سفر روحانی به «نیویورک» قطعی شد

شرق نوشت: سفر حسن روحانی به «نیویورک» قطعی شد. رییس‌جمهوری کشورمان یک‌هفته دیگر (31 شهریور) برای سخنرانی در مجمع عمومی سازمان‌ملل عازم آمریکا می‌شود.  او پیش از این در چهارمین نشست خبری خود (8 مرداد) در پاسخ به پرسش «شرق» درباره احتمال سفرش به «نیویورک» گفته بود هنوز تصمیمی برای انجام این سفر صورت نگرفته است. او عنوان کرد برای حضور در اجلاس محیط‌زیست هم به «نیویورک» دعوت شده‌ و درصورت قطعی‌شدن، برنامه سفر اعلام می‌شود.  گفتنی است پنجشنبه 20شهریور، خبرنگار اعزامی «شرق» به «نیویورک» خبر داد که برمبنای برنامه سازمان‌ملل، سخنرانی حسن روحانی در روز دوم برگزاری مجمع‌عمومی (25سپتامبر) و در نوبت صبح (به‌وقت محلی) تنظیم شده است. بر این اساس احتمالا سخنرانی روحانی سوم‌مهر حدود ساعت پنج ‌بعدازظهر به وقت ایران خواهد بود.  این دومین‌بار است که روحانی پس از تصدی‌گری سکان دولت به «نیویورک» می‌رود. او سال گذشته در اولین حضور خود در مجمع عمومی سازمان‌ملل «طرح جهان عاری از خشونت و افراطی‌گری» را پیشنهاد داد که با اکثریت آرا از سوی جامعه جهانی پذیرفته شد.  به نظر می‌رسد رییس‌جمهور اعتدالگرای ایران تلاش می‌کند از فرصت حضور در مجمع عمومی سازمان‌ملل برای بازسازی چهره ایران در جهان استفاده کند. به تعبیری او به‌دنبال پایان‌دادن به پروژه‌ای است که «ایران‌هراسی» می‌نامد.  اما این بار پیگیری مذاکرات ایران و غرب بر سر پرونده هسته‌ای ایران در حاشیه‌ نشست عمومی سازمان‌ملل از متن هم مهم‌تر شده است. اتفاقی (مذاکرات در نیویورک) که تاکنون بی‌سابقه بوده و بسیاری میزبانی آمریکا به‌عنوان مهم‌ترین عضو شورای امنیت سازمان‌ملل را فرصتی تاریخی برای دوطرف در جهت حل‌وفصل پرونده هسته‌ای ایران می‌دانند. نگاهی به جریان مذاکرات ایران و غرب طی یک‌سال گذشته نشان می‌دهد بیشترین مذاکرات در سطح کارشناسی و البته بین وزرای خارجه ایران و آمریکا صورت گرفته است.

 از سویی بخش زیادی از تحریم‌ها علیه ایران مربوط به تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا می‌شود. همچنین حضور سران عالیرتبه کشورهای مذاکره‌کننده در نشست عمومی سازمان‌ملل می‌تواند فرصتی برای حل اختلافات دوطرف در خلال مذاکرات هسته‌ای باشد. اختلافاتی که بارها مذاکره‌کنندگان ایران و غرب اذعان کرده‌اند بخشی از آن سیاسی است.

شاید بازخوانی اولین حضور حسن روحانی در «نیویورک» و اتفاقاتی که در آن سفر رخ داد؛ بتواند به روشن‌شدن بیشتر موضوع کمک کند. سال گذشته در حاشیه نشست عمومی سازمان‌ملل، استارت مذاکرات ایران و غرب کلید خورد؛ مذاکراتی که طی آن برای نخستین‌بار پس از انقلاب اسلامی وزرای امور خارجه دو کشور با یکدیگر دیدار کردند.

همچنین گفت‌وگوی تلفنی باراک اوباما، رییس‌جمهوری آمریکا و حسن روحانی، رییس‌جمهوری ایران هم به آب‌شدن یخ مذاکرات هسته‌ای کمک کرد چنانکه بسیاری معتقدند فضای مثبت ایجادشده پس از دیدار وزرای امور خارجه دو کشور و تماس تلفنی روسای جمهوری ایران و آمریکا در حاشیه نشست عمومی سازمان‌ملل عاملی مهم در رسیدن به «توافق ژنو» بوده است.

حالا باید دید حضور دوباره روحانی و اعلام خبر قطعی‌شدن سفرش در دقیقه90 به «نیویورک» باز هم می‌تواند کلید حل معمای هسته‌ای باشد. معمایی که حسن روحانی در آخرین نشست خبری خود در پاسخ به «شرق» اظهار امیدواری کرد که بتواند از فرصت سازمان‌ملل برای حل مساله هسته‌ای ایران استفاده کند.

روز گذشته عباس عراقچی جزییات برنامه‌ دیدارهای هسته‌ای مذاکره‌کنندگان را در اختیار خبرنگاران گذاشت. عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای عنوان کرد که نشست «نیویورک» با ناهار کاری ظریف و اشتون چهارشنبه همین هفته آغاز و نشست رسمی ایران و 1+5 عصر پنجشنبه (27 شهریور) به ریاست وزیر امور خارجه ایران و مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برگزار می‌شود.

به گزارش ایرنا، سیدعباس عراقچی همچنین از سفر محمدجواد ظریف، رییس تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران به همراه اعضای تیم در روز سه‌شنبه هفته جاری به «نیویورک» خبر داد. او عنوان کرد که پس از ناهار کاری ظریف و اشتون، دیدارهای دوجانبه میان ایران و اعضای 1+5 در روزهای عصر چهارشنبه و صبح پنجشنبه برگزار می‌شود. معاون حقوقی و بین‌الملل وزیر امور خارجه گفت که در این نشست‌ها، درباره نحوه ادامه مذاکرات و برگزاری نشست در سطح وزیران امور خارجه تصمیم‌گیری می‌شود.

بر اساس توافق ایران و شش عضو شورای امنیت سازمان‌ملل قرار شد مذاکرات 27 شهریور در «نیویورک» در حاشیه شصت‌ونهمین نشست سالانه مجمع عمومی سازمان‌ملل دنبال شود. این دور از مذاکرات ایران و 1+5 هفتمین دور از مذاکرات جامع میان طرفین است. گفتنی است پیش از برگزاری نشست «نیویورک» ایران و اعضای گروه1+5 دیدارهای مختلفی به‌صورت دوجانبه و چندجانبه داشته‌اند. پس از دستیابی به توافق ابتدایی در آذرماه سال 92، شش دور مذاکره میان طرفین صورت گرفت. نهایتا اما در مذاکرات وین6 به دلیل اختلافات جدی بر سر موضوعاتی چون میزان و حجم غنی‌سازی اورانیوم ایران، طول مدت‌زمان توافق نهایی، رآکتور آب سنگین اراک، تاسیسات فردو و نحوه برداشته‌شدن تحریم‌ها دو طرف نتوانستند به توافق جامع دست یابند. همین امر منجر به تمدید مذاکرات شد؛ مذاکراتی که پایان دور دوم آن آذر ماه سال‌جاری تعیین شده است؛ مذاکراتی که طرفین امیدوارند حضور در «نیویورک» بتواند راهگشای حل اختلافاتی باشد که تاکنون مانع رساندنشان به توافق جامع شده است؛ حل اختلافات در «نیویورک» که می‌تواند به یکی از مهم‌ترین پرونده‌های مناقشه‌برانگیز یک‌دهه اخیر پایان دهد. فرصتی که عملکرد دولت‌های نهم و دهم نشان می‌دهد در سال‌های گذشته چندان از آن بهره‌ای نبرده است. با اینکه محمود احمدی‌نژاد در طول هشت‌سال ریاستش بر دولت هشت بار برای حضور در نشست عمومی سازمان‌ملل و یک‌بار هم برای حضور در «کنفرانس خلع‌سلاح» به «نیویورک» سفر کرد. «عصر ایران» گزارشی منتشر کرده که بر اساس آن مشخص می‌شود او یک‌سال از دوران ریاست هشت‌ساله‌اش بر دولت را خارج از ایران گذرانده است.

آمار و ارقام دقیق موجود از این سفرها نشان می‌دهد محمود احمدی‌نژاد به‌تنهایی در این هشت‌سال 118 مسافرت خارجی (یعنی هر سه هفته یک سفر خارجی) به کشورهای مختلف دنیا انجام داده که این تعداد سفر در مجموع به مقصد 45 کشور دنیا انجام شده است. احمدی‌نژاد در خلال سال‌های 84 تا 92 در مجموع 9 بار به آمریکا (نیویورک)، هشت‌بار به ونزوئلا، شش‌بار به تاجیکستان، پنج‌بار به سوریه، ترکیه و قطر و چهاربار به چین مسافرت کرده است.

این در حالی است که شهید محمدعلی رجایی نخستین مقام رسمی کشور در مهرماه 1359 در سی‌‌وپنجمین نشست سالانه مجمع عمومی سازمان‌ملل شرکت کرد. شهید رجایی در قامت اولین و آخرین نخست‌وزیر جمهوری اسلامی پا به نشست سالانه سازمان‌ملل‌متحد گذاشت.

هفت‌سال بعد نوبت به دومین مقام بلندپایه کشور یعنی آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای می‌رسد. ایشان در مقام ریاست‌جمهوری ایران سال 1366 در چهل‌ودومین نشست مجمع عمومی سازمان‌ملل شرکت کرده‌اند. اکبر رفسنجانی اما در دوران هشت‌ساله ریاست‌  جمهوری ‌اش هرگز به  «نیویورک» سفر نکرد.

 تا اینکه سکوت چندین‌ساله ایران در نشست سازمان‌ملل‌متحد توسط رییس‌جمهوری جدید اصلاح‌طلب شکست. سیدمحمد خاتمی در اولین حضورش در سال 1377 طرح «گفت‌وگوی فرهنگ‌ها و تمدن‌ها» را عنوان کرد؛ طرحی که با استقبال خوبی از سوی مجامع بین‌المللی مواجه شد و نهایتا دبیرخانه‌ای برای آن در نظر گرفته شد که همچنان هم در حال فعالیت است.

در این سفر برای اولین‎بار پس از 20سال که از پیروزی انقلاب اسلامی می‌گذشت خاتمی با ایرانیان مقیم آمریکا دیدار کرد. بسیاری این کار را نشانه‌ای برای ازسرگیری روابط ایران و آمریکا ارزیابی کردند. سید‌محمد خاتمی یک‌سال بعد یعنی سال 1378 برای دومین‌بار راهی «نیویورک» ‌شد و در سالی که به هزاره معروف شد (2000) در کنار سران همه کشورهای جهان در مجمع عمومی سازمان‌ملل شرکت کرد.

حال حسن روحانی مسافر تازه «نیویورک» است؛ نیویورکی که بیش از هرچیزی به کلید رییس‌جمهوری کشورمان برای حل اختلافات هسته‌ای ایران و غرب نیاز دارد.

انتهای پیام