سهم «ایران خودرو» از آشفتگی بازار خودرو

به هم ریختگی وضعیت اقتصادی کشور، یکی از نمودها و جلوه های جدی خود را در بازار خودرو نشان داد؛ بازاری که تقریبا هیچ سر و صاحبی ندارد و هر کسی هر قیمتی که می خواهد، روی خودروی عرضه شده اش می گذارد. در این فضا، بیشترین جوسازی ها و پایین و بالا کردن قیمت ها توسط دلالان صورت می گیرد، اما متأسفانه در چند ماه اخیر دیدیم که واردکنندگان خودروهای خارجی در وهله اول و به تبعیت از آنها خودروسازان داخلی نیز به شکل گیری فضای دلالی در بازار خودرو دامن می زنند.

به گزارش تابناک، در کشور ما به واسطه تعیین تعرفه واردات برای خودروهای وارداتی و امتیازی که برای شرکت های ایران خودرو و سایپا و همچنین برخی شرکت هایی که نسبت به مونتاژ خودرو در کشور اقدام می کنند، تولید خودروهایی که با توان داخلی طراحی، تولید و حتی مونتاژ می شوند، در اولویت قرار گرفته که طی سال هایی که این انحصار برای توانمندسازی صنعت خودروسازی داخلی ایجاد شده، تقریبا هیچ پیشرفتی نشده است.

این انحصار که با مصوبه اخیر مبنی بر جلوگیری از واردات خودروهای خارجی بیشتر هم شده، باید نتیجه ای غیر از افزایش کیفیت و پیشرفت ایران خودرو و سایپا در زمینه تولید خودروهایی قابل رقابت با صنعت روز خودروسازی دنیا و همچنین شکوفایی وضعیت اقتصادی این دو خودروساز وطنی نداشته باشد؛ اما نکته تأسف بار ماجرا اینجاست که هر دوی آنها سال هاست که محصولات تکراری و قدیمی تولید کرده و نهایتا به تغییر چراغ و انداختن یک خط حاشیه روی قسمت هایی از خودرو بسنده می کنند.

علاوه بر این، ایران خودرو و سایپا طی سال های اخیر در رویکردی کاملا متفاوت و مغایر با آنچه به عنوان اهداف بلند مدت برای آنها در نظر گرفته شده که یکی از آنان باید تبدیل شدن به 2 قدرت خودروساز برتر منطقه باشد، است؛ این دو خودروساز برای جبران ضعف ناشی از تأمین خودروهایی با حداقل آپشن های روز، اقدام به وارد کردن و فروش خودروهای چینی کرده اند و به جای تلاش برای شکوفایی اقتصاد کشور به شکوفایی اقتصاد چین که شاید عمر خودروسازی های این کشور بعضا یک سوم عمر ایران خودرو و سایپا نباشد، اقدام کرده اند.

متأسفانه خودروسازان وطنی همپا با برخی افرادی که تلاش زیادی برای به هم ریختن وضعیت اقتصادی جمهوری اسلامی کرده اند، در ایجاد وضعیت آشفته این روزهای بازار خودرو سهیم شدند. آنها از سال گذشته تاکنون فروش و پیش فروش های محدودی را در دستور کار خود قرار دادند تا جایی که یکی از نمایندگان مجلس در گفت و گویی اعلام کرد، ایران خودرو و سایپا در چنین شرایطی، اقدام به «احتکار» 90 هزار خودرو کرده اند که سهم نارنجی پوشان جاده مخصوص 60 هزار خودرو و سهم آبی پوشان 30 هزار خودرو بوده است؛ اقدامی که هرچند هر دو خودروساز آن را رد کردند، بررسی وضعیت بازار و عرضه و تقاضا بیشتر درستی حرف نماینده مذکور را به اثبات می رساند تا خودروسازان.

بیشتر بخوانید: انقلاب در سایپا، گرانی یا کیفیت؟!

بیشتر بخوانید: طومار و ناکامی مدیرعامل خودروسازی

همین رویه باعث شد که قیمت برخی خودروهای خودروسازان داخلی سر به فلک بکشد و اختلاف قیمت عجیبی بین خودروهای موجود در بازار با خودروهای کارخانه ایجاد شود. در این وانفسا نه تنها تلاشی برای تنظیم بازار و جلوگیری از افزایش قیمت ها توسط خودروسازانی که هنوز امضای دریافت وام 2 هزار میلیاردی توسط آنها از بیت المال و جیب مردم خشک نشده است، صورت نگرفت، بلکه همین «ایران خودرو و سایپا» در چند نوبت بدون هرگونه اخذ مجوز قانونی، اقدام به افزایش قیمت خودروهایی که به بازار عرضه نمی کردند، نمودند.

این رویه در کنار سایر مشکلات اقتصادی که در بازارهای دیگر رخ داده، باعث شده که قدرت خرید مردم رفته رفته ضعیف و ضعیف تر شود؛ موضوعی که در نهایت باعث ایجاد نارضایتی اجتماعی خواهد شد؛ کما اینکه تا کنون به میزان زیادی این مسأله شکل گرفته که نمونه آن را می توان در بحث های روزمره مردم ملاحظه کرد؛ البته راه اندازی دوباره کمپین «نخریدن دلار، طلا، مسکن و خودرو» هم از اثرات چنین وضعیتی است.

با راه افتادن «کمپین نخریدن خودرو» و انتقادهای دولتی و حکومتی نسبت به عملکرد ایران خودرو و سایپا در شرایط نابسامان وضعیت خودرو، این دو خودروساز وطنی تصمیم به فروش و پیش فروش محصولات خود کردند که در مورد برخی محصولات این پیش فروش و فروش بیشتر حالت صوری داشت تا اینکه بخواهد فروش واقعی صورت بگیرد. هرچند عملکرد سایپا در این حوزه به مراتب بهتر از ایران خودرو بود.

ایران خودرو در یک پیش فروش کم نظیر و عجیب که بسیاری از خودروسازان بزرگ دنیا آرزوی آن را دارند و فکرش را هم نمی کنند، اقدام به پیش فروش غیر قطعی محصولات خود با فرجه زمانی یک سال و نیم آینده کرد؛ آن هم به صورتی که بر خلاف قانون حمایت از مصرف کنندگان بیش از 50 درصد مبلغ خودروهای پیش فروشی خود را از مشتری می گیرد و قرار است یک سال، تا یک سال و نیم دیگر خودرو را به دست مشتری برساند. خودرویی که قیمت آن هم مشخص نیست و در زمان تحویل قیمت مشخص می شود.

این نوع فروش ایران خودرو باعث بلند شدن صدای اعتراض مردمی شد و غیر از دلالان و نمایندگی های خود این خودروساز تقریبا کسی از آن استقبال نکرد. بر همین اساس طی روزهای اخیر آبی پوشان جاده مخصوص طرح های پیش فروش قطعی با تایم های زمانی کمتری را در نظر گرفتند، آن هم به صورتی که محصولات با ارزش این خودروسازی در این طرح هیچ جایی ندارد.

به نظر می رسد، دستگاه های رسیدگی کننده و نظارتی به بررسی سهم ایران خودرو در شکل گیری فضای ملتهب در بازار خودرو بپردازند و اگر قصوری از سوی این خودروسازی در جهت اخلال در بازار صورت گرفته است، حتما با عوامل و دست اندرکاران ایجاد چنین شرایطی برخورد جدی شود.

با این شرایطی که ایران خودرو برای فروش خودروهای تولیدی اش در نظر گرفته، اولا باید پاسخ بگوید که دقیقا چه میزان خودرو از انواع سوزوکی و محصولات باارزش و همچنین سایر محصولاتش تولید کرده و به کدام یک از مشتریانش آن را عرضه کرده و فروخته است؟ اگر استقبال اینچنینی از محصولات ایران خودرو وجود دارد که تا یک سال و نیم دیگر توان پیش فروش خودرو دارد، طبیعتا باید این شرکت را یکی از متمول ترین شرکت های اقتصادی کشور دانست که می تواند با سود سرشاری که از محل استقبال بی حد و حصر از محصولاتش کسب می کند، به توسعه و پیشرفت روزافزون و ارتقای توان فنی و افزایش کیفیت محصولاتش بپردازند که تاکنون کمترین بازخورد را از این ناحیه ملاحظه کرده ایم.

اگر هم سودهای ناشی از پیش فروش عجیب محصولات ایران خودرو به همان سبک و سیاقی که ما فکر می کنیم حاصل شود، طبیعی است، در صورت عدم توسعه و پیشرفت این خودروسازی و رسیدن به شرایطی که آن را مجبور به اخذ وام 2 هزار میلیاردی از جیب بیت المال می کند، حتما نقصی در شیوه و ساز و کار هزینه کرد درآمدها وجود دارد که می توان آن را در پرداخت پاداش های آنچنانی مدیران و هزینه های پرت و اضافی جست و جو کرد.

انتهای پیام