وزارت صمت به کدام سمت می رود؟

هیراد محمدی در یادداشتی برای انصاف نیوز به رمزگشایی از گزینه نهایی وزارت صمت پرداخته است که در پی می‌آید:

بیش از چهارماه از بلاتکلیفی وزارت صمت می‌گذرد تا این وزارت معظم و مهم همچنان روزگار دوزخی را تجربه کند. از عصر همان روزی که رحمانی قربانی تلاش بی ثمر برای جلوگیری از تشکیل وزارت بازرگانی شد تا امروز همه اهل صنعت و بلکه اهل سیاست نگران این معطلی و تعطیلی هستند و منتظرند ببینند که در برآیند معادلات سیاسی و بازیگردانی‌های پشت صحنه و ضرورت‌های این وزارتخانه بالاخره کدام گزینه کلید دار خانه خیابان سمیه خواهد شد. به راستی علت این همه تأخیر چیست؟ البته آقای رییس جمهور و واعظی آشکارا دلخوری خود را از تشکیل نشدن وزارت بازرگانی بیان کرده‌اند تا این مسئله یکی از علل اصلی این همه ماجرا باشد اما همه ماجرا این نیست. شاید اگر لجاجت سیاسی سرنوشت مدرس خیابانی را به آفساید نمی‌کشید حالا این گروکشی‌ها و وزن کشی‌ها هم شکل نمی‌گرفت. حالا هم مجلسی‌ها و هم دولتی حسرت می‌خورند که کاش همان مدرس خیابانی رأی اعتماد می‌گرفت تا همه این گرفتاری‌ها عارض نمی‌شد. حتی واعظی افسوس خورد که مدرس خیابانی “به رغم همه لیاقت‌ها و شایستگی‌ها” رأی نیاورد.

نگرانی اهالی صنعت و تجارت

نابسامانی شدید بازار خودرو، به هم ریختگی ستاد تنظیم بازار و افسار گسیختگی قیمت‌ها، بی انضباطی در واردات، مشکلات صنایع بزرگ و معدنی، نامعادلات ارز دولتی و نیمایی همه و همه ضرورت انتخاب هرچه سریعتر وزیر صمت را بیشتر کرده است. این تأخیر معنی دار حالا صدا همه را درآورده است.

در این میان صاحبان صنایع و معادن بیشتر از هر کسی نگران این انتخاب هستند.. آن‌ها معتقدند کسی باید این مقام را کسب کند که از درون وزارتخانه باشد و به خوبی از وضعیت صنایع و معادن که پایه این وزارتخانه است شناخت عمیق و کارنامه قابل قبولی داشته باشد. سلیمانی، عضو هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در این باره به خبرنگاران می‌گوید همه باید این مطالبه‌گری را از دولت داشته باشند تا انتخاب و معرفی وزیر صمت را تسریع بخشد. ضمن اینکه در بدنه وزارتخانه صمت افراد توانمند بسیاری وجود دارند که صلاحیت بسیار بالایی را انتخاب شدن به عنوان وزیر را دارا هستند. در واقع باید از گزینه‌های خارج از بدنه این وزارتخانه تا حد ممکن برای تصدی گری این بخش خودداری کرد. زیرا در این صورت وزیر سیاسی انتخاب خواهد شد نه یک وزیر کاربلد و با توانمند در صنعت معدن و تجارت.

خوانساری، رئیس اتاق بازرگانی تهران خطاب به رئیس جمهور گفت: در سال جهش تولید باید با ایجاد رونق و جهش در تولید، صادرات غیرنفتی را توسعه دهیم که در شرایط بدون وزیر بودن این وزارتخانه یا تصمیمات گرفته نمی‌شود یا تصمیمات کارشناسی نیست که به تولید و صادرات کشور ضربه می‌زند.

علی شریعتی، عضو اتاق بازرگانی هم با انتقاد رفتار سیاسی دولت از بی انگیزگی اهالی صنعت سخن گفت: «به نظر می‌رسد دولت در موضوع معرفی وزیر صمت اندکی قصد لج‌بازی با مجلس را دارد که این امر قطعاً دودش به چشم صنعتگران و تولیدکنندگان خواهد رفت. اما متاسفانه شاهدیم که تنها در یک نمونه، سازمان توسعه تجارت بسیار منفعل و ایستا عمل می‌کند و شرایط به گونه‌ای رقم می‌خورد که فعالان بخش صنعت هیچ روحیه‌ای برای انجام کار در این وزارتخانه احساس نمی‌کنند.»

هیئت مدیره خانه صنعت معدن و تجارت نیز نگرانی خود را از تأخیر در معرفی وزیر صمت طی نامه سرگشاده‌ای به رییس جمهور به این صورت بیان کرد: «هرچه سریعتر نسبت به معرفی گزینه نهایی وزارت صمت از بین مدیران شایسته و کارآمد و بی حاشیه دارای حسن سابقه به مجلس شورای اسلامی اقدام فرموده و بیش از یکصد هزار واحد تولیدی، صنعتی و معدنی کشور را از بلاتکلیفی رها فرمایید.»

اتهامات منتقدان دولت

رییس جمهور اما تاکنون عجله‌ای برای معرفی وزیر صمت نشان داده است. حتی اجازه او از رهبری با این جواب چکشی مواجه شد که ” در اسرع وقت وزیر معرفی شود”.

این تعلل البته با گوشه و کنایه نمایندگان اصولگرای مجلس مواجه شده است. چنانچه علیرضا سلیمی در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی طی تذکر شفاهی، گفت: پیدا کردن وزیر صمت آنقدرها کار سختی نیست و جای تعجب است که دولت در این مدت نتوانسته کسی را برای تصدی این وزارتخانه پیدا کند.

اکبری تالارپشتی هم بیان کرد اطرافیان رییس جمهور در این امر مهم دخالت می‌کنند. حتی کمیسیون‌های اقتصادی مجلس نیز به دولت گفته‌اند که حاضر به مشاوره برای انتخاب و معرفی وزیر هستند! تالارپشتی البته تهدید کم اثری را هم متوجه رییس جمهور کرد:

«کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی بر اساس ماده ۴۵ آیین نامه و ۲۳۴ آیین نامه در خصوص عدم معرفی وزیر از سوی دولت در حال تهیه گزارش و جمع آوری امضا هستند تا در صورت عدم معرفی وزیر صمت، رییس جمهور به قوه قضاییه معرفی شود.»

اما در این هجمه همه جانبه اصولگرایان، بیژن نوباوه گوی سبقت را از همگان ربود و دولت را متهم کرد که معرفی نکردن وزیر تعمدی و هدایت شده برای بهره وری سیاسی است. نوباوه گفت: کمترین توجهی از آقای رئیس‌جمهور برای انتخاب گزینه مناسبی برای وزارت صمت  نمی‌بینیم. مجلس شورای اسلامی چندین ماه است در این باره به دولت تذکر می‌داد که بزرگترین وزارتخانه کشور دچار سردرگمی مدیریتی است بنابراین دولت باید یک وزیر لایق و توانا را بر این وزارتخانه مهم بگمارد اما به نظر می‌رسد دست‌های پشت پرده یک سری مسائلی به وجود می‌آورند و یا عدم معرفی وزیر صمت از سوی دولت به مجلس شورای اسلامی، شاید از جایی هدایت شده است.

این اتهامات را محمد سبزی نماینده مردم ساوه و زرندیه در مجلس شورای اسلامی نیز تکرار کرد. سبزی در گفت و گو با رسانه‌ها گفت: این مجلس دیگر مجلسی نیست که به هرکسی رأی بدهد ولی رئیس‌جمهور عمداً افرادی را معرفی می‌کنند که مجلس به آن‌ها رأی ندهد. او البته تصریح کرد: بعضاً احساس می‌شود تعمدی در کار است مگر می‌شود فقط با خوش‌بینی نگاه کرد!

سرقینی، گزینه‌ای خوب ولی بی انگیزه

شاید سرقینی می‌توانست با وجود همه بی مهری‌ها این وزارتخانه عریض و طویل را مدیریت کند اما در این مدتی که سرقینی سرپرستی وزارت صمت را به عهده داشت نتوانست حرکتی مجاب کننده از خود نشان دهد و کسی شاهد هیچ تکانه‌ای در این وزارتخانه نبود تا آنجا که همگان به این باور رسیدند که سرقینی یا علاقه‌ای به انجام کار ندارد یا به او اجازه‌ای برای انجام فعالیت داده نشده است. بخصوص نامه معنادار روحانی که اجازه هرگونه عزل و نصبی را از جعفر سرقینی به عنوان سرپرست وزارت صمت سلب کرد تیر خلاصی بود تا سرقینی را به رغم شایستگی‌هایش از چشم مجلسیان بیاندازد. حتی یک نمایندگان مجلس با ادبیات نیش داری گفت که او در باغ نیست و یک عضو اتاق بازرگانی گفت این اقدام رییس جمهور مقام سرپرست وزارتخانه را تا حد یک مبصر در وزارت صمت کاهش داد.

فهرست همه گزینه‌های روی میز

محمود واعظی که حالا بیشترین بازیگردانی را در عزل و نصب‌ها به عهده گرفته است در حاشیه جلسه اخیر دولت به خبرنگاران گفت که 15 – 16 گزینه برای این وزارتخانه مطرح شده است. این تعداد قبل از آنکه نشانه دست باز دولت برای انتخاب باشد نشانه تنگنای انتخاب گزینه مطلوب و جامع است تا بتواند همه نیازهای این بخش را پاسخ دهد. انصاف نیوز همه این گزینه‌ها را براساس کدهای آشکار و پنهان شناسایی کرده است. این فهرست بلند بالا شامل:

«جعفر سرقینی» سرپرست فعلی وزارت صمت، «مصطفی سالاری» مدیرعامل سازمان تأمین اجتماعی، «محمد خوش چهره»، اقتصاددان و نماینده مجلس هفتم، «محمدرضا فیاض» معاون سابق توسعه مدیریت، منابع و امور استان‌های وزارت صمت، «حسن یونس سینکی» معاون شریعتمداری، «داریوش اسماعیلی» معاونت امور معادن و صنایع معدنی، «خداداد غریب پور» رییس سازمان توسعه و نوسازی معادن، «بهمن حسین زاده» معاون وزارت صمت و رئیس نمایشگاه‌ها، «محسن مهر علیزاده» استاندار سابق اصفهان، «اردشیر سعد محمدی» مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران، «حمید زادبوم» رئیس فعلی سازمان توسعه تجارت «مهدی کرباسیان» رئیس پیشین سازمان گسترش و نوسازی معادن ایران، «سیدحمید پورمحمدی» معاون امور اقتصادی سازمان برنامه و بودجه و «علیرضا رزم حسینی» استاندار خراسان رضوی است. البته این فهرست به معنای شایستگی همه آنها برای این منصب نیست. اما به هرحال نام آنها یا به واسطه نزدیکان آنها و یا در پچ پچ های خیابان پاستور به گوش اهالی رسانه رسیده است.

آوردگاه رسانه‌ای

در یک ماه گذشته گمانه زنی رسانه‌ها و تقلای خود نامزدها بحث‌های پردامنه‌ای را فضای جامعه شکل داد. در این مدت هر بار گزینه‌ای مطرح و بلافاصله آفند رسانه‌ای و سیاسی در له و علیه آنها شکل گرفت. یکی از نخستین کسانی که نام او به عنوان گزینه اصلی وزارت مطرح شد مهدی کرباسیان بود. او در مهر ماه ۱۳۹۷ و به موجب قانون منع به کارگیری بازنشستگان، از سمت خود استعفا داد و با استعفای او موافقت شد. اما طرح دوباره نام به رغم شایستگی‌های سابق او مایه شگفتی برخی رسانه‌ها شد، خبرگزاری ایلنا به نقد این تصمیم احتمالی دولت پرداخت و نوشت: منابع آگاه البته از مخالفت رئیس جمهور با معرفی کرباسیان حکایت می‌کنند و ظاهراً رئیس جمهور معرفی کرباسیان را مخالف مشی جوانگرایی دولت دانسته است. با فروکش کردن نام کرباسیان این بار نام «مصطفی سالاری» مدیرعامل سازمان تأمین اجتماعی به عنوان گزینه قطعی دولت بر سر زبان‌ها افتاد اما خیلی زود سیگنال‌های منفی مجلسی‌ها و منسوب کردن سالاری به واعظی و ابهاماتی که راجع به مدرک تحصیلی و حاشیه‌های عملکرد سابق او شکل گرفت انتخاب او را با اما و اگر فراوان مواجه ساخت. باشگاه خبرنگاران هم در گزارشی نوشت: حضور فردی که نه در حوزه صنعت، نه در حوزه معدن و صنایع معدنی و نه در تجارت و بازرگانی تجربه نداشته است، به عنوان یکی از گزینه‌های مطرح شده برای وزارت صمت عجیب به نظر می‌رسد. با این ابهامات عملاً جلوی اسم سالاری علامت سؤال بزرگی قرار گرفت تا آنجا که خود سالاری هم که با این حجم مخالف خوانی ها مواجه شده بود ناچار آب پاکی را روی دست همه ریخت و گفت تأمین اجتماعی را به هر مسئولیت دیگری ترجیح می‌دهد. او در این باره گفت: تا امروز قطعاً تأمین اجتماعی دوست داشتنی‌ترین نقطه‌ای است که در آن کار کرده‌ام!

اما مهرعلیزاده گزینه دیگری بود که در محافل سیاسی نام او به عنوان گزینه اصلی صندلی وزارت مطرح شد. مهرعلیزاده همان مشکل کرباسیان را داشت و او نیز در زمان استانداری اصفهان به اجبار قانون ناچار به بازنشستگی شده بود. بسیاری نیز طرح نام او را یک شوخی سیاسی می‌دانستند و معتقد بودند او که زمانی به دنبال صدرات 8 ساله بوده اکنون در این وانفسا حاضر به قبول وزارت یک ساله نیست تا آبروی سیاسی و اجرایی خود را حراج نکند.

سید حمید پورمحمدی گزینه دیگری بود که فتیله نامش چندان بالا نگرفت. تنها شانس او برای انتخاب انتساب او به نوبخت بود که اتفاقاً تبدیل به پاشنه آشیل او شد. پیش از این دژپسند و نمکی از معاونان نوبخت قبای وزارت پوشیده بودند. اما این شیوه قبیله‌ای باعث شد تا منتقدان به این روش به شدت انتقاد و البته یادآوری کنند یکی از مقصران اصلی بی انضباطی مالی و بودجه دولت پورمحمدی است که چند سال است به عنوان معاون اقتصادی و هماهنگی سازمان برنامه و بودجه کشور فعالیت می‌کند.

خداداد غریب پور دیگر گزینه‌ای است که در محافل سیاسی و رسانه‌ای نام او از بسامد معنی داری برای تصدی وزارت صمت برخوردار شد. ایلنا درباره او نوشت غریب پور ایمیدرو را به ساحل آرامش رساند و روزنامه اعتماد او را گزینه‌ای کارآمد و بی حاشیه خواند. غریب پور در وزن کشی اطرافیان رییس جمهور یعنی جهانگیری، نوبخت و واعظی گزینه مرضی الطرفینی است و پالس‌های خوبی از مجلسیان هم دریافت کرده است. اما این‌ها کافی نیست و در کنار این امتیازها او باید باید به یک دغدغه اساسی پاسخ و نشان دهد که به بخش تجارت هم بیگانه نیست. واعظی درین باره می‌گوید: «دولت معتقد است که برای اقتصاد مردم و کالا و بازار؛ وزیری می‌خواهیم که بتواند به این امور رسیدگی کند و هر کس که وزیر صمت می‌شود آنقدر گرفتاری در صنعت و معدن دارد که کمتر به بخش بازرگانی می‌پردازد به خصوص در سال جهش تولید که تمرکز وزیر صمت باید بر تحقق مطالبه رهبر معظم انقلاب در این زمینه باشد.» شاید جلسه مهم رییس هیات عامل ایمیدرو با حضور رییس سازمان بورس و اوراق بهادار و مدیران شرکت‌های بزرگ معدن و صنایع معدنی بورسی و خبر ورود سبد معدنی به بورس برای صیانت از سرمایه سهامداران سیگنالی از سوی او برای نشان دادن استعدادش در زمینه تجارت بود.

گفته می‌شود رزم حسینی دیگر گزینه‌ای است که نام او در کنار سالاری و غریب پور در میان سه گزینه نهایی این وزارتخانه قرار دارد. رزم حسینی سابقه موسعی در دفاع مقدس دارد که مهمترین برگ برنده اوست اما او سالهای پس از دفاع مقدس به دنبال تجارت و مدیریت صنعتی رفت و البته هرگز زندگی لاکچری اش را پنهان نکرد. آنچنان که ابایی نداشت با پورشه به محل استانداری برود و یا زندگی فرزندانش در کانادا را تأیید نکند. او حتی هرازچندگاهی سری به کانادا می زند تا حتی این شائبه شکل بگیرد که دوتابیعتی است اگر چه هرگز این اتهام ثابت نشد اما معلوم است این روحیات با مجلسی که خود را حامی مستضعفان نشان می‌دهد سازگار نیست. رزم حسینی تجربه اداره چند شرکت صنعتی را در کارنامه دارد و همین تجربه او را در میان کاندیداها قرار داده است البته او سطوح عالی مدیریت وزارت صمت را تجربه نکرده و همین نقطه ضعف اوست که مورد انتقاد اهالی وزارت صنعت است. اهالی صنعت چنان که پیشتر آمد معتقدند در بدنه وزارتخانه صمت افراد توانمند بسیاری وجود دارند که صلاحیت بسیار بالایی را انتخاب شدن به عنوان وزیر را دارا هستند.

نگرانی رییس جمهور

برخلاف ادعای مخالفان و منتقدان دولت، به طور طبیعی رییس جمهور نمی‌تواند نسبت به مهمترین وزارتخانه‌اش که نسبت مستقیم با اقتصاد و زندگی مردم دارد بی تفاوت باشد. حسینعلی امیری معاون پارلمانی رییس‌جمهوری، آشکار ساخت که در هفته‌های گذشته رییس‌جمهوری با تعدادی از افرادی که در بررسی‌ها موردشناسایی قرار گرفته بودند بررسی‌هایی انجام داد، با آنها مصاحبه کرد، برنامه‌های آنها را شنید و نظرات آنها استماع کرد، رییس‌جمهوری در مجموع نسبت به این چند نفری که در هفته گذشته با آنها ملاقات کرد به جمع‌بندی نرسید.

روحانی البته طی سخنانی در جلسه روز ۲۶ شهریور ماه هیات دولت از اینکه اجازه داده نشده، تا وزارت بازرگانی شکل بگیرد، گلایه کرد و در ادامه درباره رأی اعتماد مجلس نیز به مجلسی‌ها گوشه و کنایه زد و گفت: «ما وزیر به مجلس معرفی می‌کنیم و رأی کافی نمی‌آورد. البته این حق مجلس است و من نمی‌خواهم ایرادی بگیرم اما شرایط ما شرایط خاصی است.» این گلایه رئیس جمهور قبل از آن که ناظر به جلسه رأی اعتماد مدرس خیابانی باشد در واقع نگرانی از معرفی گزینه جدید وزارت صمت هم هست. به هر روی آنگونه که ربیعی، سخنگوی دولت و واعظی، رییس دفتر رییس جمهور وعده داده‌اند در هفته جاری پس از چهار ماه فراز و فرود بالاخره وزیر پیشنهادی صمت معرفی خواهد شد. وزیری که با پرهیز از معادلات سیاسی هم بتواند بازار آشفته کالا را سازماندهی کند و هم با شناخت عمیق ظرفیت‌های معدنی و صنایع مسیر جهش تولید را به سرعت هموار کند و این سفینه طوفان زده را به ساحل آرامش برساند.

انتهای پیام