یک نویسنده خطاب به ناشر «نشر نو»: حق‌الزحمه‌ی ما را بدهید [+جوابیه]
«کیانوش درویشی»، خبرنگار انصاف نیوز: حوزه‌ی نشر و کتاب بعد از تحولات ارز به اندازه‌ی حوزه‌های دیگر دچار مشکل نشده است، اما نویسندگان و مترجمین کتاب «تئاتر و جامعه» می‌گویند که بعد از گذشت یک سال از گرفتن مجوز، کتاب هنوز در انتظار چاپ است؛ از سویی حق‌الزحمه‌ی آنها همچنان پرداخت نشده است که این برخلاف قراردادی است که با ناشر دارند، این درحالی است که ناشر دلیل چاپ نشدن کتاب را بعد از یک سال مشکل رسم‌الخطی می‌داند!
«حسین شاکری» روزنامه‌نگار، منتقد تئاتر و مترجم، در تماسی با انصاف نیوز گفت: ناشری نزدیک به یک سال است که حق‌الزحمه کتابی را که بخشی از مطالب آن مربوط به او است نمی‌دهد.
او اظهار کرد: بنا بوده است که 4 ماه بعد از انتشار کتاب حق‌الزحمه به مولفین و مترجمین آن پرداخت شود ولی با گذشت قریب به یک سال هنوز هیچ مبلغی به آنها پرداخت نشده است.
شاکری با اشاره به اینکه کتاب «تئاتر و جامعه» مجموعه مطالبی است که توسط تعدادی از مولفین و مترجمین تهیه شده است گفت: قراردادی با ما بستند که 4 ماه پس از انتشار پول بدهند و ما هم پذیرفتیم، اما الان تقریبا یک سال گذشته است و حتا کتاب مجوز هم گرفته است؛ می‌گوییم حق‌الزحمه‌ی ما را بدهید، ما نانمان از این راه در می‌آید، می‌گویند 4 ماه بعد از انتشار، طبق قرارداد! شاید ایشان نخواهند کتاب را منتشر کنند؛ تکلیف ما چیست؟
وی افزود: ظاهرا طبق قانون گردآورنده‌ی کتاب می‌توانستند پس از صدور مجوز و رعایت نکردن ناشر به نشر پس از صدور مجوز کتاب را پس بگیرند، اما نگرفتند.
حسین شاکری: ناشر شاید بخواهد کتاب را منتشر نکند، به من ربطی دارد؟!
حسین شاکری با عنوان اینکه «انتشارات شاید بخواهد کتاب منتشر کند یا نکند، به من ربطی دارد؟!» گفت: می‌گویند قرارداد بسته‌اید 4 ماه بعد از انتشار، اما متاسفانه فعلا به بهانه‌های مختلف نه کتاب را منتشر می‌کنند و نه پول ما را می‌دهند. بهانه‌هایی از جمله اینکه «ما چاپ دوم و سوم داشته‌ایم و همه‌ی کاغذهایمان را آن‌جا خرج کرده‌ایم»، «کاغذ گران شده است و نمی‌توانیم آن کار را منتشر کنیم»!
این مترجم افزود: در حال حاضر در کشور کتاب‌سازی اتفاق می‌افتد که کتاب نیست اما پول خوبی بابت آن داده می‌شود؛ ولی کتاب‌های دیگری نیز هستند که از من و دیگری و از افراد مختلفی مطالب را جمع‌آوری می‌کنند و در نهایت یک مجموعه می‌شود. بعد می‌رود به امان خدا، پول‌های افراد هم می‌رود به امان خدا.
او با عنوان اینکه ما شوخی با کسی نداریم، گفت: همین امروز گفتم که هم اسم و هم مطلبم را از کتاب در بیاورند. اما حق من محفوظ است …
حسین شاکری با اشاره به جلد سوم کتاب «زن در تئاتر»، گفت: این کتاب مربوط به جشنواره‌ی بانوان است. اگر من ریالی بابت آن پول گرفته باشم نامردم! ناشر سازمان فرهنگی هنری شهرداری بود، می‌گویند پول ندادهایم!!! جالبه که پژوهش برتر هم در همان سال شناخته شد.
این روزنامه‌نگار درباره‌ی اینکه چه ارگانی بر ناشرین نظارت می‌کند و مرجع رسیدگی و شکایت از آنها کیست،گفت: مرجع کجاست؟! مرجع رفاقت است؛ وقتی به من رفاقتی می‌گویند و رفاقتی هم عمل می‌کنند دوست دارم که رفاقتی هم انجام بشود، اگر موضوع را رسانه‌ای می‌کنم برای این است که رفاقتی انجام نشده است.
یک تابلو بزنند وزارت ارشاد تعطیل است
شاکری در خصوص نقش نظارتی وزارت ارشاد، گفت: شوخی نکنید اصلا! وزارت ارشاد که اصلا چه کاره هست! بروید بپرسید و تحقیق کنید که در همین بخش کتاب وزارت ارشاد چه کسانی هستند؟ چندتا کتاب خریداری می‌شود؟ از چه ناشرانی و با چه عناوینی خریداری می‌شود؟
این نویسنده گفت: وزارت ارشاد تعطیل است؛ کلا یک تابلو بزند که تعطیل است، در حوزه‌ی نشر هر کسی، هرکاری دلش بخواهد می‌کند.
وی با اشاره به کلاس‌های آموزشی که در آن گفته شده است سی روزه افراد می‌توانند نویسنده‌ی کتاب پرفروش شوند، گفت: وزارت ارشاد این وسط چکاره است؟
شاکری اظهار کرد: این جمله‌ی مامورم و معذورم قصه‌ی بدی است، در وزارت ارشاد نقش نظارتی چیست و ناظر کیست؟ نقش نظارتی یعنی چه؟ همین طور ناظر باشد و فقط نگاه کند؟
او افزود: نقش اجرایی در دل نظارت نهفته است، شما نمی‌توانید بگویید من ناظرم و فقط نقش نظارتی دارم، یعنی اگر تخلفی هم دیده می‌شود باید اعلام و پیگیری شود، اما وزارت ارشاد هم در نظارت و هم در اجرا دخالت می‌کند ولی نه نظارت می‌کند و نه عمل؛ در عرصه‌ی ادبیات که الی ماشاالله، همچنان تخلف ادامه دارد؛ سینما را که رها کنید، ما بی‌خیالش شده‌ایم، تئاتر هم که ول معطل است.
20سال کار خبری راه گشا نبود
حسین شاکری در خصوص مسایل پشت پرده‌ی کاغذ و رانت‌های مربوط به حوزه‌ی نشر گفت: از خودشان بپرسید که کاغذها را چه می‌کنند! وعده ندهند به انتشار، بعد که کاغذ گران شد، آن را انبار کنند؛ ناشر پول کاغذ را می‌گیرد و می‌رود ساختمان سازی می‌کند!
وی در ادامه تصریح کرد: یک شورا برایی خرید هست و یک شورا برای انتشار، بروید از آنها بپرسید، اصلا چرا بپرسید بروید اطرافیان آنها را ببینید، بروید اسامی ناشران چاپ اول کتاب‌هایی مانند قرآن و حافظ و فردوسی و زندگی امامان را دربیاورید؛ بعد ارتباطش را با وضعیت نشر بررسی کنید. یعنی یک گزارش سال 96 را بررسی کنید خیلی ساده رابطه‌ها را متوجه می‌شوید؛ببینید که چاپ اول را چه کسی خریده،چه کسی فروخته و چگونه پرفروش شده است. اصلا در خرید خودرو شفاف‌سازی شده، ممنون؛ اما در خرید کاغذ چرا شفاف‌سازی نیست؟
وی با ناامیدی از برخورد با مفاسد در حوزه‌ی نشر و بازتاب رسانه‌ای آن گفت: اگر این شیوه راه‌گشا بود، 20 سال کار خبری من حتما راه‌گشا می‌بود، ولی نیست.
رضا کوچک‌زاده: می‌ترسم کتاب به مهر امسال هم نرسد
«رضا کوچک‌زاده» طراح و گردآورنده‌ی کتاب «تئاتر (و) جامعه (و) تئاتر» در خصوص چاپ نشدن کتابش به انصاف نیوز گفت: ماجرایی که گفته شده، بخش دیگری هم دارد؛ بنا بوده ناشر نهایتا 4 ماه پس از گرفتن مجوز ارشاد کتاب را چاپ کند.
او افزود: این کتاب نزدیک به یک سال است که مجوز گرفته است. برخلاف هماهنگی پیشین نگارنده با ناشر بر سر شیوه‌ی جدانویسی نگاره‌ی کتاب، در دوره‌های مختلف آماده‌سازی، اختلاف‌هایی با ناشر پیش آمد ولی به دلیل احترامی که برای جناب جعفری قائلم و نیز تعهدی که به نویسندگان و مترجمان همراه داشتم، پذیرفتم که نگاره‌ی کتاب مطابق با سلیقه‌ی جناب جعفری تغییر کند تا کتاب زودتر منتشر شود. دی‌ماه 96نمونه‌ی کتاب نهایی شد و قرار بود فوری اصلاحات وارد فایل شود و برای چاپ برود ولی مدام به تاخیر افتاده است. فروردین 97 گفتند در نمایشگاه کتاب منتشر می‌شود و باز هم نشد. دلیل تاخیرهایش را هم به‌راستی نمی‌دانم و هر بار هم که پرسیدم گفتند که در حال انجام است و نگران نباشم. کتاب، تیرماه یا اوایل مرداد سال گذشته مجوز گرفته است ولی به جای 4 ماه قرارداد شده نزدیک به یک سال از مجوز می‌گذرد و هنوز هم کتاب منتشر نشده.
وی در خصوص دلیل چاپ نشدن کتاب اذعان داشت: شاید دلیلش موضوعی است که همیشه بیشتر ناشران می‌گویند، «قیمت کاغذ بالا رفته یا کاغذ خواسته شده در بازار نیست».
او در ادامه گفت:در قرارداد میان ناشر و من یک سری قواعد تعریف شد، از جمله اینکه حداکثر 4 ماه پس از مجوز، کتاب چاپ شده باشد؛ یا اینکه نویسنده و مترجم سروقت کار را تحویل دهند؛ یا در اصلاح نادرستی‌ها همکاری نزدیک داشته باشیم. که همه‌ی موارد قرارداد به غیر از حقوقی که ناشر در برابر چاپ به‌هنگام کتاب داشته تا کنون انجام شده است.
کوچک‌زاده در ادامه گفت: هفته‌ی پیش از نشر پرسیدم «کتاب تئاتر و جامعه چه شد؟» گفتند «در آخرین مراحل آماده‌سازی است وبه‌زودی چاپ می‌شود». داده نشدن حق الزحمهی پدیدآورندگان بخشی از قرارداد است که بنا بوده 4 ماه پس از چاپ دریافت شود.
این پژوهشگر در پاسخ به این سوال که «چرا کتاب شما با وجود گذشت یک سال از مجوز آن در اولویت چاپ قرار نگرفته است؟»،گفت: این پرسش ما هم هست. مهر 96 گفته‌اند و خبر منتشر کرده‌اند که کتاب چاپ می‌شود؛ از مهرماه مدام گفته‌اند به زودی. چرا هنوز کتاب درنیامده است؟! در حالی که نشر نو، ناشر پرتوانی است و کتابی با 14 چاپ در کمتر از 10 ماه منتشر کرده است و این یعنی توان این را دارد که حتا ماهی دو چاپ از یک کتاب را تهیه کند و به بازار بفرستد.
کوچک‌زاده در خصوص مرجع رسیدگی به شکایت و موارد اختلافی بین ناشر و مولف گفت: در این چند سالی که در حوزه‌ی نشر هستم، نشنیدم که در چنین مواردی مرجعی وجود داشته باشد. در قرارداد ما آمده که اگر به مشکل برخوردیم مانند همه‌ی قراردادهای دیگر داور مرضی‌الطرفین موضوع را حل می‌کند؛ من هنوز درخواست این داور مرضی‌الطرفین را نکرده‌ام برای اینکه فکر می‌کردم تابه حال کار در حال پیش رفتن است. یا موانعی داشته که اینک برطرف شده است.
وی افزود: حتا همین هفته هم با من صحبت کردند که ماجرا دارد پیش می‌رود، حالا تاخیرها را هم تا یک حدی می‌فهمیم، کاغذ وارد نمی‌شود و گران است یا مسایل دیگر، ولی این هم حد و اندازه‌ای دارد.
او درخصوص احتکار کاغذ توسط ناشران ابراز بی‌اطلاعی کرد و گفت: در مورد نشر نو که بعید می‌دانم چنین چیزی رخ دهد چون مرتب در حال چاپ کتاب است.
این نویسنده و کارگردان افزود: این کتاب، کتاب درسی و دانشگاهی خیلی از رشته‌ها می‌تواند باشد و برای رشته‌های مطالعات فرهنگی، جامعه‌شناسی فرهنگی، مردم‌شناسی و همچنین برای رشته‌ی نمایش و خیلی از رشته‌ها می‌تواند بهره‌برداری شود. سال گذشته به ناشر گفتم که اگر تا مهرماه کتاب را برسانید، خیلی از اساتید می‌خواهند برای تدریس از آن استفاده کنند، گفتند: «چشم» ولی همچنان نرسیده است و می‌ترسم به مهرماه امسال هم نرسد!
او در پایان تاکید کرد که: حتما با ناشر صحبت کنید و نظر ایشان را هم بپرسید چون این خواسته‌ی همه‌ی پدیدآورانی است که به من اعتماد کرده‌اندو کارشان راسپرده‌اند؛ در همین یک کتاب من با چند مترجم و نویسنده همانند حسین شاکری سر و کار داشتم و هفته‌ای چند بار باید پاسخ‌گوی تاخیر در چاپ کتاب باشم.
محمدرضا جعفری: دلیل چاپ نشدن کتاب، اشکال رسم‌الخطی بود
محمدرضا جعفری، مدیر «نشر نو» بر خلاف نظر مولفین کتاب «تئاتر و جامعه» دلیل چاپ نشدن کتاب را بعد گذشت یک سال از گرفتن مجوز، اشکال رسم‌الخطی و اختلاف سلیقه‌ی رسم‌الخطی سرپرست مجموعه دانست و وعده داد این کتاب بزودی منتشر خواهد شد.
او در پاسخ به خبرنگار انصاف نیوز که آیا تغییر رسم‌الخط این همه زمان‌بر است، گفت: رسم‌الخط چیز ساده‌ای نیست و این‌ها کار می‌برد و اگر بخواهد تغییر کند صفحه‌بندی‌ها همه باید تغییر کنند.
وی در واکنش به اینکه انتشارات، از مهرماه مدام گفته است که کتاب چاپ می‌شود اما نشده است، گفت: به هرحال بزودی منتشر خواهد شد و زمان دقیق آن یک ماه تا چهل روز آینده است.
این ناشر در خصوص پرداخته نشدن حق‌الزحمه‌ی مولفین و مترجمین کتاب نیز گفت: بعد از چاپ کتاب پرداخت خواهد شد و هر کسی می‌خواهد، می‌تواند بیاید علی الحساب یک چیزی از حق‌الزحمه را به او بدهیم.
او افزود: درست است که کمبود کاغذ وجود دارد ولی ما به هر طریقی هست کتاب را منتشر می‌کنیم.
جعفری در خصوص احتکار کاغذ توسط ناشران و اینکه پول کاغذ را در ساختمان‌سازی و غیره هزینه می‌کنند گفت: ما که تاجر کاغذ نیستیم و پول کاغذ را از کسی نمی‌گیریم که بخواهیم جای دیگر هزینه کنیم و هیچ یارانه‌ای هم دریافت نمی‌کنیم؛ ناشر کاغذ را خودش می‌خرد، دولت که به کسی کاغذ نمی‌دهد.
جوابیه‌ی «فرهنگ نشر نو»
تکذیبیه‌ی ارسالی فرهنگ نشر نو به انصاف نیوز در تاریخ 28 اسفند ماه 97 را در زیر می‌خوانید:
نشر نو در طول چهار دهه فعالیت حرفه‌ای خود کوشیده است که حق و حقوق پدیدآورندگان آثار ذرّه‌ای تضییع نشود. حسن نظر و اعتماد بسیاری از پدیدآورندگان مؤید همین نکته است. فرهنگ نشر نو لازم می‌داند در مورد این مصاحبه نکاتی را مطرح کند:
۱. قراردادهای نشر کتاب این مؤسسه با مشورت و همکاری مترجمان و مؤلفان و حقوقدانان خوشنام تهیه شده است. بسیار دقت شده که این قراردادها کاملاً عادلانه باشد و حقوق دو سوی قرارداد را تضمین کند. لازم به ذکر است که قرارداد پدیدآورندگان مجموعهٔ «گسترهٔ خیال» نسبت به قراردادهای رایج صنعت نشر ایران، قراردادی گشوده و کم‌مانند است.
۲. با توجه به مفاد این قرارداد، ناشر حق دارد [و همچنین خود را موظف می‌داند] که آثار ارائه‌شده را دقیقاً بررسی کند و در صورت لزوم ویرایش کند. مطابق بند ۴ و ۱۲ قرارداد، ناشر حق دارد که متن ناروشن و مغلوط و غیر منقح را تا وقتی که به کیفیت لازم نرسیده باشد، منتشر نکند. همچنین تعیین زمان و نحوهٔ چاپ اثر کلاً بر عهدهٔ ناشر است.
۳. در مورد اثر مطرح‌شده نیز باید گفت که این اثر در مجموعهٔ تئاتر نشر نو قرار دارد و به‌مانند عمدهٔ آثار ارائه‌شده از جانب دبیر وقت مجموعه، نیازمند ویرایش کلّی و اساسی تشخیص داده شده است؛ از بررسی کیفیت متون و رسم‌الخط گرفته تا مقابلهٔ دقیق ترجمه‌ها، حق و وظیفه‌ای است که نشر نو برای خود قائل بوده و هست. روشن است که به تأخیر افتادن انتشار یک اثر، علاوه بر تأثیرپذیری از شرایط اقتصادی کشور، ممکن است دلایل متقن و واضح فنی و متنی داشته باشد.
۴. در مورد این اثر بخصوص نیز باید گفت که حق‌الزحمهٔ آقای حسین شاکری، زودتر از موعد، در تاریخ ۱۳۹۷/۵/۱۵ به حساب ایشان واریز شده است. مدارک پرداخت موجود است و در صورت لزوم ارائه خواهد شد.
۵. در صورت لزوم، ناشر آمادگی دارد که مستنداً پایبندی خود به تک‌تک مفاد قرارداد را به خوانندگان ارائه دهد و هر نوع اتهام دیگر را به‌روشنی پاسخ بگوید.
با احترام به همهٔ خوانندگان
فرهنگ نشر نو
انتهای پیام
