ایران ‌۱۴۰ اجازه پرواز نداشت

یک هواپیما سقوط کرد تا رسانه‌ها به فکر وضعیت صنعت حمل‌و‌نقل کشور بیفتند، پیش از آن اما کمتر رسانه‌ای از وضعیت حمل‌و‌نقل و اثرات تحریم‌ها صحبت می‌کرد. بیشتر اخبار رسانه‌ای ما منحصر به نقل قول‌های تکراری از دولتمردان بود. دولتمردانی که سال‌ها پیش، از کاغذ پاره بودن تحریم‌ها صحبت می‌کردند بدون آنکه به تقویت توان داخلی کشور بپردازند. هواپیمای سپاهان‌ایر روز گذشته ساعت ۹:۱۸ بر فراز فرودگاه مهرآباد دیده شد و با چرخشی ۱۸۰درجه‌ای به سمت جاده فتح حرکت کرد اما با انفجاری مهیب دم هواپیما وسط جاده جا ماند، همه این حوادث چند ثانیه بیشتر طول نکشید. دود غلیظی شمال فرودگاه مهرآباد؛ جاده فتح وخیابان گلها در تهرانسر را فرا گرفت اما این دود سال‌ها پیش از صنعت حمل‌و‌نقل کشور برخاسته بود ولی هیچ کس آن را ندیده بود. بیش از هر چیز همه به واردات ماشین‌ها و هواپیماهایی پرداختند که فاقد کیفیت بود. 

به گزارش آرمان، صنعت حمل‌و‌نقل کشور یکی از آسیب‌دیده‌ترین بخش‌هایی بود که کشور ما در چند سال اخیر شاهدش بود. حال برخی رسانه‌ها اشکال را در دولت یازدهم می‌بینند در حالی که دولت یازدهم یک سالی است که صنعت بیمار حمل‌و‌نقل کشور را به ارث برده است.

محمود جامساز اقتصاددان معتقد است که روند حرکت و تحرک دولتمردان در گذشته و امروز به گونه‌ای نبوده و نیست که صنایع کشور را مدرن کند. ما که سال‌ها کالای چینی وارد می‌کردیم. اکنون باید انتظار داشته باشیم که روند موجود به دولت یازدهم هم سرایت کند. جمشید پژویان اقتصاددان نیز معتقد است تحریم‌ها به کشور آسیب رساند اما بیش از هر چیز مدیریت ناکارآمد کشور را در ۱۰سال اخیر دچار مشکل کرده است بنابراین نباید مسئولین فعلی را مقصر شناخت. ما باید آثار و تبعات تحریم را بپذیریم اما کسی که بیش از همه از صنعت هوایی کشور اطلاع دارد وزیر مقتدر دولت اصلاحات است. به گمان بسیاری در دوران او بود که صنعت حمل‌و‌نقل کشور توانست نفس بکشد. احمد خرم، وزیر اسبق راه در گفت‌وگو با آرمان به تشریح وضعیت صنعت حمل‌و‌نقل کشور پرداخت. او معتقد است تحریم‌ها، بر کشور ما آثار و تبعات متفاوتی داشته و دارد.

 مسئولان چگونه اجازه دادند ایران۱۴۰پرواز کند؟

وزیر اسبق راه و ترابری با تشریح مشکلات صنعت حمل‌و‌نقل کشور گفت: ما باید به نوسازی صنعت حمل‌و‌نقل کشور می‌پرداختیم. متاسفانه در سال‌های گذشته به توسعه صنعت حمل‌و‌نقل کشور نپرداختیم. بهانه این بود که تحریم‌ها مانع نوسازی است اما می‌شد تحریم‌ها را دور زد یا حتی می‌توانستیم به توان داخلی تکیه کنیم.مهم‌ترین مساله ما این است که مسئولین تصمیماتشان را سریع نمی‌گیرند، یعنی توان تصمیم‌گیری برخی‌شان ضعیف است. مساله دوم بی‌توجهی دولت‌ها به ناوگان حمل‌و‌نقل کشور است. سومین مساله‌ای که باعث کهنه شدن و فرسوده شدن ناوگان شده، آزادنشدن قیمت بلیت‌های هواپیماست. همیشه دولت دست روی قیمت بلیت‌ها گذاشته و نگذاشته است که قیمت آنها آزاد شود. مساله چهارم، هواپیمای آنتونوف۱۴۰ یا همان ایران۱۴۰ است. شما می‌دانید که این هواپیما تنها هواپیمای مسافری است که ما توان تولید آن را به کمک اوکراین داریم. تولید این هواپیما مقرون به‌صرفه و اقتصادی نبوده و هواپیمایی کشوری پرواز این هواپیما را تایید نکرده است. به ایرلاین‌ها هم ابلاغ شده که از این هواپیما استفاده نکنند. حال چه اتفاقی افتاده که این هواپیما پرواز کرده است. سوال اینجاست که مسئولان چگونه اجازه دادند که این هواپیما پرواز کند آن هم پرواز مسافری؛ اگر پرواز نظامی رخ داد مسلما قضیه دیگری است و ریسک آن را نهادهای نظامی باید بپذیرند اما هواپیمایی کشوری، استانداردهای جهانی خود را دارد؛ بنابر این استاندارد‌های جهانی برای یک پرواز باید شرایطی محقق شود. اگر هواپیمای دیروز بر خلاف این استانداردها پرواز کرده بنابراین مسئولان باید تخطی از قانون را مورد بررسی قرار دهند. احمد خرم در ادامه افزود: نوسازی ناوگان حمل‌و‌نقل حمایت جدی و اراده دولت را می‌خواهد. ناوگان فعلی حمل‌و‌نقل کشور ناوگانی نیست که بشود در شرایط فعلی مسافر را با آن جابه‌جا کرد. راه به‌روزسازی صنعت حمل‌و‌نقل کشور برداشتن پول از صندوق توسعه است باید منابع مالی جدیدی به صنعت حمل‌و‌نقل تزریق شود بنابراین هیچ‌کس نمی‌تواند تمام مشکل را در تحریم‌ها ببیند. البته هیچ‌کس منکر نقش تحریم‌ها نیست. 

 نقش تحریم‌ها 

وزیر راه دوران اصلاحات سپس به نقش تحریم‌ها پرداخت و گفت: به نظرمن تحریم‌ها آثار و تبعات منفی زیادی بر اقتصاد ما دارد اما آیا ما تبعات آن را پذیرفته‌ایم. وزیر اسبق راه در ادامه افزود: در زمینه تجارت، حمل‌و‌نقل و صنعت کشور ضعیف شده به‌خصوص در ۳-۴ سال اخیر فشار خیلی سنگین بوده، این که طاقت ملت بیش از این حرفهاست حرف درستی است ولی نتیجه درستی از یک برنامه نیست. حدود ۴سال پیش گزارشی تهیه کردم و به شورای راهبردی حمل‌و‌نقل مجمع تشخیص مصلحت دادم. ابتدا یک گزارش بود و در جلسه از من خواستند مکتوب کنم، در ۴ صفحه مکتوب کردم و بعداً خواستند که آن را جامع‌تر کنم و من در ۱۷صفحه آن را کامل کردم. این گزارش نشان می‌داد که در سال۹۰، هزینه و خسارت ناشی از تحریم‌ها که هنوز قطعنامه‌ها کامل نبود، تحریم‌ها و فشارهای یکجانبه آمریکا و اروپا اعمال نشده بود به نظر می‌رسید سالانه حدود ۱۰۲میلیارد دلار است، من سال ۹۱ آن را به‌روز کردم حدود ۱۶۰میلیارد دلار و سال۹۲ آنچه قابل محاسبه جمع زده و به رقم درآورده شد حدود ۲۰۰ میلیارد دلار می‌شد. آقای روحانی هم فکر می‌کنم این تبعات را می‌داند چون قبلاً هم دست‌اندرکار مذاکرات بوده و تاثیراتش را می‌بیند چرا که بیشترین عمر خدمتی خود را به موضوع روابط خارجی و حل مسائل تحریم صرف کرده‌اند. 

خرم ادامه داد: ممکن است بپرسید از کجا می‌گویید ۱۰۰میلیارد دلار یا  ۱۶۰میلیارد دلار. توسعه و رشد اقتصادی کشورمان با یک آهنگی در حال حرکت بود. از میانگین۳ درصد رشد اقتصادی در دولت قبل از خاتمی به ۸/ ۴، ۵ /۶ و ۴ /۷ در دوران خاتمی رسیدیم. با ۴/ ۷ دولت به آقای احمدی‌نژاد تحویل شد و با منهای۶ /۵ تحویل گرفته شد. وی ادامه داد: رشد اقتصادی ۴ /۷درصد و ۸ درصد برنامه چهارم باید ۱۰سال ادامه پیدا می‌کرد تا کشور به لحاظ اقتصادی جان بگیرد. 

خرم با بیان اینکه مقصر دولت‌های نهم و دهم هستند، تصریح کرد: تبعات آن دامن دولت آقای روحانی را گرفته است. اینکه الان بیاییم وضیت موجود را بررسی کنیم و راهکار بدهیم و اگر راهکار داده نشد یا با تأخیر انجام شد به گردن دولت بیندازیم بی‌انصافی و برخورد سیاسی‌کارانه است ولی یک کارهایی را کاملاً می‌شود انجام داد. وزیر راه دولت اصلاحات خاطرنشان کرد: الان در جریان پروژه‌ای برای نوسازی ناوگان باری کشور هستم. ۱۰ماه است که داریم پیگیری می‌کنیم و کار هم برای نوسازی و هم برای توسعه ناوگان کاملاً عملی است این اتفاق اولاً کارخانه‌های خودروی دیزلی را فعال می‌کند. ایران خودرو دیزل، زامیاد، سایپا دیزل، اینها فعال می‌شوند. دوم اینکه هزینه‌های حمل‌و‌نقل پایین می‌آید. وزیر اسبق راه افزود: کامیون بالای ۲۵ سال، ۷۰لیتر در ۱۰۰ کیلومتر مصرف می‌کند. کامیون‌‌های جدید ۳۳ لیتر مصرف می‌کنند یعنی هر ماشینی که نوسازی می‌شود مصرف آن نصف می‌شود و همچنین ۲ تن بار اضافه‌تر می‌تواند بزند. وزن کشنده کامیون ۲۵سال پیش ۲تن بیشتر از کامیون‌های امروز است و ۲ تن هم به بارش اضافه می‌شود یعنی پروژه واقعاً اقتصادی می‌شود. در حد اینکه ۱۰هزار دستگاه وارد کشور شود همه چیز برای آن آماده است. خرم با تاکید بر اینکه دولت تصمیم نمی‌گیرد، دلیل آن را این‌گونه بیان کرد که وزرا می‌ترسند تصمیم بگیرند و دقیقا به همین دلیل است که نه وزیر صنعت می‌تواند برای هواپیمای سقوط کرده تصمیم بگیرد و نه وزیر راه. 

 فرسودگی صنعت حمل‌و‌نقل کشور

وی در ادامه تاکید کرد: معتقدم صنعت حمل‌و‌نقل هوایی از این مزیت برخوردار است که نقاط کمتر توسعه‌یافته کشور را به توسعه برساند اما یکی از مشکلات اساسی صنعت حمل‌و‌نقل هوایی، فرسودگی ناوگان است. فرسودگی هم نگران‌‌کننده و هراس‌‌آفرین است. به‌دلیل این فرسودگی نه‌ تنها مصرف قطعه که خواب هواپیماها نیز بالا رفته است. بنابراین نوسازی ناوگان و نوسازی تجهیزات ناوبری که اکنون دیگر به‌دلیل فرسودگی کارایی خود را از دست داده یکی از چالش‌های اساسی است. خرم افزود: این تجهیزات متعلق به دو نسل پیش است. در واقع دو فاکتور مهم، تحت‌تاثیر فرسودگی ناوگان است. نخست، تعداد مسافری که در طول سال جابه‌جا می‌شود و فاکتور دیگر نیز بهره‌وری هواپیماست. اینکه هواپیما در ۲۴ساعت به‌طور متوسط چند ساعت در پرواز است که این فاکتور در نرخ‌گذاری بسیار تعیین‌کننده است. عوامل متعددی در افت این شاخص موثرند و فقط برنامه‌ریزی ایرلاین‌ها در آن دخیل نیست. این می‌تواند به‌دلیل بی‌برنامگی شرکت فرودگاه‌ها و هواپیمایی کشوری و همچنین بی‌توجهی دولت و مجلس هم باشد. 

 چه باید کرد؟ 

خرم تاکید کرد: روز گذشته هم هواپیمایی سقوط کرد و حدود ۴۰نفر کشته شدند لزومی ندارد که در این وضعیت هواپیما خریداری کنیم اما می‌توانیم همین هواپیماهای موجود را سرپا نگه داریم. این امکان باید برای ایرلاین‌های داخلی فراهم شود که از طریق کشور‌های ثالث بتوانند پول‌های خود را منتقل کنند. دفاتر خارجی این شرکت‌ها، چه دفاتری که ایرانی است و چه آنها که پیمانکار ما هستند در پرداخت‌ها دچار مشکل هستند. این مساله را باید به هر شکلی حل کرد. وزیر اسبق راه ادامه داد: اما دید‌گاه من این است که راه برون‌رفت از این وضعیت تعامل با دنیاست. یعنی باید تغییراتی در روش‌ها و رفتار‌های خود ایجاد کنیم. باید تا آنجا که ممکن است و منافع ملی اجازه می‌دهد از تقابل با دنیا که اجماع جهانی علیه کشور ایجاد می‌کند، پرهیز کرد. 

انتهای پیام