در توسعه فناوری نانو موفق هستیم؛ در بازاریابی و فروش محصول مبتدی

سیدصادق حسینی، روزنامه نگار: با دعوت ستاد نانو به مجموعه توسعه دانش و کسب و کار نانو در مجموعه ی بزرگ سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران در احمدآباد مستوفی رفتم: چندین سوله که از بیرون تفاوتی با کارخانجات بسته بندی معمول ندارد اما داخل آن گروه ها و شرکت های دانش بنیان برای تولید دانش و محصولات نانو تلاش می کردند که از جمله بروز ترین فناوری های جهان است.

فناوری نانو از جمله دانش های نوظهور در جهان است که در سال 1382 و اواخر دوره ی ریاست جمهوری سید محمد خاتمی، ستاد ویژه ای برای پیگیری رشد و توسعه این فناوری تاسیس شد و بعد از تدوین اسناد راهبردی، فعالیت خود را آغاز کرد. یکی از دلایل رشد و جایگاه مناسب ایران در دانش نانو، فاصله ی کم تاریخی دانش در ایران و جهان بود که با تلاش پژوهشگران و دانشمندان ایرانی این فاصله کمتر و کمتر شد.

براساس سند راهبرد ده ساله توسعه فناوری نانو در ايران (1393 – 1384) که به تصویب دولت اصلاحات رسید، دستيابي به جايگاه مناسب در بين15كشور برتر فناوری نانو و تلاش براي ارتقاى مداوم اين جايگاه به منظور توسعه اقتصادی جمهوری اسلامي ايران، ماموریت ستاد نانو تعریف شد.

به گفته ی سعید سركار دبیرستاد ویژه توسعه فناوری نانو معاونت علمی وفناوری ریاست جمهوری:« ایران بعد از چین، آمریکا و هند در جایگاه چهارم جهان در فناوری نانو قرار دارد. از ابتدای تاسیس ستاد تا سال 97 این ستاد توانسته 35 هزار نفرمتخصص در گرایش های مختلف نانو فناوری درمقاطع كارشناسی ارشد به بالا در دانشگاه های كشور تربیت كند و هم اکنون شاهد تدوین بیش از 10هزار مقاله در حوزه ی فناوری نانو توسط پژوهشگران ایرانی هستیم.»

آن طور که مسئول جوان روابط عمومی ستاد نانو می گفت: «سیاست آشنایی مجامع علمی و پژوهشگران و دانشجویان گام نخست ستاد بود و براین اساس حمایت از پایان نامه ها و طرح های تحقیقاتی حوزه ی نانو الویت داشت. اما حالا با رشد دانش علمی کشور در حوزه نانو، ستاد حمایت هایش را به سمت تولید محصول و فرایند صنعتی سازی آن ها هدایت می کند.»

در یکی از سوله ها، شرکت ICAN فعالیت می کند I Can یعنی من می توانم! برخلاف نمای بیرونی که مانند بیشتر سوله های ایرانی با آجر دیوار کشی شده، در داخل با یک فضای امروزی و استارتاپی روبرو شدم؛ روی یک طرف دیوار نارنجی با حروف بزرگ نوشته Think Big و روبرویش هم یک فلوچارت.

رضا ایجادی مدیر ICAN می گوید: مرکز صنعتی سازی نانوفناوری کاربردی (Industrialization Center for Applied Nanotechnology)، شهریور 1396 با هدف فراهم کردن شبکه ای از تجهیزات، زیرساخت های صنعتی و تخصصی، همراهی با صاحبان ایده در مسیر تبدیل ایده به محصول، حمایت مالی از طرح ها و ایده های با قابلیت ایجاد محصول فناورانه، ایجاد ارتباط میان صنعت و صاحبان فناوری و برقراری ارتباط و شبکه‌سازی میان سرمایه‌گذاران و افراد متخصص تاسیس شد. ما در حقیقت بازوی کارگزاری ستاد نانو برای صنعتی سازی دانش هستیم.

ایجادی می گوید: هم اینک ICAN بر روی پلتفورم های نانوالیاف، نانومواد، نانوپوشش، نانوکامپوزیت، پلاسمای سرد، مافوق صوت و الکترونیک چاپی خدمات ارایه می کند. با این که یک مجموعه نوپا هستیم در این مدت تقریبا 3 ساله توانسته ایم محصولات: آهار زدایی با پلاسما (Green Desizing)، پارچه پنبه ای ضدچروک، چرم آبگریز تنفس پذیر، کاور بالش ضدحساسیت، چرم آنتی باکتریال، ماسک زیبایی صورت (Nanocare Mask)، فیلتر دامپتراک (Blue Air Filter)، سپراتور باتری لیتیمی (Nanoguard Separator)، آبمیوه طبیعی با ماندگاری بالا (Health-sip)، نانوسوخت پاک و خامه صبحانه سبک (Slim Cream Breakfast) را توسعه دهیم و به تولید صنعتی نزدیک کنیم.

به یک سوله ی دیگر رفتیم؛ مدیرعامل شرکت خانم دکتر فرشته سادات طباطبایی بعداز خوشامد گفت: خیالتان راحت باشد اینجا ویروس کرونا وجود ندارد! ما اینجا دستگاه های تصفیه و ضدعفونی هوا مبتنی بر فناوری پلاسمای سرد تولید می کنیم. در 5 ماهی که تولیدمان را شروع کردیم؛ با تکیه بر دانش و فناوری ایرانی، دستگاهی تولید کرده ایم که علاوه بر تصفیه هوا تمامی ویروس ها، باکتری ها، میکروب ها، قارچ ها و میکروارگانیسم های معلق در هوا را از بین می برد. این محصولات علاوه بر کارکرد خانگی در فضاهای اداری و پرتردد نیز کارایی اش را نشان داده.

خانم مدیرعامل می گفت: اگر از ما حمایت کنند می توانیم تیراژ تولید را افزایش دهیم. پرسیدم چه کمکی؟ گفت: محصولاتمان را خریداری کنند!
صرف نظر از این که «اگر از ما حمایت کنند» خانم مدیرعامل چقدر حرفه ای و درست است، به نظر می رسد حلقه ی مفقوده ی صنعتی سازی محصولات دانش بنیان، موضوع مهم بازاریابی و فروش است. چه بازاریابی ایده، چه فروش محصول به صنایع و چه فروش محصول نهایی به مصرف کننده.

در جریان بازدید به نظرم رسید شرکت های دانش بنیان، تمام انرژی و توان شان را صرف پژوهش و تولید محصول می کنند و کمتر به بازاریابی طرح و محصول فکر می کنند. این یعنی اگر کارگزار دولت که در موضوع نانو، ستاد توسعه نانو است، حمایت هایش را قطع کند معلوم نیست این شرکت ها چند وقت دوام می آورند و آیا می توانند با این روند فروش از پس هزینه ها بربیایند یا خیر.

امروزه، خدمات روابط عمومی و بازاریابی از زمان تولید ایده تا تبدیل شدن به محصول نهایی و فروش همراه هم پیش می رود؛ به نظرم از جمله خدمات حمایتی که می بایست در این پارک های علم و فناوری به افراد، گروه ها و شرکت های دانش بنیان ارایه شود، همین خدمات روابط عمومی تجاری مبتنی بر بازاریابی است. شرکت ها باید برای فعالیت های خود یک پیوست روابط عمومی و رسانه داشته باشند. سازمان های حمایت کننده نیز برای اعطای کمک هایشان باید این پیوست را مطالبه و همانند سایر رویه ها، فعالیت های روابط عمومی و بازاریابی را پایش کنند.

حال اگر گروه و مجموعه ای توان و نیروی روابط عمومی ندارد، بازوی ستاد نانو، شرکت ican می تواند با ایجاد بخش روابط عمومی تجاری، این خلا را جبران کند و به شرکت ها و گروه ها خدمات روابط عمومی و بازاریابی ارایه کند.

اگر کرونا موجب کمبود مواد ضدعفونی کننده شد و شرکت دانش بنیانی توانست با دانش خود، روزانه 20 تن ضدعفونی کننده برپایه نانوذرات نقره تولید کند و به فروش برساند، باید فکر کرد اگر کرونا نبود چگونه این محصول را می فروخت؛ اینجاست که روابط عمومی و بازاریابی جایگاه خود را نشان می دهد. ایده و محصول بدون فروش، مانند همان پژوهش هایی است که در دانشگاه ها خاک می خورد!

انتهای پیام