کره شمالی و آمریکا؛ مدار صفر درجه

اولین اختلال در این روند به موضوع رزمایش نظامی کره جنوبی با امریکا برمی گردد. کره شمالی این رزمایش را در راستای آنچه با همسایه جنوبی خود هماهنگ کرده بود ندانست و نشست سطح بالای میان دو کره را لغو کرد.

هر چند پیونگ یانگ اعلام کرده بود بعد از رزمایش گفت و گو ها ادامه خواهد داشت و برنامه تخریب یک مرکز هسته ای از دستور کار صادر نشد، اما ارائه سناریوی «مدل لیبی» از سوی جان بولتون که کره شمالی را تهدید می کرد به اندازه کافی می توانست مخرب باشد. در همین باره یک رسانه آمریکایی به بررسی این مساله پرداخت که آیا جان بولتون مشاور امنیت ملی کاخ سفید، بزرگترین مانع برای دستیابی ترامپ به توافق نهایی با کره شمالی است؟

پولیتیکو می نویسد: دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا خواستار توافق با کره شمالی است ولی جان بولتون مشاور امنیت ملی کاخ سفید تصور می کند که نمی توان با کره شمالی به یک توافق دست یافت.

مواضع سختگیرانه اخیر کره شمالی علیه آمریکا و به خصوص اظهارات نفرت انگیز جان بولتون نشانگر عمق تنش در دولت ترامپ است، آن هم در شرایطی که رئیس جمهور آمریکا به دنبال توافق هسته ای با کره شمالی است و امیدوار است تا از این طریق شاید برنده جایزه صلح نوبل شود.

همچنین معاون ترامپ، مایک پنس این روند را تکمیل کرد و فضای تعامل شکسته شد. مایک پنس، به شبکه خبری فاکس نیوز گفت که کره شمالی نباید به دنبال امتیاز گرفتن از آمریکا برای اجرای وعده‌هایش باشد. این اشتباه بزرگی از سوی کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی است اگر که فکر کند می‌تواند با ترامپ بازی کند.

معاون ترامپ هشدار داد که اگر کره شمالی در توافق اتمی با آمریکا ناکام بماند، پایانی شبیه به لیبی برایش رقم می‌خورد.

همین روند باعث شد، مواضع پنس از سوی پیونگ یانگ بی جواب نماند. “چویی سان‌هوی”، معاون وزیر امور خارجه کره شمالی روز پنج شنبه در گفت و گو با خبرگزاری رسمی کره شمالی با اظهار شگفتی از اظهارات اخیر مایک پنس، این اظهارات را “ابلهانه و ناشی از نادانی” دانست. او مقایسه کره شمالی دارای سلاح های هسته ای و موشک های بالستیک با لیبی که فاقد این هر دو بود را مقایسه ای ابلهانه دانست. او گفت:” ما نه التماس خواهیم کرد که آمریکا با ما مذاکره کند و نه خودمان را دردسر می‌دهیم تا آن‌ها را متقاعد به مذاکره کنیم.”

چگونه دیدار کنسل و دوباره برقرار شد؟

همه این تنشهای لفظی کافی بود تا دیدار ترامپ با کیم جونگ اون کنسل شود. دونالد ترامپ، در نامه‌ای به کیم جونگ اون، دیدار برنامه‌ریزی‌شده با او را به دلیل “خشم فراوان و خصومت آشکار” کره شمالی با آمریکا، لغو کرد. ترامپ در ابتدای نامه خود از “وقت، صبوری و تلاش‌” آقای کیم تشکر کرده و گفته مشتاق دیدار با او بود، اما مواضع اخیر کره شمالی چنین دیداری را بلاموضع کرده بود.

رئیس جمهور آمریکا خطاب به رهبر کره شمالی نوشته بود: “شما راجع به توان هسته‌ای خود صحبت کرده‌اید، آنچه ما داریم چنان بزرگ و قدرتمند است که من دعا می‌کنم ما هیچ وقت از آن استفاده نکنیم.”

قرار بود دونالد ترامپ و کیم جونگ اون ۱۲ ژوئن (کمتر از سه هفته دیگر) در سنگاپور با یکدیگر ملاقات کنند. برنامه‌ریزی این دیدار پس از گشایش روابط میان دو کره، دیدار رهبران دو کشور و بیانیه‌ای مشترک و همچنین آزادی سه زندانی آمریکایی در کره شمالی انجام شد.

دولت کره شمالی پیش از اعلام لغو دیدار از طرف دونالد ترامپ، اعلام کرده بود که ممکن است کیم جونگ اون به ملاقات آقای ترامپ نرود. دونالد ترامپ در نامه‌اش به رهبر کره شمالی برای آزادی زندانیان آمریکایی تشکر کرده و گفته بود اگر موضع رهبر کره شمالی تغییر کرد، می‌توان دوباره دیداری را بین دو رهبر ترتیب داد.

رئیس جمهور آمریکا با اشاره به لغو دیدارش با کیم جونگ اون یادآور شده بود: “این فرصت از دست رفته لحظه‌ای حقیقتا غمبار در تاریخ است.”

اما  تصمیم دوباره ترامپ دوباره همه روندها را تغییر داد. ترامپ و اون دیدار می کنند و مقامات دو طرف در حال مقدمه چینی برای این اتفاق مهم تاریخی هستند.

وزارت خارجه کره‌ جنوبی اعلام کرده است، مقامات آمریکا و کره شمالی مشغول انجام مذاکرات برای مقدمه‌چینی نشستی میان رئیس‌جمهور آمریکا و رهبر کره شمالی هستند. مون جائه این، رئیس‌جمهور کره‌ جنوبی روز یکشنبه به خبرنگاران اعلام کرده بود که آمریکا و کره شمالی به زودی مذاکرات در سطح کاری را آغاز می‌کنند تا برنامه و دیگر مقدمات نشست میان دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا و کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی را فراهم سازند. مدار اعتماد سازی دو کشور دوباره به جریان افتاده است.

پس از شوکی که احساس می شد همه چیز به نقطه پایان رسیده است، اما روند مذاکرات دوباره به کار افتاد. مرور این وضعیت نشان می دهد توافقی که ترامپ به آن امیدوار است به سادگی قابل دسترسی نیست. به جز اینکه در تیم ترامپ، تمرکز مشخصی بر اجرای سناریوی حل بحران شبه جزیره کره وجود ندارد، از سوی دیگر نیز کیم جونگ اون کسی نیست که بتوان به شکل منطقی و با یک روند از پیش تعیین شده با او پیش رفت.

احتمال دیدار تاریخی سران دو کشور در روزهای آینده قوت خواهد گرفت. اما برخورد خارج از عرف و غیر دیپلماتیک و گاهی کودکانه دو طرف هر آن میتواند دوباره شرایط را به نقطه صفر برگرداند. باید ببینیم این مدار می تواند بر توافق و اعتماد دو سویه قائم شود یا نه.

انتهای پیام