واکنش‌‌های متفاوت چند روزنامه به گزارش تیراژ

گزارش انصاف نیوز درباره‌ی تیراژ روزنامه‌ها [لینک] که در 17 مردادماه منتشر شد، با واکنش‌های فراوانی روبرو شده است و مدیران و مسوولان برخی روزنامه‌ها به آن واکنش نشان داده و عددهای دیگری را به عنوان تیراژ صحیح اعلام کردند.

بخشی از این واکنش‌ها حاوی نکاتی است که ابهام در این حوزه را افزایش می‌دهد؛ از جمله اعلام نشدن تیراژ برخی از آنها و اکتفا به اعلام غیرواقعی بودن تعدادی که در گزارش آمده بود، عددهای متفاوت دو بخش یک روزنامه در تکذیبیه‌ها، و یا تناقض یک روزنامه که نسخه‌ی چاپی خود را نشان داده است.

علی رغم انتشار جوابیه‌ها و تکذیبیه‌ها، اما اطلاعات تکمیلی انصاف نیوز تایید کننده‌ی اکثریت مطلق عددهایی است که در گزارش اولیه منتشر شده بود. طی روزهای آینده نتیجه‌ی گزارش‌های میدانی در این باره نیز منتشر خواهد کرد.

تاکید بر شفافیت در این حوزه از این لحاظ است که مجید منفرد، دانشجوی دکترا اقتصاد و کارشناس ارشد اقتصاد رسانه پس از انتشار گزارش اولیه می‌گوید فقط یک روزنامه در سال گذشته «نزدیک به 130 میلیارد تومان آگهی فروخته است». آگهی، یارانه و کاغذ دولتی در حال حاضر بر اساس تیراژ توزیع می‌شود.

واکنش‌ها به گزارش اولیه که تعدادی از آنها در یکی دو روز گذشته نیز منتشر شده بود، در پی می‌آید:

«اطلاعات یکی از پرتیراژترین روزنامه‌های کشور بوده و هست»

پاسخ روزنامه‌ی اطلاعات به گزارش انصاف نیوز

روابط عمومی روزنامه‌ی اطلاعات در واکنش به گزارش انصاف نیوز جوابیه‌ای ارسال کرده است که در پی می‌آید:

«سردبیر محترم سایت خبری انصاف نیوز

با سلام – پیرو درج خبری با عنوان «گزارش انصاف نیوز – تیراژ روزنامه‌ها چقدر است» که در آن تیراژ روزنامه‌ی اطلاعات 3 هزار نسخه در روز (!) درج شده بود، لطفا پاسخ ذیل را وفق قانون مطبوعات و رسانه‌ها، امر به درج بفرمایید.

روزنامه‌ی اطلاعات به عنوان قدیمی‌ترین روزنامه در حال انتشار کشور، افتخار دارد که مورد وثوق و اعتماد بخش کثیری از مردم، اندیشمندان، علما، دانشگاهیان و شخصیت‌های علمی – فرهنگی است.

روزنامه‌ی اطلاعات از زمان انتشار تاکنون، همواره یکی از پرتیراژترین روزنامه‌های کشور بوده و هست. بدیهی است تیراژ روزنامه‌ها تحت تاثیر عوامل متعددی است که آخرین عامل آن باز شدن فضای مجازی و رواج رسانه‌های دیجیتال است.

با این حال، آمار سایت انصاف نیوز، با هیچ تعریفی از انصاف سازگار نیست. چنانچه خبرنگار شما، فرصت می‌گذاشت و دقایقی در خیابان‌ها به مشاهده‌ی مستقیم عرضه و فروش روزنامه می‌پرداخت، مشاهده می‌کرد که روزنامه‌ی اطلاعات ده‌ها برابر آنچه توسط سایت انصاف نیوز اعلام شده است، تیراژ و مشتری دارد.

تیراژ روزنامه‌ی اطلاعات، البته متغیر است و فقط در همین حد به اطلاع می‌رسانیم که مجموع تیراژ کاغذی و دیجیتال روزنامه‌ی اطلاعات در هر شماره، بیش از 30 برابر عددی است که شما اعلام کرده‌اید.

با احترام

روابط عمومی موسسه اطلاعات»

توضیح انصاف نیوز: ضمن احترام به کادر مدیریت روزنامه‌ی اطلاعات، در جوابیه‌ی این روزنامه به تیراژ کاغذی و دیجیتال به صورت یکجا اشاره شده است. این در حالی است که در گزارش اولیه‌ی ما صرفا به تیراژ تقریبی نسخه‌ی کاغذی اشاره شده بود. ضمن این که روزنامه‌ی اطلاعات طبق گفته‌ی یکی از کادر این روزنامه، در همه‌ی ادارات سراسر کشور توزیع می‌شود. تعداد نسخه‌های توزیع و فروش رفته در دکه‌های روزنامه فروشی مشخص نیست و انصاف نیوز سعی خواهد کرد در گزارش‌های میدانی که در دست تهیه است، به رقم حدودی در این باره دست پیدا کند.

مدیر مسوول جمهوری: خلاف واقع است

حجت الاسلام والمسلمین مسیح مهاجری مدیر مسوول روزنامه‌ی «جمهوری اسلامی» در واکنش به گزارش انصاف نیوز درباره‌ی تیراژ روزنامه‌ها نوشت:

«اگر انصاف اینست پس وای به بی انصافی. از تیراژ روزنامه‌های دیگر خبر نداریم ولی آنچه از جمهوری اسلامی نوشته‌اید کاملا خلاف واقع است. تیراژ روزنامه‌ی جمهوری اسلامی فقط در یکی از استان‌ها اینقدر است که شما نوشته‌اید، آنوقت چطور کل تیراژش می‌تواند اینقدر باشد؟ گزارش شما را که دیدم این بیت به ذهنم آمد که:

گر تو قرآن بدین نمط خوانی

ببری حرمت مسلمانی»

توضیح انصاف نیوز: ضمن احترام به کادر مدریت این روزنامه، انتظار می‌رود که تیراژ این روزنامه به تفکیک میزان توزیع در ادارات و موسسات و نیز تعدادی که به دکه‌های فروش ارسال می‌شود و همینطور درصد برگشتی‌های آن به صورتی شفاف اعلام شود.

سه نسخه روزنامه‎‌ی قانون دریافت شد

کانال تلگرامی باشگاه روزنامه نگاران ایران، که گزارش تیراژ روزنامه‌ها را بازنشر کرده بود با انتشار پیامی از خانم میراقربانی فر دبیر تحریریه روزنامه قانون نوشت:

«سایت انصاف نیوز در گزارشی نوشته است که روزنامه قانون نسخه چاپی ندارد!! این ها نمونه هایی از نسخه های چاپی روزنامه است و احتمالا خبرنگار انصاف نیوز بعد از اینکه چاپخوانه روزنامه در اردیبهشت عوض شد نتوانسته است چاپخانه جدید را پیدا کند و یا از آن استعلام بگیرد و این گونه نوشته است».

همچنین دو نسخه‌ی چاپی از این روزنامه به دفتر انصاف نیوز ارسال شده است. نسخه‌ی اینترنتی این روزنامه 24 صفحه‌ی تمام رنگی شامل 12 صفحه‌ی اصلی و 12 صفحه ویژه‌نامه است، این درحالی است که نسخه‌ی ارسالی به انصاف نیوز 12 صفحه‌ی اصلی روزنامه است که تنها دو صفحه‌ی آن رنگی است.

یکی از همکاران این روزنامه به انصاف نیوز گفت 12 صفحه‌ی ویژه‌نامه‌ی این روزنامه در حال حاضر چاپ نمی‌شود.

تیراژ چاپ این روزنامه اعلام نشده اما برآورد اولیه این است که تنها چند نسخه برای آرشیو چاپ می‌شود چون خبرنگاران ما در روزهای اخیر در هیچ دکه‌ای این روزنامه را ندیده‌اند.

گزارش میدانی انصاف نیوز درباره‌ی وضعیت تیراژ روزنامه‌ها در دست تهیه است و به زودی منتشر خواهد شد.

روزنامه‌ی شرق: 18 هزار تیراژ داریم

مهدی رحمانیان، مدیرمسوول روزنامه‌ی شرق نیز در گفت‌وگو با خبرنگار انصاف نیوز ضمن رد آمار منتشر شده در گزارش اولیه گفت: «ما 20 هزار و 800 نسخه تیراژمان بوده است که الان با این شرایط کاغذ و روزنامه به 18 هزار نسخه رسیده است. به نظر من 18 هزار نسخه در وضعیت فعلی، تیراژ بالایی است. درست است که 80 میلیون نفر جمعیت داریم ولی مگر چند نفرشان رسانه‌های مکتوب را در سبد کالای خود دارند؟! من نمی‌دانم این 7000 نسخه از کجا آمده است، اما اگر ما زیر 10 هزار نسخه تیراژ داشته باشیم اصلا هزینه‌هایمان را نمی‌توانیم تامین کنیم».

روزنامه‌ی جوان: 3 هزار نه، 40 هزار

عبدالله گنجی، مدیرمسوول روزنامه‌ی جوان نیز ضمن رد آمار منتشر شده در گزارش، تیراژ این روزنامه را 40 هزار نسخه اعلام کرد.

خبرنگاران انصاف نیوز طی روزهای آینده برای راستی آزمایی اعداد اعلام شده، پیشنهادی را به اجرا خواهد گذاشت.

دنیای اقتصاد 43 یا 55؟

روزنامه‌ی دنیای اقتصاد نیز در مطلب ارسالی خود به کانال تلگرامی باشگاه روزنامه نگاران نوشت:

«گزارش منتشر شده از تیراژ روزنامه ها، مبنا و اساس درستی ندارد.  دنیای اقتصاد به دلیل اینکه که شبکه توزیع سراسری دارد و بسیاری از روزنامه های ديگر را نیز توزیع می‌کند، از تیراژ دقیق اکثر روزنامه ها مطلع است اما بدلیل رعایت اخلاق و اصل محرمانگی از اعلام کردن تیراژ سایرین خودداری می‌کند.

اما در خصوص تیراژ اعلامی در گزارش منتشر شده برای روزنامه دنیای اقتصاد باید اعلام کنیم که بسیار با واقعیت مغایرت دارد. تیراژ درست و واقعی روزنامه دنیای اقتصاد حدود ۵۰ تا ۵۵ هزار نسخه متغیر بوده و برگشتی آن کمتر از ۱۰ درصد است.»

این در حالی است که مدیر مسوول این روزنامه به انصاف نیوز گفته تیراژ روزنامه 43 هزار نسخه است و در روزهای کم‌تیراژ، به 38 هزار نسخه می‌رسد.

خراسان 60 یا 100؟

یکی از مدیران روزنامه‌ی خراسان نیز در مطلب ارسالی خود به همین کانال تلگرامی نوشت:

«گزارش انصاف نیوز از تیراژ روزنامه ها، درباره خراسان کاملا غلط بود و تیراژ خراسان به خاطر نفوذ خاص این روزنامه در شرق کشور به مراتب بالاتر از رقم ذکر شده است. ما 60 هزار تیراژ واقعی داریم با 3 درصد برگشتی. اگر کسی توی مشهد باشه و فقط به آگهی های خراسان نگاه کنده این را می فهمد. روزنامه ای با 3 هزار تیراژ آیا می تونه 64 صفحه نیازمندی منتشر کنه و اکثر صفحاتش آگهی داشته باشد؟»

از سوی دیگر، کانال آخرین خبر، زیرمجموعه‌ی این روزنامه، نوشته است:

«انصاف نیوز در خبری مدعی شده «تیراژ روزنامه خراسان ۳ هزار نسخه است». روزنامه‌ی خراسان ضمن تکذیب این خبر  لازم به ذکر می‌داند؛ تیراژ مشترکین روزنامه خراسان به تنهایی نزدیک به ۲۰ هزار اشتراک است.

همچنین تیراژ روزنامه خراسان تنها در شهر تهران ۵ هزار نسخه است و تنها مشترکین روزنامه که بخشی از تیراژ روزنامه است نزدیک به ۲۰ هزار مشترک هزینه‌ای است.

در انتها تاکید می‌گردد روزنامه‌ی خراسان جزو ۴ روزنامه‌ی پرتیراژ کشور است که نه ۴۵ درصد بلکه تنها حدود ۳.۵ درصد برگشتی دارد.

تیراژ روزنامه بیش از ۱۰۰ هزار نسخه است که طی سه چهار سال اخیر به دلیل افزایش چندبرابری قیمت کاغذ علی رغم فروش مجبور به کاهش تیراژ شده است».

این در حالی است که خبرنگار انصاف نیوز با پذیرش اشتباه خود در مورد خراسان، می‌گوید طبق گفته‎ی منبع اولیه عدد 3 هزار نسخه تنها آمار منتشر شده‌ی این روزنامه در تهران است. اما از منبعی دیگر شنیده شده که در خراسان نیز حدود 29 هزار نسخه‌ی دیگر منتشر می‌شود.

آرمان: برگشتی حداکثر 6 درصد

مدیرمسوول روزنامه‌ی آرمان نیز به انصاف نیوز گفت که برگشتی این روزنامه حداکثر 5 تا 6 درصد است. وی می‌گوید تیراژ این روزنامه نیز بیش از عدد درج شده است.

روزنامه‌ی فناوران اطلاعات

ایمان بیک، سردبیر روزنامه‌ی فناوران اطلاعات نیز در ایمیلی به انصاف نیوز نوشت:

«با سلام. در گزارشی که در آن رسانه محترم درباره‌ی میزان تیراژ روزنامه‌ها منتشر شده، تیراژ روزنامه‌ی «فناوران اطلاعات» زیر 300 نسخه درج شده است. مشخص نیست که نویسنده‌ی محترم گزارش بر اساس کدام آمار و با مراجعه به کدام مرجع چنین ادعایی را مطرح کرده است. به نظر می‌رسد چهار راه برای برآورد میزان تیراژ روزنامه‌ها وجود دارد: 1- استعلام از خود روزنامه 2- سوال یا تحقیق در چاپخانه 3- تحقیق از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و 4- تقریب بر اساس محاسبه میزان ارسال به شبکه‌ی توزیع تهران و شهرستان‌ها و تعداد مشترکان دولتی و خصوصی. طبیعتا اگر نویسنده‌ی گزارش هر کدام از این راه‌ها را برای تحقیق استفاده می‌کرد، به این رقم نامربوط در خصوص میزان تیراژ روزنامه فناوران نمی‌رسید. علاوه بر این، روزنامه فناوران اطلاعات یک روزنامه تخصصی در حوزه فاواست و طبیعتا مقایسه تیراژ آن با سایر نشریات عمومی، از اساس قیاس مع الفارق است.

البته بنده هم اذعان دارم که وضعیت مطبوعات خوب نیست، اما ارایه‌ی آمارهای نادرست و گمراه کردن مخاطب قطعا راه درست محسوب نمی‌شود. ضمن اینکه این آمارهای ساختگی درآمدهای روزنامه را نیز به شدت تحت تاثیر قرار می دهد و از این جهت نقض غرض است.
با احترام
ایمان بیک، سردبیر روزنامه فناوران اطلاعات»

تیراژ کیهان 11 هزار نسخه

تیراژ روزنامه‌ی کیهان در گزارش اولیه، 4700 نسخه در روز درج شده بود. با پوزش از مدیران این روزنامه، خبر جدید دریافتی خبرنگار انصاف نیوز این است که کیهان به صورت روزانه حدود 11 هزار نسخه منتشر می‌شود که بیشتر آن در موسسات و ادارات توزیع می‌شوند. فروش دکه‌ای کیهان بسیار پایین است؛ به طوری که برای مثال در اصفهان از 100 نسخه‌ی ارسالی، حدود 3 نسخه فروش می‌رود.

اعتماد: واقعیت ندارد

الیاس حضرتی، مدیر مسوول روزنامه‌ی اعتماد هم به انصاف نیوز گفت که آمار منتشر شده واقعیت ندارد اما عددی را اعلام نکرد.

ابتکار 4000 با 20% برگشتی

محمدعلی وکیلی، مدیر مسوول روزنامه‌ی ابتکار هم با رد گزارش اولیه، به انصاف نیوز گفت که این روزنامه 4 هزار نسخه تیراژ دارد و تنها 20 درصد برگشتی دارد.

«یک روزنامه پارسال 130 میلیارد تومان آگهی فروخته»

مجید منفرد، دانشجوی دکترا اقتصاد و کارشناس ارشد اقتصاد رسانه ادعا کرده است که فقط یک روزنامه در سال گذشته «نزدیک به 130 میلیارد تومان آگهی فروخته است».

آقای منفرد در حاشیه‌ی بازنشر گزارش انصاف نیوز در کانال باشگاه روزنامه نگاران نوشت:

«مطلبی در کانال روزنامه نگاران ایران منتشر شد که به بهانه شرایط بد روزنامه ها تیراژ برخی روزنامه ها رو بیان کرده بود که البته در اعداد ارائه شده اشتباهات فاحش وجود داشت مثلا تیراژ روزنامه‌ایی کمتر از یک بیستم و تیراژ روزنامه دیگری دیگر بیش از دو برابر تیراژ واقعی آن عنوان شده‌بود. از این روزنامه ها اسم نمی آورم چون در میان این هیاهو  دو نکته مهم وجود دارد که نمی خواهم با حواشی اسم و تیراژ روزنامه‌ها منحرف شود.

اول در روزنامه و رسانه مکتوب علاوه بر تیراژ یک عدد بسیار مهم دیگر هم وجود دارد که با روشهای علمی قابل استخراج است و آن نرخ چند خوانندگی است، که مخاطب واقعی روزنامه را نشان میدهد. ما در ایران روزنامه‌ای داریم با نرخ چند خوانندگی نزدیک به 7 و روزنامه‌ای داریم با نرخ کمتر از یک.

دوم حال روزنامه‌ها خوب نیست، درست، اما اينكه چقدر و چرا بد است، درست تحليل نشده است. دلیل آن هم این بوده که در ساختار بازار روزنامه های ایران روزنامه‌های محدودی بوده اند که چرخه حیاتشان کامل بوده یعنی چرخه تولید محتوا، جذب و حفظ مخاطب، ایجاد ظرفیت اقتصادی و فروش آگهی، توسعه رسانه و مخاطب و دوباره تولید محتوا را ایجاد کرده‌اند، می شود در باره آن بعدا صحبت کرد. اما همین الان در ایران روزنامه‌ای داریم که سال گذشته نزدیک به 130 میلیارد تومان آگهی فروخته است و روزنامه ای داریم که حدود 8 میلیون نفر مخاطب در فضای مجازی دارد.

انتهای پیام