درباره‌ی «العقل السالم فی البدن السالم»
«العقل السالم فی البدن السالم»، جمله‌ای در میان یک سخنرانی «ابراهیم امینی» نایب رییس شورای شهر تهران، که عربی بودن یا نبودن آن حاشیه ساز شد. این جمله اما پیشتر در سخنان حجت الاسلام قرائتی آمده است.
به گزارش انصاف نیوز، روز چهارشنبه برخی رسانه‌ها فیلم این جمله‌ی امینی را به صورتی گسترده منتشر کردند و آن را ترجمه‌ی اشتباه جمله‌ی فارسی «عقل سالم در بدن سالم است» خواندند. در یکی از توضیحاتی که درباره‌ی نقدها منتشر شده، آمده است:
«روز گذشته مطلب فوق از نايب ریيس شوراي شهر تهران همراه با پي نوشت‌هايي مبني بر بكار گرفتن كلمات فارسي بجاي لغات عربي و عدم انتساب به پيامبر (ص) نقل شدكه بخاطر باز نشر آن در گروههاي مختلف، بر آن شدم يكبار ديگر لغات مذكور را در لغتنامه‌های معتبر عربي مطالعه كنم. نتیجه: هر سه لغت ” بدن، عقل و سالم ” عربي هستند و سیاق عبارت نیز کاملاً عربی و فاقد اشکال است؛ هرچند با عبارات مشابه دیگری نیز نقل شده است. لذا برداشت اشتباه انتشار دهنده آن ناشي از بي اطلاعي ايشان نسبت به نفوذ زبان عربي در زبان فارسي بوده و اگر انتشار اين اظهارنظر اشتباه از روي غرض ورزي نباشد احتمالا بخاطر كاربرد زياد اين لغات عربي در زبان و ادبيات فارسي است. بنابراين شايسته است قبل از هرگونه نقد و إظهار نظر در مورد مطالب تخصصي اندكي مطالعه داشته باشيم تا از مسموم كردن فضاي مجازي و گمراه كردن كاربران جلوگيري شود».
بخشی از سخنان حجت الاسلام محسن قرائتی، در برنامه‌ی درسهایی از قرآن در سال 89 با موضوع «سلامت جسم، زمينه‌ي سلامت فكر و روان»:
«حالا راجع به تربيت بدني من يك مقدار صحبت كنم. «العقل السالم في البدن السالم» عقل سالم در بدن سالم است. اين معنايش اين نيست كه هركس سالم نيست عقل ندارد. خيلي‌ها مريض هستند، عقلشان از سالم‌ها… مي‌خواهد بگويد: بدن سالم اثر دارد. خيلي علت نيست.
در يك سميناري صحبت مي‌كردند. حالا نگويند سمينار چه كساني بود؟ زشت است. يكي در سمينار خواب بود. به او گفتم: خوابي! بيدار شو. گفت: بله من خواب هستم. ولي من كه خواب هستم از شما بيدارها بهتر مي‌فهمم. اميرالمؤمنين (ع)فرمود: «لكل عضو من البدن استراحة»(غررالحكم/ص60) هر عضوي يك استراحتي مي‌خواهد. امام رضا فرمود: ساعات خود را چهار قسمت كنيد. يك ساعتي را براي تفريح بگذاريد.«سَاعَةً تَخْلُونَ فِيهَا لِلَذَّاتِكُم فِي غَيْرِ مُحَرَّمٍ» (بحارالانوار/ج75/ص321) يك ساعتي را براي لذت‌هاي حلال بگذاريد. لذت حلال! الآن در دنيا بعد از انقلاب اسلامي، از بركات انقلاب اسلامي در دنيا، اين شد كه شما در هر كشوري بروي مي‌نويسند غذاي حلال! و حتي غير مسلمان‌ها هم مي‌آيند غذاي حلال مي‌گيرند. اصلاً غذاي حلال يك آرمي شده است. شركت‌هايي درست شده است. تفريح حلال، ما مي‌توانيم تفريح حلال درست كنيم».
انتهای پیام
این اصطلاح را به خیلی از جاها میتوان تسری داد…
جملة «العقل السالم فی البدن السالم» عربی است. احتمالاً برخی بدن را فارسی پنداشته اند، در حالی که عربی است و جمعش ابدان در حدیث مشهوری آمده است: العلم علمان: علم الابدان و علم الادیان. ولی جملة «العقل السالم فی البدن السالم» (1) ظاهرا ربطی به حضرت پیامبر اکرم (ص) ندارد و (2) در عربی جمله دیگری مشهور است: «العقل السلیم فی الجسم السلیم».
همان العقل السلیم فی جسم السلیم درست است.