همسایگی در فضای مجازی و درسی از امام کاظم ع

غلامرضا بنی اسدی، روزنامه نگار، در یادداشتی برای انصاف نیوز به مناسبت سالروز شهادت امام کاظم ع نوشت:

احساس نیست که تنها حکم ایمان و باورمان به ائمه(ع) باشد. قرار نیست اشک تنها سنجه این باور باشد. همه نشانه‌ها و عشق ورزیدن‌ها دقیقا زمانی در مسیر درست قرار می‌گیرد که ما را به فهم درست و رفتار مطابق با آن، هدایت کند.

من زمانی می‌توانم خود را با امام کاظم(ع) تعریف کنم که فراتر از احساس، رفتارم هم به هندسه تعریفی آن حضرت، شبیه باشد. این نگاه ما را به عمل بر صراط مستقیم امامت و فهم روزآمد از احادیث می‌رساند.

مثلا من دریافتی تازه از این حدیث دارم که حضرت ایشان به گواه صفحه 667 جلد دوم اصول کافی، می‌فرمایند: لَيسَ حُسْنُ الْجِوَارِ كفَّ الْأَذَى وَ لَكنَّ حُسْنَ الْجِوَارِ الصَّبْرُ عَلَى الْأَذَى. به این معنی که؛ خوش‌همسایگى [تنها] خوددارى از آزار رسانى [به همسایه‏] نیست، بلکه خوش‌همسایگى صبر بر آزار [از جانب همسایه] است.

این نیز تکلیف شهروندی ما را در تعریف رابطه با همسایه تبیین می کند که اگر هر کدام‌مان بدان التزام داشته باشیم، بسیاری از مشکلات اصلا به وجود نخواهد آمد که در پی رفع و رجوعش، از این پاسگاه به آن دادگاه رویم و میان قهر و آشتی به آمد و شد بپردازیم.

همسایگی را البته می‌توان تعریفی “موسع” داد و از قرابتِ خانه به هم گروهی در فضا های مجازی هم تسری داد که افراد در این همسایگی مجازی به همکلامی حقیقی می‌پردازند و گاه، سخن به تندی می‌گراید و زمانی نیز از این فراتر رفته و کلمات، حکم مشت و لگد پیدا می‌کنند و بر سر و روی همسایه‌های مجازی می‌نشینند که شاید هزاران کیلومتر بین خانه‌هاشان فاصله باشد. در این فضا هم باید به بازتعریف این حدیث نورانی پرداخت و خود را ملزم کرد به این که نه تنها در مباحثه به مجادله نیفتاد که اگر دیگری هم به این مسیر رفت و سخن ناپرهزانه گفت، به صبر و سلام برگزار کنیم و جز به شیوه “احسن” سخن نگوئیم.

این می‌تواند در فضای به شدت سیاست زده از نوع گروه گرایی که گاه اخلاق را شاهرگ می‌زند، نوش دارویی باشد به هنگام که سهراب حق جویی و حق گویی را از مرگی زودرس برهاند.

باری، بد نباید گفت مطلقا و بر بد گویی دیگران هم باید، به قاعده “مروا کراما” رفتار کرد. این به تعامل و توسعه گفتمان به قاعده حق، کمک می‌کند و ما را در عمل به حدیث موسوی، توانا می‌سازد. عملی که راه گشای فرداهای موفقیت است. فرداهایی که یاد بگیریم نقد را به آداب خویش برگذار کنیم و قلم به تخریب نگردانیم که آن کار بیل و کلنگ و بمب است و ساحت سخن از آن مبراست.

در نقد به آینگی این آیین فرخنده توجه داشته باشیم تا شخص نقد شده جز به اصلاح رفتار، فکر نکند. این رویه هم به نفع آحاد است و هم منفعت کلان اجتماعی را به دنبال دارد و می تواند روابط اجتماعی را نسقی مومنانه بدهد.

انتهای پیام