«متولیان پژوهش تخلف پژوهشی می‌کنند»
سید مؤید علویان، رئیس مرکز تحقیقات بیماری‌های گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی بقیةالله (عج) با اشاره به کناره‌گیری خود از انجمن سردبیران نشریات علوم پزشکی، گفت: متولیان وزارت بهداشت و معاونان آن‌ها دارند کار اجرایی انجام می‌دهند و یا هر هفته چند مقاله می‌نویسند؟ اگر دنبال مقاله نوشتن هستند که خب بروند مقاله بنویسند و کار اجرایی را به دست افرادی که می‌توانند بسپارند. تخصیص بودجه‌های پژوهشی وزارت بهداشت شفاف نیست. مسؤولان اعلام کنند در ۶ سال گذشته به چه کسی طرح داده‌اند و بودجه طرح‌ها چه قدر بوده است؟
علویان در گفت‌وگو با ایسنا با بیان این‌که متولیان پژوهش در کشور به مسائل اخلاقی در پژوهش توجه نمی‌کنند، افزود: برنامه‌هایی که در طی این سال‌ها در حوزه پژوهش کشور اجرایی شده، بار منفی داشته است. در طی ۶ سال گذشته بیشترین تعداد مقالات برگشتی از مجلات خارجی را داشته‌ایم؛ یعنی مقاله‌ای در نشریه‌ای منتشر می‌شود و بعد نشریه اعلام می‌کند که این مقاله قلابی است و مقاله retract می‌شود. ایران بعد از چین بیشترین تعداد مقاله retract شده را دارد و این خیلی بد است.
وی افزود: چند سال قبل، “نیچر” اعلام کرد که ۵۸ مقاله ایرانی را به دلیل تخلف علمی رد کرده است. معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت حساسیت زیادی بر تخلفات علمی، پایان‌نامه نویسی، مقاله‌نویسی و دیگر تخلفاتی که در حوزه پژوهش انجام می‌شود، ندارد. نمونه‌اش این است که محققان ایرانی را مجبور می‌کنند تا در نشریات خارجی مقاله منتشر کنند و وقتی مجلات خارجی مقالات ایرانی را در لیست سیاه قرار می‌دهند، وزارت بهداشت هیچ برنامه‌ای برای حمایت از این مؤلفان ندارد.
سردبیر ماهنامه Hepatitis دانشگاه علوم پزشکی بقیةالله (عج) ادامه داد: وزارت بهداشت قوانینی مانند ثبت اطلاعات محققان و مقالات در بانک‌های جهانی‌ای دارد که برخی از این بانک‌های اطلاعاتی باید از لحاظ علمی بررسی شوند و همچنین مشخص شود چه الزامی به ثبت این اطلاعات در این بانک‌ها وجود دارد.
علویان مدعی شد: وزارت بهداشت دانشگاه‌ها را مجبور کرده که جزئی‌ترین اطلاعات پژوهشی استادان را در یک بانک اسپانیایی برای رتبه‌بندی دانشگاه‌ها وارد کنند. این به نظر من کار عبثی است. خود متولیان پژوهش، تخلف پژوهشی می‌کنند و ما نمی‌توانیم شکایت آن‌ها را به جایی ببریم، چون کمیته اخلاق پزشکی زیرمجموعه آن‌هاست یعنی گویی شکایت قاضی را به قاضی ببریم.
وی با اشاره به کناره‌گیری خود از انجمن سردبیران درباره علت این اقدام، گفت: انجمن سردبیران بیشتر جنبه علمی دارد و مدعی حفظ اخلاق در پژوهش است؛ اما وقتی نمی‌شود کاری کرد، باید کنار رفت.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم پزشکی بقیةالله(عج) با طرح این پرسش که “متولیان وزارت بهداشت و معاونان چه تعداد مقاله دارند؟” افزود: این افراد دارند کار اجرایی می‌کنند یا هر هفته، چند مقاله می‌نویسند؟ اگر دنبال مقاله نوشتن هستند که خب بروند مقاله بنویسند و کار اجرایی را به دست افرادی که می‌توانند بسپارند.
علویان ادامه داد: تخصیص بودجه‌های پژوهشی وزارت بهداشت شفاف نیست. مسئولان اعلام کنند در ۶ سال گذشته به چه کسی طرح داده‌اند و بودجه طرح‌ها چه قدر بوده است؟ در سامانه “نیماد” بودجه‌های طرح‌های ۶ سال گذشته مشخص نیست. حق داریم که بفهمیم بودجه‌های پژوهشی ۶ سال گذشته در چه طرح‌های پژوهشی‌ای و توسط کدام محققان هزینه شده است.
این فوق تخصص گوارش و کبد در پایان درباره پیشنهاد خود برای بهبود شرایط حاکم بر پژوهش، گفت: پیشنهاد من تشکیل یک کمیته بی‌طرف توسط وزیر بهداشت برای رسیدگی به وضعیت پژوهش در ۶ سال گذشته یا تحقیق و تفحص مجلس درباره بودجه و فعالیت‌های پژوهشی وزارت بهداشت است.
بر اساس این گزارش، پیگیری‌ها برای گفت‌وگو با مسئولان معاونت تحقیقات وزارت بهداشت پیرامون مباحث مطرح شده از سوی دکتر علویان بی‌نتیجه ماند.
انتهای پیام
