن مشکلی پیش بیاید.

ماجرای تماس و چک کردن تلگرام سرنشین هواپیمای یاسوج [+توضیح]

انتهای پیام