محسن هاشمی: هر وقت که سوالی پیش می‌آید با قالیباف تماس می‌گیرم
«محسن هاشمی»، رئیس شورای شهر تهران در بازدید از ایلنا درباره دیدار اخیرش با قالیباف می‌گوید: مدیر قبلی می‌تواند سوابق و انگیزه‌هایش را برای اقداماتی که انجام داده، بهتر توضیح دهد بنابراین طبیعی‌ست که ما با آقای قالیباف در تماس باشیم اما ادامه می‌دهد که در این دیدارها تاکنون بحثی درباره تخلفات شهرداری نداشته است. هاشمی با تاکید بر اینکه نجفی مجبور به استعفا شده، تاکید می‌کند: ما مسئولیت اقدامات آقای افشانی می‌پذیریم اما معتقدیم که باید به ایشان فرصت داده شود تا به امور مسلط شود چراکه راهی جز این وجود ندارد. وی همچنین حواشی مطرح شده درباره انتصابات شهردار تهران را جوسازی می‌داند و درباره پایش اعضای شورای شهر می‌گوید: ما ۲۱ نفر هستیم و مدام درحال پایش یکدیگریم و هیچ مشکلی هم نداریم. وی با اشاره به اینکه تاکنون مجلس مشورتی با اعضای شورا درباره تفحص از شهرداری نداشته، می‌گوید میزان فساد در شهرداری به دلیل کاهش گردش مالی کم شده و ادامه می‌دهد که پرداخت حقوق کارمندان و هزینه نگهداشت شهر منوط به تداوم ساخت‌و سازهاست.
متن مصاحبه ایلنا با رئیس شورای شهر تهران به این شرح است:
ما همیشه با قالیباف جلسه داریم، اما تا به حال در مورد تخلفات با ایشان صحبت نکرده‌ایم
آقای هاشمی شما اخیرا دیداری با آقای قالیباف درخصوص مسایل شهرداری داشته‌اید. جزئیات این دیدار چه بود؟
من بعضا ملاقات‌هایی با ایشان و سایر مسئولان مدیریت شهری گذشته دارم و هر وقت که سوالی پیش می‌آید با ایشان تماس می‌گیرم. اصلا در دنیا این رسم وجود دارد که مقام‌های قبلی تا مدت‌ها به عنوان مشاور در کنار مقام‌های بعدی در سیستم باقی می‌مانند. مدیر قبلی می‌تواند سوابق و انگیزه‌هایش را برای اقداماتی که انجام داده، بهتر توضیح دهد. طبیعی است که ما هم با آقای قالیباف در تماس باشیم و به صورت حضوری یا تلفنی با ایشان دیدار کنیم.
آیا در این جلسه درباره تخلفات هم صحبت کردید؟ گویا ایشان برای پیگیری تخلفات ابراز آمادگی کرده‌اند.
بحث تخلفات تاکنون مطرح نشده است.
جزییاتِ ۱۲ پرونده‌‌ی تخلفی که آقای نجفی برای قوه قضایه فرستاده را از شهردار جدید بپرسید
آیا می‌توانید جزییات بیشتری در خصوص ۱۲ پرونده‌‌ای که آقای نجفی (شهردار سابق) به قوه قضائیه ارسال کرده‌اند، در اختیار ما قرار دهید؟
آقای نجفی ۱۲ نامه به قوه قضائیه فرستادند، اما رونوشتی برای شورا ارسال نکردند. بنابراین یا باید قوه قضاییه که مخاطب نامه‌ها بوده است و یا شهردار سابق و فعلی تهران که شخصیت حقوقی ارسال‌کننده نامه‌ها هستند، درباره محتوی آن اظهارنظر کنند.
نمایندگان مجلس به دنبال کلید زدن طرح تحقیق و تفحص از شهرداری با محوریت شهر آفتاب هستند. شما هم در جریان هستید؟
من به صورت رسمی در جریان اقدامات نمایندگان مجلس شورای اسلامی در این موضوع نیستم و تاکنون از مجلس در خصوص موضوع تحقیق و تفحص از شهرداری تهران با ما صحبت و مشورت نشده است.
مجلس، گزارشی درباره طرح تحقیق و تفحص از شهرداری به ما نداده است. شاید یک نماینده مجلس به این نتیجه برسد که در موضوع خاصی شهرداری با او همکاری نکرده است، به همین دلیل از ابزار قانونی تحقیق و تفحص استفاده کرده است
نظر شورا در رابطه با تحقیق و تفحص از شهرداری ازسوی مجلس چیست؟
تحقیق و تفحص زمانی اتفاق می‌آفتد که شما امکان دسترسی به اطلاعات را ندارید و می‌خواهید سازمانی را ملزم کنید تا این اطلاعات را در اختیار شما قرار دهد. شورای شهر برای دریافت اطلاعات از شهرداری تهران محدودیتی ندارد و شهرداری هر سوالی که از سوی شورا پرسیده شود را پاسخ داده و خواهد داد. تحقیق و تفحص برای زمانی است که یک ارگان، اطلاعاتی را پنهان کند. شاید یک نماینده مجلس به این نتیجه برسد که در موضوع خاصی شهرداری با او همکاری نکرده است، به همین دلیل از ابزار قانونی تحقیق و تفحص استفاده می‌کند.
شاید علت کلید خوردن طرح تحقیق و تفحص از شهرداری این است که نمایندگان مجلس تصور می‌کنند که شورای شهر و شهرداری در برخورد با تخلفات مماشات کرده‌اند
یعنی تیم جدید مدیریت شهری با نمایندگان اصلاح‌طلب مجلس همکاری نمی‌کنند؟
گزارشی در این‌باره از سوی مجلس به ما داده نشده اما فکر نمی‌کنم این‌طور باشد. البته تخلفاتی که نمایندگان مجلس به دنبال آن هستند، بیشتر به دوران مدیریت شهری قبلی بازمی‌گردد. شاید تصور می‌کنند که شورای شهر و شهرداری در برخورد با تخلفات مماشات کرده و می‌خواهند با سرعت بیشتری آن را بررسی کنند. اما من هنوز از نیت‌شان در خصوص تحقیق و تفحص خبر ندارم.
رئیس سابق سازمان بازرسی شهرداری تهران، همزمان با انتشار خبر تغییر رییس سازمان بازرسی اعلام کرد، قدرت‌هایی وجود دارند که اجازه مبارزه با فساد در شهرداری را نمی‌دهند. منظور ایشان چیست؟ آیا وجود این قدرت‌ها را تایید می‌کنید؟
در این مورد باید از خودشان بپرسید، نمی‌توانم به عنوان رئیس شورای شهر نیت‌خوانی کنم. سوالاتی که شما می‌پرسید به اقدامات و عملکرد دیگران مربوط میشود.
آیا این فشار می‌تواند به خاطرِ مقاومت برخی صاحبان پروژه‌های متخلف در برابر فسادِ باشد؟ افرادی که حاضر به پرداخت جریمه تخلفاتشان از سوی کمیسیون ماده ۱۰۰ نشدند؟
زمانی که کمیسیون ماده ۱۰۰ حکمی را صادر می‌کند، دو حالت پیش می‌آید یا افراد با آن موافق هستند یا با آن مخالفت می‌کنند. یعنی اگر فردی مخالف حکم کمیسیون ماده ۱۰۰ باشد، به دیوان عدالت اداری شکایت خواهد کرد و دیوان عدالت اداری رای خود را در آن خصوص ارائه می‌کند. البته وقتی که کسی جریمه‌اش را پرداخت کرده، باید ساخت پروژه را متوقف کند و ماموران شهرداری باید از ادامه فعالیت ساختمان جلوگیری کنند. در این نقطه می‌تواند فساد رخ دهد و سازندگان با پرداخت رشوه به کارمندان محلی شهرداری ساخت و ساز را ادامه دهند.
اگر مالکی جریمه‌اش را پرداخت نکند، به او گواهی پایان کار نمی‌دهند. در برخی موارد مالک، ساختمان را بدون پایان کار می‌فروشد، این مساله بسیار دامنه‌دار است، این سوال پیچیدگی‌های زیادی دارد. مالک در زمان واگذاری ساختمان به خریداران، اصولا ۹۰ درصد مبلغ را دریافت کرده و ۱۰ درصد را برای زمان سند زدن باقی می‌گذارد. اما وقتی فروشنده یا خریدار برای سند اقدام می‌کنند، باید برای دریافتِ پایان کار جریمه پرداخت کند. در نتیجه تعداد زیادی ساختمان در تهران وجود دارد که خریداران اعلام می‌کنند، مالکان برایشان سند نزده‌اند.
هیئت رسیدگی به تخلفات کارکنان شهرداری در چه شرایطی قرار دارد و سرنوشت پرونده‌های آن چه شد؟
این هیئت دارای ۱۰ شعبه در سراسر تهران است، در حال حاضر ۲۶ هزار پرونده تخلف در این هیئت‌ها وجود دارد که ۴۰ درصد آنها در مرحله تجدیدنظر قرار دارد. سال ۱۳۹۶ توانستند ۸۰۰ میلیارد تومان احصا کنند. این هیات مستقر است ولی هنوز مدیر برای آن مشخص نشده است، اگر هم مدیر نداشته باشد دارای سرپرست است.
براساس اظهارات اعضای قبلی شورای شهر تهران ۱۳۰۰ ملک به‌صورت سلیقه‌ای به افراد مختلف واگذار شده که با همکاری قوه قضائیه فقط ۲۰۰ مورد پس گرفته شده، آیا شما اطلاعات جدیدی در این خصوص دارید؟
براساس قانون شهرداری‌ها، اگر قرار است دارایی شهرداری به صورت ترجیحی در اختیار افرادی قرار بگیرد، باید به تصویب شورای شهر برسد. البته اگر بحث “اجاره دادن” در میان باشد، این اقدام با برگزاری مزایده و براساس آیین‌نامه‌ها صورت بگیرد، مشکلی به وجود نخواهد آمد. اما مشکل زمانی به وجود می‌آید که املاک به صورت ترجیحی در اختیار فرد حقیقی یا حقوقی قرار بگیرد که این موارد براساس قانون قدیمی شهرداری‌ها نیاز به تصویب شورای شهر دارد.
اساسنامه‌های اکثر سازمان‌های شهرداری تهران به تایید وزارت کشور نرسیده و بعضا وزارت کشور اعلام می‌کند که اساسنامه‌ها غیرقانونی هستند
زمانی که سازمان املاک و مستغلات در شهرداری تهران تشکیل شده است، براساس اساسنامه اختیارات ویژه‌ای برای این سازمان در نظرگرفتند. البته ادعا میشود که این اساسنامه به تصویب شورای شهر رسیده است، اما وزارت کشور معتقد است اساسنامه‌ها باید به تایید وزارت کشور هم برسد. اما اساسنامه اکثر سازمان‌های شهرداری تهران به تایید وزارت کشور نرسیده است و بعضا وزارت کشور اعلام می‌کند که اساسنامه‌ها غیرقانونی هستند.
برخی املاک شهرداری به عنوان “خانه‌ی سازمانی” در اختیارِ کارکنان شهرداری قرار گرفته است. حدود ۳۰ درصد از این املاک در اختیار اشخاص ثالثی قرار گرفته و عمدتا کاربری فرهنگی، اجتماعی یا مذهبی دارند
در دوره گذشته‌ی مدیریت شهری با استناد به اساسنامه این سازمان؛ برخی املاک واگذار شده است و در اختیار افرادی برای فعالیت‌های فرهنگی، اجتماعی و مذهبی قرار گرفته است. تعدادی نیز در اختیار مدیران و کارمندان شهرداری به عنوان خانه سازمانی قرار دارد و بخش عمده‌ای از این املاک بعضا در اختیار خود شهرداری است. حدود ۳۰ درصد از این املاک در اختیار شخص ثالثی قرار گرفته که عمدتا کاربری فرهنگی،اجتماعی یا مذهبی داشته است.
به همین دلیل براساس مصوبه شورای شهر قرار شد همه املاک دوباره بررسی شده تا مشخص شود، آیا در جهت کاربری مشخص شده، استفاده میشود یا خیر. اگر به آن کاربری اختصاص ندارند باید پس گرفته شوند. اما من خبر دارم که تعداد زیادی از این املاک پس گرفته شده است. برای مثال فردی ملکی را برای توزیع ارزاق به نیازمندان از شهرداری گرفته است، اما آن را به شخص دیگری اجاره داده و وقتی از او می‌پرسیدم چرا این ملک را اجاره دادی، پاسخ می‌داده که اجاره ملک را خرجِ پخش ارزاق می‌کرده است. همه شهرداری‌هایِ مناطق موظف شدند که دوباره املاک خود را احصا کنند، اما شورا معتقد است براساس قانونِ شوراها اساسنامه سازمان املاک و مستغلات صحیح نبوده و هر ملکی که به صورت ترجیحی وارد شده باید بررسی شود ودر صلاحیت شوراست که در مورد آن تصمیم‌گیری شود.
شهرداری از نهادها، اشخاص حقیقی و حقوقی مطالبات قابل توجهی دارد و معمولا دارای پنج الی شش هزار میلیارد تومان چک در جریان است
شما از سازمانی حدود ۴۵۰۰ میلیارد تومان طلب دارید، اما سازمان مورد نظر آن را تکذیب کرد، با توجه به بحران مالی که شهرداری با آن روبروست، آیا فکر می‌کنید می‌توانید این طلب را وصول کنید؟
موضوع در حال پیگیری است و بهتر است فعلا در موردش اظهارنظر رسانه‌ای نکنیم و امیدوار هستیم بتوانیم مطالبات را وصول کنیم. البته شهرداری از بقیه نهادها واشخاص حقیقی و حقوقی نیز مطالبات قابل توجهی دارد و معمولا دارای پنج الی شش هزار میلیارد تومان چک در جریان است.
آنچه باعث شده به نظر برسد شورای پنجم، شورای خوبی نیست، رکود در فعالیت‌های شهرداری است
برخی انتقاد می‌کنند که شورای پنجم عملکرد ضعیفی داشته و نسبت به شورای چهارم کم‌کار است. نظر شما چیست؟
از نظر من، شورای پنجم در ابعاد مختلف شورای بسیار خوبی است. نمره بالایی می‌گیرد و از نظر تخصص وضع خوبی دارد. آنچه باعث شده به نظر برسد شورای پنجم، شورای خوبی نیست، رکود در فعالیت‌های شهرداری است. ما نمی‌توانیم در بحث اجرا که حوزه شهرداری است، دخالت کنیم.
شورا دو گونه عملکرد دارد، نوع اول لایحه‌هایی است که از سوی شهرداری به شورا می‌آید و گونه دوم طرح‌هایی است که از سوی خود اعضای شورا پیشنهاد میشود. اگر قرار باشد، طرح‌هایی که از سوی اعضا شورا مطرح می‌شوند، پخته شوند باید از شهرداری نظرخواهی شود. در نتیجه فعالیت ما از طریق شهرداری دیده میشود، وقتی شهرداری فعال نشود، این شبهه به وجود می‌آید که شورای شهر فعال نیست.
شورا در زمینه‌های مختلف جلسه برگزار کرده و کاملا به مسائل شهر واقف و مسلط است. شورا می‌داند که اولویت‌هایش چه بوده و برای همه آنها از شهرداری درخواست فعالیت کرده است. شما از شورای شهر غیر از این چه می‌خواهید؟ شورا تمام تلاش خود را می‌کند که در چارچوب قوانین کار کرده و در عزل و نصب‌ها دخالت نکند. البته نظرات خود را در این زمینه به شهرداری اعلام کرده است.
جلسات شورای شهر با حضور اکثریت اعضا به طور مرتب برگزار میشود، تعداد جلسات نسبت به شورای قبل بیشتر است. هر هفته دو جلسه هم‌اندیشی میان اعضای شورا برگزار شده و هر هفته یک بار نیز با شهردار تهران جلسه هم‌اندیشی داریم. به نظر من مدیریت شهری تهران از نظر تخصص و انسجام در شرایط و وضعیت مناسبی قرار دارد.
البته وقتی که شهرداران جدید می‌آیند، تا بخواهند بر مسائل مسلط شده و تصمیم بگیرند طول خواهد کشید و شهرداران سابق، اوایل مسئولیت‌شان، دستاورد چندانی نداشتند و به تدریج توانستند اهداف خود را عملی کنند. اگر شهرداران ما این قدرت را پیدا کنند تا سال‌های زیادی بمانند، این قدرت را از خود نشان داده و برنامه‌هایشان را کم‌کم نشان می‌دهند. باید به آقای افشانی هم فرصت داده شود تا به امور مسلط شود و راهی جز این وجود ندارد.
ما مسئولیت اقدامات آقای افشانی می‌پذیریم چرا که ایشان را ما انتخاب کردیم
مردم عملکرد شهرداری و شورا را یکی می‌دانند، فکر نمی‌کنید درست به همین دلیل اقدامات شورای پنجم برای مردم قابل قبول نیست؟
اگر اقدامات شهردار را به پای ما می‌گذارند، ما مسئولیت اقدامات آقای افشانی می‌پذیریم. چراکه بالاخره ایشان را ما انتخاب کردیم، البته آقای افشانی وقت و انرژی خوبی گذاشته و عملگرا هستند، باید به ایشان فرصت داد. صحبت‌هایی که در خصوص انتصابات ایشان مطرح میشود بیشتر جوسازی است و همه اقشار و استان‌ها در شهرداری حضور دارند.
در شورای شهر فقط ۲۱ نفر هستیم و مدام درحال پایش یکدیگریم. ما مشکل پایش نداریم. شما هم نگران نباشید
لیستی در فضای مجازی درباره ارتباطات خانوادگی برخی اعضای شورا و برخی از مقامات عالیرتبه شهرداری منتشر شده. آیا هیئت نظارت بر اقدامات نمایندگان شورا را برای رسیدگی به مسایلی از این دست راه‌اندازی نمی‌کنید؟
ما در شورای شهر فقط ۲۱ نفر هستیم و مدام درحال پایش یکدیگریم. ما ۲۱ نفر همواره باهم بوده و مدام یکدیگر را پایش می‌کنیم اما نمایندگان مجلس تعدادشان بسیار بیشتر است، ما مشکل پایش نداریم و شما نگران آن نباشید. خبرنگاران مدام ناظر بر عملکرد اعضا هستند.
با رسیدن به دوران انتخابات هیئت رئیسه آیا تغییری در ترکیب هیئت رئیسه صورت خواهد گرفت؟
نظر اعضای شورا محترم است. ما انسجام خوبی داریم و نمایندگانی که می‌خواهند کاندیدا شوند، به زودی اعلام آمادگی خواهند کرد.
آیا شما به عنوان رئیس شورا بازهم کاندیدا خواهید شد؟
اگر شما اجازه دهید، بله. انشالله، از خبرنگاران، هم نظرخواهی می‌کنیم (با خنده).
چگونه می‌خواهید شعار شفافیت شورای پنجم را محقق کنید و چه اقداماتی در این خصوص انجام داده‌اید؟
این مساله ابعاد مختلفی دارد، یک بعد شفافیت در بحث بودجه است. بودجه شهرداری تهران سه بخش کلی دارد، یک سوم بودجه به حقوق و دستمزد اختصاص دارد، یکسوم به نگهداشت و یک سوم آن به پروژه‌های عمرانی اختصاص دارد. اگر ۴۰۰۰ میلیارد تومان بودجه غیرنقدی احصا شود، می‌توانیم پروژه‌های عمرانی را پیش ببریم. اما سال گذشته به علت بحث مبارزه با فساد و ممنوعیت هولوگرام‌ها، شهرداری نتوانست از بودجه غیرنقدی استفاده کنند.
بخش دیگری از بودجه به قراردادهای شهرداری با پیمانکاران بازمی‌گردد. در راستای ایجاد شفافیت، سامانه‌ای تحت عنوان شفاف به همت خانم بهاره آروین برای انتشار قراردادهای بالای یک میلیارد بارگذاری شده است و مردم و رسانه‌ها می‌توانند برای اطلاعات بیشتر به این سامانه مراجعه کنند.
میزان درخواست رشوه در شهرداری کاهش یافته است
چرا میزان فساد و درخواست رشوه در شهرداری تهران آمار بسیار بالایی دارد؟
بعضا موضوع دریافت رشوه از سوی کارکنان شهرداری مطرح میشود، این موارد می‌تواند اتفاق بیفتد که البته همه باید مراقب باشند که رخ ندهد. البته به تازگی میزان درخواست رشوه به علت آنکه شهرداری کاملا مطابق طرح تفضیلی اقدام می‌کند، پایین آمده است. از سوی دیگر با منع صدور هولوگرام و عدم تحقق بودجه غیرنقدی که زمینه‌ساز جدی فساد بود، میزان تخلف کاهش یافته است. به علت کاهش گردش مالی، خود به خود فساد نیز کم شده است.
در صورت اجرای پروژ‌های بزرگ یا اتمام ساخت مترو با مشکل مواجه خواهیم شد
پرداخت حقوق کارمندان و هزینه نگهداشت شهر منوط به تداوم ساخت‌و سازهاست
باتوجه به بحران‌های مالی شهرداری تهران آیا شهرداری می‌تواند در راستای درآمدزایی، دست از شهرفروشی بردارد؟
اگر در حوزه ساخت و ساز با رکود مواجه نشویم، شهرداری تهران برای پرداخت حقوق کارمندان و هزینه نگهداشت شهر مشکلی نخواهد داشت. یعنی شهر می‌تواند هزینه‌های داخلی خود را تامین کند. اما اگر شهرداری بخواهد پروژه‌های بزرگ را به اجرا برساند یا در خصوص اتمام مترو گام بردارد، دچار مشکل خواهد شد.
ما از ابزارهای متفاوتی همچون؛ اوراق مشارکت، استفاده از فاینانس‌های بین المللی، و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی می‌توانیم منابع مالی پروژه‌های بزرگ را تامین کنیم و این امر هم به تلاش‌های شهردار تهران بازمی‌گردد. البته موانعی سر راه شهرداری تهران وجود دارد که نمی‌تواند از این ابزار استفاده کند. یکی از موانع بدهی‌‌های بانکی شهرداری است. اگر شما به بانکی بدهی داشته باشید براساس قانون، باقی بانک‌ها برای شما اوراق مشارکت صادر نمی‌کنند، در نتیجه اوراق مشارکت دچار مشکل میشود. در این شرایط مجبور هستیم از طریق وزارت اقتصاد، شورای پول و اعتبار به رغم داشتن بدهی، بانک‌ها را مجاب کنیم قابلیت فروش اوراق مشارکت را برای شما ایجاد کنند و این وظیفه مدیریت شهری است.
بدهی شهرداری تهران زیاد است و کمک مسئولان دولتی را می‌طلبد. باید مسائل شهرداری تهران در هیئت دولت، وزارت امور اقتصادی و دارایی و جلسه شورای بانک‌ها و شورای پول واعتبار مطرح شود تا بتوانند با دستور مساعد از آنها عبور کنیم
از سوی دیگر بانک‌ها هم براساس مصوبات نمی‌توانند به بدهکاران بانکی، وامی اختصاص دهند، البته این مساله هم برای خود راه‌حل دارد. می‌توان بدهی را تقسیط کرده و پس از پرداخت اولین قسط دیگر بدهکار معوق بانکی محسوب نمی‌شویم و بانک می‌تواند دوباره با ما کار کند. اما از آنجا که بدهی شهرداری تهران زیاد است کمک مسئولان دولتی را می‌طلبد و باید مسائل شهرداری تهران در هیئت دولت، وزارت امور اقتصادی و دارایی و جلسه شورای بانک‌ها و شورای پول و اعتبار مطرح شود تا بتوانند با دستور مساعد از آنها عبور کنیم. این تلاش‌ها به عهده آقای افشانی است و امیدوار هستم که این مسائل ساماندهی شود. آقای نجفی مدت کوتاهی شهر را سامان داد و به دلایل مختلف ناگزیر به استعفا شد و شهردار جدید دو ماه است که انتخاب شده و در حال احصای این موارد است.
