«انتقال قدرت در ترکیه با بحران جدی روبروست»

در شش ماه گذشته ارزش لیر ترکیه به پایین ترین حد ممکن رسیده است، این در حالی است که تا یک ماه دیگر انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری آغاز می شود و شرایط داخلی چندان به نفع اردوغان نیست. او دو روز پیش از مردم خواست تا دلارها و یوروها را از بالش درآورده و به لیر تبدیل کنند. در این باره، ابراهیم فراهانی کارشناس مسائل ترکیه سقوط ارزش بی سابقه لیر ترکیه را افزایش بدهی های خارجی می داند.

این کارشناس در ادامه با برشمردن دو دلیل مهم برای سقوط لیر ترکیه به خبرآنلاین گفت: «لیر ترکیه از سال 2010 تا 2018 تا کنون نزدیک 35% درصد نسبت به دلار سقوط کرده است. یک دلیل آن این است که وضعیت اقتصادی ترکیه با توجه به نداشتن ثبات در سیاست خارجی دچار چالش جدی شده است. در انتخابات زودهنگام که قرار است 24 ژوئن برگزار شود، بانک مرکزی، موضع انفعالی گرفته و به نوعی دخالت دولت برای پایین نگه داشتن نرخ بهره باعث این چالش جدی شده است و به دلیل انتخابات برای رأی آوری بیشتر این مساله نیز ادامه پیدا کرده است. این در حالی است که بانک مرکزی باید استقلال داشته باشد و بتواند در بحران ها با بسته حمایتی که دارد اقتصاد را مدیریت و کنترل کند.

در همین حال حفظ نرخ پایین بهره یکی از اهداف خود اردوغان است که در سخنرانی اخیرش وعده داده تا در صورت پیروزی، استقلال بانک را کاهش دهد و این در حالی است که دخالت دولت در استقلال بانک مرکزی خلاف نظام لیبرال و سرمایه داری است و باید دست دولت در اقتصاد کوتاه باشد و دلیل دوم اینکه نشان می دهد که این روند هم جواب نمی دهد؛ بعد از قضایای 7 ژوئن 2015 دولت وارد عرصۀ پوپولیسم شد در حالیکه این سیاست ها در کوتاه مدت جواب می دهد، اما در میان مدت و بلندمدت پاسخگوی افکار عمومی کشور نیست و به نوعی سرمایه اجتماعی کشورشان را از دست می دهند. سرمایه اجتماعی به چه معناست؟ عدم اعتماد به دولت و سرخوردگی و ناامیدی از آینده است، حتی خروج سرمایه هم مانند ایران در ترکیه وجود دارد و اردوغان انها را خائن خطاب کرد.»
این کارشناس مسائل سیاسی درباره فضای داخلی ترکیه با نزدیک شدن به انتخابات گفت: «انتخابات زودهنگام باعث شده که یک غافلگیری در ائتلاف مخالفان اردوغان شکل بگیرد. آنها در حال حاضر پنج کاندیدا دارند. دمیرتاش از« ه.د.پ » و محرم اینجه از «ج.ه.پ»، خانم مرال آکشنر از «ایی پارتی» و و دو نفر دیگر هستند که جمع درصد آرای انها زیر پنج درصد است؛ یکی رهبر حزب سعادت تمل کارملا اوغلو است و دیگری دوغو پرینچک از حزب وطن و چپ های سابق ترکیه هستند.

بین این سه نفر که نام بردم و رقیب اردوغان هستند به نظر می رسد محرم اینجه «ج.ه.پ» می تواند فضا را به نفع خودش مدیریت کند. او شخصیت محکمی دارد که در مقابل شخصیت محکم اردوغان شاید در مناظرات بهتر بتواند مقاومت کند و رأی بیشتری بیاورد.  دلیل دیگر هم این است که اینجه به کردها روی خوش بهتری نشان داده است. این باعث می شود که رای «محرم اینجه» بالاتر باشد.» نظرسنجی ها نشان داده مجموع این پنج کاندیدا، میتوانند بالای پنجاه درصد رأی بیاورند و رأی اردوغان به مرحله دوم کشیده شود، به هرحال تا 24 ژوئن زمان مانده است، باید ببینم اردوغان چه طور مدیریت میکند.»
فراهانی در پاسخ به سوالی دربارۀ موضع اروپا در قبال انتخابات پیش روی ترکیه گفت: « اتحادیه اروپا به دنبال این است که اردوغان را تحت فشار بگذارد. همانطور که شاهد بودیم «ه.د.پ» توانست در کلن آلمان مجوز برگزاری میتینگ را بگیرد. در مقابل به حزب عدالت و توسعه  اجازه داده نشد و در کنار آن با فشار وزارت خارجه ترکیه نشست «ه.د.پ» هم در کلن آلمان لغو شد.»

این کارشناس در پاسخ به اینکه اردوغان اگر پیروز شود یا نشود آینده ترکیه و تاثیر آن در منطقه، گفت: «اردوغان قبل از این انتخابات کاملا از قدرت سوء استفاده کرده است. بعد از انتخابات به صورت قانونی می تواند یک رهبر اقتدارگرا باشد، رهبری که نمونۀ آنرا در خاورمیانه زیاد دیده ایم که از یک دموکراسی حزبی، پارلمانی، اروپایی، لیبرالی به یک دموکراسی خاورمیانه ای و حکومت اقتدارگرا رسیده اند؛ در خاورمیانه نمونه آن را زیاد داریم.

ولی اگر اردوغان پیروز نشود، در آینده انتقال قدرت در ترکیه با یک بحران و چالش جدی مواجه شود. به این معنا که اگر رقیب جدی اردوغان « محرم اینجه» پیروز شود، انتقال قدرت از اردوغان به اینجه به راحتی میسر نمی شود.» یک دلیل مهم دارد:

تغییر ساختارها از 2003 تا امروز یعنی طی 15 سال توسط اردوغان و در کنار آن وارد کردن نیروهای حزب عدالت توسعه در حکومت توسط او در ابتدا با همکاری گولن؛ تا پیش از آن نیروهای اتاتورکی در بدنه حکومت، نظام، ارتش، قوه قضائیه و دستگاههای اجرایی بودند، و امروز نقطه مقابل آن نیروهایی که جای گولن استخدام شده اند.

فراهانی در پاسخ به این سوال که: “اگر اردوغان پیروز شود پیش بینی شما از روابط تهران و آنکارا چیست”، بیان داشت:

«اردوغان در سیاست خارجی جدید خود چرخشی به سمت شرق پیدا کرده است و بیشتر نگاه به روسیه دارد. این اشتباه ایران است که احساس میکند در بلوکی که به نام آستانه تشکیل داده، ترکیه با ایران همکاری می کند. در صورتی که ترکیه در حال حاضر با روسیه همکاری می کند و با آنها هماهنگ است. به نوعی با بی رغبتی با تهران همکاری می کند. البته در رفراندوم اقلیم کردستان عراق و بحران قطر، یک نزدیکی بین دو کشور پیش آمد ولی باز در آنجا هم ترکیه امتیازات را نصیب خودش کرد.

فراهانی درباره این سوال که آیا ترکیه درباره منبج با روسیه مذاکره کرده است یا خیر گفت:

«منبج در غرب فرات قرار دارد و تحت تسلط نیروهای سوریه دموکراتیک است که مورد حمایت ائتلاف به رهبری امریکا است.  این منطقه دست نیروهای آمریکایی است و به روسیه مربوط نمی شود. اگر مذاکراتی شکل گرفته، بین آمریکا و ترکیه است. این پرونده ای است که ترکیه باید حل کند. درباره عفرین چون دست روسیه بود توانست با روسیه هماهنگ شود و این منطقه را اشغال کند.

ترکیه برای منبج باید با آمریکا هماهنگ باشد. اما این جزء پرونده هایی است که آمریکا درباره آن تعلل می کند تا بعد از انتخابات به آن پرداخته شود. دلیل تعلل آمریکا این است که اگر اردوغان در انتخابات با شکست مواجه شد، با دولت بعدی که از نظر امریکا به غرب نزدیک تر است بهتر می تواند در این پرونده کار کند.»

انتهای پیام