پاسخ رئیس دائره‌المعارف بزرگ اسلامی به انتقادات و حواشی اخیر
رئیس دائره‌المعارف بزرگ اسلامی با بیان این‌که کمبود بودجه دارند، بحث‌های اخیر درباره این مرکز را به “دست‌های پشت پرده” مرتبط و “مشکوک” دانست.
کاظم موسوی بجنوردی درباره بحث‌ها و انتقادهایی که اخیرا درباره این مرکز مبنی بر مسائل مالی و نگرانی از تعطیلی آن مطرح شده است، در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: این‌که از لحاظ بودجه در مضیقه هستیم کاملا درست است. این اتفاق افتاده است چون بودجه‌ای که مجلس از ردیف کمک‌ها در اختیار ما قرار می‌داد سال گذشته کم شد و ما مجبور شدیم شش ماه حقوق ندهیم و به همکاران‌مان شش ماه حقوق (با احتساب سنوات و عیدی) بدهکاریم.
او در ادامه گفت: حرکت‌هایی پیرامون مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی صورت گرفته که حرکت‌های مشکوکی است. یک مرتبه خبررسانی عجیب و غریبی از جاهای مختلف دیدیم؛ اول برای ترور برخی از شخصیت‌ها از جمله خانواده ما و بعد شخص من و سپس مرکز دائره‌المعارف را زیر سوال بردند.
موسوی بجنوردی ادامه داد: این مرکز بزرگ‌ترین مرکز فرهنگی کشور ما و مرکز پژوهشی جهان اسلام است، و چنین عظمتی جزو افتخارات جمهوری اسلامی ایران و آبروی آن است. حرکت‌های مشکوکی که صورت گرفته ما را به شک انداخته است که جریانی در کار است. ما در داخل مرکز هیچ مشکلی نداریم و به کارهای خود ادامه می‌دهیم. قرار بود ۵۰ نفر دیگر تعدیل شوند که پیرو مذاکراتی که انجام شد به این نتیجه رسیدیم که این تعدیل صورت نگیرد و کمک بیشتری از منابع مختلف جذب کنیم که مجبور به تعدیل نشویم.
او سپس درباره اظهارات سیدصادق سجادی (مدیر بخش تاریخ و عضو شورای عالی علمی مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی که از سمت خود به عنوان معاون پژوهشی مرکز برکنار شده است) درباره تعدیل نیرو در این مرکز، مشخص نبودن چگونگی صرف بودجه و همچنین پژوهش‌هایی بی‌ربط به این مرکز، با ارائه توضیحاتی درباره کارهای مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی بیان کرد: این مرکز بزرگ‌ترین مرکز از لحاظ داشتن کتابخانه است و بیش از ۱۴۰ مجموعه کتابخانه‌ای اهداشده دارد که در تاریخ فرهنگی ایران بی‌سابقه است. تمام بزرگان علم و ادب این‌جا حضور دارند و نمی‌دانم چطور شد که آقای سجادی این روش را در پیش گرفته است. من خودم متحیر هستم. مجبور شدم او را اخراج کنم زیرا به اکاذیبی متوسل شده بود که برخی مستلزم تعقیب قضایی است. شایعاتی که وجود دارد بیش از این مسئله است، درواقع با آبروی جمهوری اسلامی بازی می‌کنند. نمی‌دانم این حرکت‌ها از کجاست که با آبروی نظام بازی می‌کنند.
رئیس دائره‌المعارف بزرگ اسلامی گفت: در این‌جا همه چیز شفاف و روشن است. من ۳۴ سال است مشغول این کار هستم و عمر خود را برای غنای فرهنگ اسلامی در ایران گذاشته‌ام. ما این‌جا کارهای زیادی انجام می‌دهیم؛ دائره‌المعارف اسلامی به سه زبان فارسی، انگلیسی و عربی منتشر می‌شود. دائره‌المعارف فولکلور ایران پنج جلدش منتشر شده و درحال آماده کردن جلد ششم هستیم. دائره‌المعارف تهران بزرگ را در دست داریم که دو جلد آن منتشر شده است. ۲۰ جلد تاریخ جامع ایران را منتشر کرده‌ایم. همچنین ۱۲ جلد فهرستواره کتاب‌های فارسی را منتشر کرده‌ایم. ۱۱ جلد فهرست مقالات فارسی را منتشر کرده‌ایم و در حال منتشر کردن جلد دیگر آن هستیم. پروژه پنج‌جلدی کردشناسی، دوجلدی آذربایجان‌شناسی، فهرست مخطوطات و چاپ سنگی را داریم که چند جلد آن منتشر شده و مشغول تهیه جلدهای دیگر هستیم. همچنین در حال بارگذاری کتابخانه دیجیتال خودمان هستیم.
او سپس بیان کرد: دایره کار ما خیلی وسیع است و فکر می‌کنم بجاست صاحبان رسانه بعد از این حرکت‌های مشکوک یک روز برای بازدید بیایند و با استادان این‌جا صحبت کنند. ما شورای عالی علمی داریم که ۵۵ نفر از استادان برجسته و بزرگان علم و ادب در آن‌جا هستند. داریوش شایگان که اخیرا درگذشت عضو شورای عالی علمی این مرکز بود. قبل از او بزرگانی مانند ایرج افشار، عنایت‌الله رضا، شرف‌الدین خراسانی، زرین‌کوب، زریاب‌خویی، حبیبی و گنجی را داشته‌ایم.
موسوی بجنوری متذکر شد: این‌جا جایی نیست که بشود با این حرف‌ها و هوچی‌بازی‌ها به آن لطمه زد. این مساله را نباید ساده بگیریم. چرا به این‌جا حمله شد؟ این مسئله مهم است. چرا یکی از قدیمی‌های ما را به این راه کشاندند؟ آقای سجادی این‌جا همه چیز داشت. هرچه فکر می‌کنم انگیزه او چیست، نمی‌فهمم. فکر می‌کنم مسئله پیچیده‌تر از ظواهر قضیه است. اما می‌دانم دست‌هایی بیرون از مرکز در کار است؛ این دست‌ها دست‌های مشکوک و خبیثی است، دست‌هایی که قطعا ناپاک هستند و نیت سوء دارند.
او سپس اظهار کرد: کل بودجه ما که در مجلس تصویب می‌شود شش میلیار و ۷۰۰ میلیون تومان بوده است. این‌جا ۲۳۰ نفر کار می‌کنند که سال گذشته مجبور شدیم ۵۰ نفر را تعدیل کنیم. برنامه این بود که ۵۰ نفر دیگر را هم تعدیل کنیم اما به این نتیجه رسیدیم که با جذب کمک بیشتر این اتفاق نیفتد. امیدوارم مسئولین مملکت توجه بیشتری به این‌جا داشته باشند و اگر بودجه این‌جا را کامل می‌دادند این اتفاق رخ نمی‌داد و یا دست‌های مشکوک این فرصت را پیدا نمی‌کردند تا به آبروی مرکز ضربه بزنند.
رئیس دائره‌المعارف بزرگ اسلامی با بیان این‌که ایران از سوی کشورهای خبیثی مانند اسرائیل، عربستان ، آمریکا و شیاطین مورد تهاجم است، گفت: این کشورها علیه ایران توطئه می کنند. فکر می‌کنید علیه فرهنگ نباید توطئه کنند؟ فرهنگ که مهم‌تر است و در رأس فرهنگ، بزرگ‌ترین موسسه پژوهشی ایران این‌جاست. چرا نباید به این‌جا حمله کنند؟ طبیعی است که شک آدم برانگیخته می‌شود.
او درباره این‌که اگر بودجه کافی به مرکز تعلق نگیرد آیا ممکن است تعطیل شود و چه راه‌کارهایی برای جلوگیری از این اتفاق در نظر دارند، اظهار کرد: اگر به ما کمک نکنند به این‌جا ضربه بزرگی می‌خورد و نمی‌توانیم کارهایی را که مشغول‌شان هستیم، انجام دهیم. اما فکرهایی برای تامین منابع مورد نیاز خود انجام داده‌ایم، مثلا تالارهایی داریم که آن‌ها را اجاره می‌دهیم، حداکثر بین یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تا یک میلیارد و نیم می‌توانیم درآمد کسب کنیم و برای مرکز خرج کنیم. همچنین دو ساختمان در ورودی مرکز قرار دارد که هر کدام از آن‌ها را با ماهی ۳۰ میلیون تومان کرایه داده‌ایم، برنامه‌هایی هم برای استفاده از زمین‌های‌مان داریم که درآمدی کسب کنیم تا این‌جا را اداره کنیم. با فروش کتاب‌های‌مان دو میلیار و ۲۰۰ میلیون تومان درآمد کسب می‌کنیم و شورای شهر تهران به دلیل تدوین «دانشنامه تهران بزرگ» قرار است یک میلیارد به ما تخصیص دهد، که می‌شود حدود سه میلیارد و تلاش می‌کنیم در این حدود هزینه کنیم. این کفاف این حجم از محققان و استادان و کارکنان را نمی‌دهد و ما متکی به کمک دولت هستیم که امیدواریم قطع نشود، و تا جایی که می‌دانم قطع نمی‌شود زیرا دولت آقای روحانی نسبت به این موسسه توجه دارد.
کاظم موسوی بجنوردی همچنین درباره این‌که گفته شده بودجه مرکز صرف پژوهش‌هایی شده که به این مرکز ربطی نداشته‌اند، بیان کرد: مرکز ما مرکز پژوهش‌های ایرانی و اسلامی است. ما تمام وجوه فرهنگ ملی و اسلامی را در برنامه خود داریم. درست است که کار اصلی ما تدوین دائره‌المعارف بزرگ اسلامی بود که ۲۳ جلد از آن به سه زبان منتشر شده است، اما این موضوع به این معنا نیست که دیگر وجوه فرهنگی و تاریخی مغفول واقع شود. ما می‌خواهیم در عرصه‌های دیگری نیز وارد شویم و هدف‌مان خیلی بزرگ است و فکر می‌کنم تاریخ ایران آن‌چنان گسترده است و آن‌چنان فرهنگ عمیقی داریم و آن‌چنان به معارف جهانی خدمت کرده‌ایم که سزاوار است کارهای زیادی را عرضه کنیم.
او با اشاره به تدوین دائره‌المعارف فولکلور ایران در این مرکز، گفت: فولکلور فرهنگ مردم است که جوهر فرهنگ ملی و هویت ماست. آیا می‌گویید از این موضوع غافل باشیم؟ فکر می‌کنید که این‌جا زیر ذره‌بین قرار نمی‌گیرد؟ فکر نمی‌کنید این‌ها محسود دشمنان واقع شود؟
رئیس دائره‌المعارف بزرگ اسلامی درباره این حرف سیدصادق سجادی که گفته بود مشخص نیست بودجه مرکز صرف چه کارهایی می‌شود، اظهار کرد: این حرف کذب محض است، حتی باید پیگیرد قانونی شود؛ به خاطر همین حرف هم اخراج شد، زیرا تهمت زد. اخراج شد و در پیگرد قانونی باید پاسخ‌گو باشد زیرا ما ۳۴ سال با صداقت کامل کار کرده‌ایم و دستاوردهای‌مان کم نبوده است. تمام نامه‌هایی که بی امضا علیه مرکز دائره‌المعارف منتشر می‌شود، کذب محض است و هرکدام از آن‌ها را شناسایی کنیم تحت پیگیرد قرار می‌گیرند.
سیدصادق سجادی که پیش‌تر انتقادهایی را علیه مدیریت دائره‌المعارف بزرگ اسلامی مطرح کرده بود دیگر حاضر به صحبت در این زمینه نشد.
