توصیه‌ی برجامی فلاحت‌پیشه به رئیسی: مذاکرات را همین مهرماه از سر بگیرید

زهرا منصوری، انصاف نیوز: فلاحشمت‌الله فلاحت‌پیشه، رییس سابق کمیسیون امنیت ملی مجلس، می‌گوید مذاکرات برجام دیر یا زود شروع خواهد شد، چون اکنون فضا، فضای دیپلماسی است. برای دولت آقای رئیسی بهتر است که مذاکرات را در همین مهرماه آغاز کند.

او همچنین می‌گوید «انتظار داشتم دولت آقای رئیسی در سخنرانی سازمان‌ملل برنامه‌ای مشخص برای برجام ارائه می‌داد، هنوز احیای برجام به عنوان بخشی از سیاست خارجی دولت جدید وارد مرحله‌ی عملیاتی نشده است».

چند ماهی است که پس از انتقال دولت حسن روحانی به ابراهیم رئیسی مذاکرات وین برای احیای برجام به تعویق افتاده است و ایران هم زمان دقیقی را برای از سرگیری برجام اعلام نمی‌کند؛ این مسئله واکنش و انتقاد طرف‌های برجام را به همراه داشته است. رابرت مالی، نماینده‌ی ویژه ایالات متحده در امور ایران روز جمعه ۱۲ شهریور گفته است که دولت آمریکا تا ابد نمی‌تواند منتظر تصمیم‌گیری جمهوری اسلامی ایران برای از سرگیری مذاکرات احیای توافق هسته‌ای موسوم به برجام بماند. در همین دو روز اخیر هم نوع تاکید غربی‌ها بر ضرورت برگشت ایران به مذاکرات وین اوج بیشتری گرفته است.

متن کامل گفت‌وگو با حشمت‌الله فلاحت‌پیشه درباره‌ی برنامه‌ی ایران برای برجام، سخنرانی رئیسی در سازمان ملل و مقایسه‌ی حسین امیرعبداللهیان(وزیر خارجه‌ی فعلی) با محمد جواد ظریف (وزیر خارجه دولت روحانی) را در ادامه بخوانید:

فلاحت‌پیشه: الان فضا برای دیپلماسی حتی از زمان امضای برجام مساعدتر است

حشمت‌الله فلاحت‌پیشه-رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس دهم- درباره‌ی آینده‌ی مذاکرات برجام و برنامه‌ی ایران به انصاف نیوز گفت: مذاکرات برجام دیر یا زود شروع خواهد شد، چون اکنون فضا دیپلماسی است؛ یعنی گزینه‌ی دیگری به‌جز دیپلماسی روی میز کشورها نیست. همه به این نتیجه رسیده‌اند که ملت‌های آن‌ها دیگر نمی‌تواند تاوان چالش‌های فرسایشی و بی‌نتیجه را بدهند. نمونه‌ی آن‌هم مذاکرات میان ایران و عربستان است. پس از سال‌ها چالش نیابتی، تعصب کور ایران و عربستان به این نتیجه رسیده‌اند که اگر تنش‌زدایی دهه 1390 ادامه پیدا می‌کرد؛ حتماً در حال حاضر منطقه‌ی شادتری بودیم. حتی عربستان در آذر ماه سال 1393 در زمان برجام به‌شدت تلاش کرد تا مانع اجرای برجام شود و پس از امضای برجام حاضر شد به رژیم صهیونیستی برای برهم زدن برجام نزدیک شود؛ اما الان عربستان سعی می‌کند، همراهی خود را با این گفت‌وگوها نشان دهد. حتی رژیم صهیونیستی هم می‌داند تنش با ایران به سود آنها نیست، بنابراین من معتقد هستم که الان فضا برای دیپلماسی حتی از زمان امضای برجام مساعدتر است.


او افزود: به نظرم الان طرف‌های برجام منتظر برنامه‌ی ایران هستند، اینکه در ایران مشخص شود چه نهادی مسئول اجرای برجام شود و چه مذاکره‌کننده‌هایی معرفی شوند. به‌زودی هم اینکارها صورت می‌گیرد. باید وزیرخارجه‌ی ایران در نیویورک نشست مقدماتی برجام را برگزار می‌کرد اما برگزار نشد، چون وزیر خارجه هم نمی‌داند که مسئولیت بر عهده‌ی کدام نهاد است و یا اینکه به صورت تلفیقی بر عهده‌ی شورای امنیت و وزارت‌خارجه است. در نشست سازمان ملل دولت ایران سعی کرد، مواضع طرف مقابل را محک بزند و هم اینکه موضع کلی ایران را مشخص کند. مواضعی که ممکن بود احیای برجام را با مشکل ایجاد کند را به وزرای خارجه انگلستان، فرانسه و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بگوید. ایران به‌دنبال زمان‌بندی است تا مذاکرات فرسایشی نشود و دیگر اینکه به‌دنبال یک‌سری از چراغ سبزهای عملی است تا تحریم‌های ایران برداشته می‌شود و شرایطی که در دوران اوباما منجر به اجرای کامل رفع تحریم‌ها نشد، پیش نیاید و همچنین طرف ایرانی می‌خواهد، مطمئن شود، موضوع دیگری به‌جز هسته‌ای در مقابل ایران اجرا نشود.

به دنبال پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا تا سی‌ام خرداد شش دور مذاکره در وین پایتخت اتریش برگزار شد. این مذاکرات در راستای فراهم کردن اجرای کامل برجام توسط ایران و آمریکا برگزار می‌شد، که تاکنون به نتیجه نرسیده است و در دولت رئیسی برنامه‌ای برای آغاز آن ارائه نشده است.

« بسیاری منتظر بودند ایران برنامه‌ای برای دیپلماسی دولت جدید ارائه دهد»

این نماینده‌ی سابق مجلس ادامه می‌دهد: گناه اصلی عدم احیای برجام به گردن بایدن است، چون به سه عامل مذکور در بالا توجه نکرده است و این عوامل منجر شد که وزارت خارجه مسئولیت پیغام‌رسانی را داشته باشد و مسئولیت احیای برجام هنوز به وزارت خارجه داده نشده است. در هر صورت این شرایط به ضرر دنیا است. چون شرایط منطقه و دولت‌ها منتظر تصمیم سیاست‌مدارها نمی‌ماند؛ مثلاً شاید در انتخابات میان‌دوره‌ای آمریکا، فشارهای داخلی بر دولت آنها بیشتر شود. در داخل ایران‌ هم نوعی ناشکیبایی نزد دولت ایران وجود دارد که می‌خواهند آثار اقتصادی تنش‌های اجتماعی را ببینند. در واقعیت ملت ایران است که از تحریم‌ها آسیب می‌بیند. انتظار بنده این است که قبل از اینکه دولت بودجه را به مجلس بیاورد، تصمیم روشنی درباره‌ی برجام اتخاذ شود. فقط صرفِ تصمیم دولت برای رسیدن به یک توافق می‌تواند اثر مثبتی بر اولین بودجه‌ی دولت جدید بگذارد و در این صورت دولت می‌تواند به وعده‌های انتخاباتی خودش نیز عمل کند.

 او درباره‌ی سخنرانی ابراهیم رئیسی در سازمان ملل اضافه کرد: سخنرانی آقای رئیسی مبتنی بر اعلام موضع کلی سیاست‌خارجه کشور بود. به طور معمول هیئت دیپلماتیک با توجه به سخنرانی‌های طرف‌های دیگر متن سخنرانی خود را تعدیل می‌کنند اما در ایران این سخنرانی ضبط شده بود و بیشتر متاثر از تاریخ مناسبات ایران بود؛ مثلاً در گذشته با اینکه ترامپ مواضع تندی داشت اما موضع رئیس جمهور ایران آقای روحانی معتدل بود. الان به رغم اینکه موضع آقای بایدن مثل موضع ترامپ نبود اما موضع آقای رئیسی تند بود. پس سخنرانی آقای رئیسی اعلام موضع بود و ربطی به احیای برجام نداشت. بسیاری منتظر بودند ایران یک برنامه‌ای برای دیپلماسی دولت جدید ارائه دهد اما این برنامه داده نشد و علت این است که هنوز احیای برجام به عنوان بخشی از سیاست خارجی دولت جدید وارد مرحله‌ی عملیاتی نشده است.

حسین امیرعبداللهیان در مصاحبه‌ای با شبکه ان‌بی‌سی آمریکا گفته بود که جمهوری اسلامی «خیلی زود» آماده بازگشت به مذاکرات هسته‌ای است. در این راستا ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در پاسخ به پرسشی در خصوص این اظهارات گفت: «ما هم البته صحبت‌های حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه ایران درباره بازگشت ایران به میز مذاکره را شنیدیم. شما می‌بایست از آنها بپرسید که منظورشان از «زود» یا «خیلی زود» چیست.»
در واکنش به این اظهار نظر، باز هم حسین امیرعبداللهیان به سیمانیوز گفت: «به‌زودی یعنی به محض کامل شدن بررسی‌های ما، این اقدام را انجام خواهیم داد.»

«به نفع دولت است، در مهرماه مذاکرات از سر گرفته شود»

در هر حال سخنرانی آقای رئیسی جنبه‌های خوبی هم داشت؛ اما ایشان می‌توانست یک برنامه‌ی مشخصی را معطوف به مذاکرات احیای برجام ارائه دهد؛ یعنی اینکه در احیای برجام دولت آمریکا چه کارشکنی‌هایی انجام داده است و جامعه‌ی جهانی را در سه موضوع فرسایشی بودن، عملیاتی نشدن و اضافه کردن موضوعات جدید به توافق که در بالا گفتم را به قضاوت فرا بخواند. در این صورت قابل ارزیابی‌تر نقد را متوجه‌ی آمریکایی‌ها می‌کرد و زمینه فراهم می‌شد که دستور تازه‌ای شکل بگیرد. با این وجود بعد از بحث مذاکرات که شکل گرفت؛ از دل آن این نتیجه بیرون نیامد که ایران نمی‌خواهد به برجام بازگردد، بلکه ایران رسماً اعلام کرد که به برجام بازخواهد گشت. نشانه‌های مثبت نیویورک بیشتر از نشانه‌های منفی بود.

فلاحت پیشه در انتها درباره‌ی مقایسه سفر و برنامه‌ی ظریف و امیر عبدالهیان نیز می‌گوید: فعلاً مقایسه‌ی آقای ظریف و امیرعبدالهیان زود است. به میزانی که عملکرد وزارت خارجه بر یک کشور قدرت و ثروت و نفوذ به بار بیاورد، بر اساس آن باید عملکرد وزارت خارجه را ارزیابی کرد و نه موضع‌گیری‌ها. هنوز برای این ارزیابی زود است. چیزی که مشخص است این است که هیئت دیپلماتیک ایران از تمام زمان خودش استفاده کرد و اینکه نشان داد تعلل در برجام ناشی از عدم اطمنیان به آمریکایی‌ها است؛ اما دولت باید سریع وارد فاز جدید شود و سیاست خارجی کشور را اعلام کند. براساس گزارشی که وزیر خارجه به شورای امنیت می‌دهد. ایران رسماً برنامه‌ی خود را نسبت برجام و دغدغه‌های خود را اعلام کند. به سود دولت است که مذاکرات در همین مهرماه از سر گرفته شود.

انتهای پیام