موسویان: تحریمهای آمریکا موجب تغییر رژیم در ایران نخواهد شد
«سیدحسین موسویان»، عضو اسبق تیم مذاکره‌کننده هستهای ایران تاکید کرد: آمریکا بجای تحریم ایران، باید اسرائیل را برای عدم اجرای قطعنامههای سازمان ملل مجازات کند نه ایرانی که عضو معاهده ان‌‌پی‌‌تی است و بمب هستهای ندارد.
به گزارش ایلنا، متن گفت‌وگوی سیدحسین موسویان با رادیو کالیفرنیا به شرح زیر است:
مجری: آیا خروج ترامپ از برجام، موجب تعجب ایرانی‌‌ها شد؟
موسویان: خیر! از ابتدای مذاکرات هستهای، ایران در مورد به پایبندی آمریکا به تعهداتش مظنون بود. رهبر عالی ایران از همان ابتدایی که با مذاکرات موافقت کردند، مکرر اعلام کردند که به آمریکا نمی‌شود اعتماد کرد و آمریکا اهل عمل به تعهداتش نیست. مقامات دولت آمریکا مکرر تاکید می‌کردند که موضوع هستهای ایران، تهدید اول امنیت ملی آمریکا است. با این وجود آمریکا در حالی توافق هستهای را نقض کرد که برای اولین بار مذاکرات در سطح وزرای امور خارجه ایران و آمریکا صورت گرفت، توافق جامعی برای اطمینان از صلح‌‌آمیز بودن برنامه هستهای ایران حاصل شد، همه قدرت‌های جهانی در این توافق حضور داشتند و ایران هم طبق گزارش‌های مکرر آژانس بینالمللی انرژی اتمی به تمام تعهداتش عمل کرد.
مجری: چه شد که باوجود این بدبینی، ایران مذاکره کرد؟
موسویان: مذاکرات هستهای ایران از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۳ یعنی به مدت ۱۰ سال با سه کشور اروپایی انجام شد. علاوه‌‌‌بر اروپا، ایران با سایر قدرت‌های جهانی مثل روسیه و چین هم مذاکره می‌کرد اما نهایتا هیچ نتیجه‌‌‌ای حاصل نشد چون ایران و آمریکا گفت‌وگو نمی‌کردند. هر نوع توافقی هم باید به تصویب شورای امنیت سازمان می‌رسید که بدون موافق آمریکا ممکن نبود لذا ایران ضمن بدبینی به پایبندی آمریکا به توافق احتمالی، تصمیم گرفت که با همه اعضاء دائم شورای امنیت از جمله آمریکا گفت‌وگوی مستقیم سطح بالا داشته باشد.
مجری: اکنون که آمریکا خارج شده، آیا این برای ایران بهتر نیست که برجام را با اروپا و چین و روسیه منهای آمریکا انجام دهد؟
موسویان: برجام جامع‌ترین توافق تاریخ عدم اشاعه سلاح‌های هستهای است که بعد از ۱۳ سال مذاکره بیش از ۲۰۰ دانشمند برجسته اتمی و ده‌ها دیپلمات ارشد جهان در ۱۷۰ صفحه تعریف شده است. کاربرد برجام بسیار فراتر از موضوع ایران و یک سرمایه جهانی برای عاری‌سازی خاورمیانه و جهان از بمب هستهای است لذا جامعه جهانی باید یکپارچه از آن حمایت کند.
مجری: آیا همین استدلال شما کافی نیست که ایران و سایر پنج قدرت جهانی به برجام متعهد بمانند؟
موسویان: نکته اول اینکه ایران با رفتار خود در مورد برجام به جهان نشان داد که برای رفع اختلافات اولا آماده گفت‌وگو است، ثانیا انعطاف‌‌‌‌پذیر عمل می‌کند تا مسیر دیپلماسی موفق باشد و ثالثا اگر توافقی حاصل شود آن را کامل و درست اجراء می‌کند.
نکته دوم اینکه جامعه جهانی باید از برجام با قدرت تمام حمایت کند چون بهترین امکان برای تحقق خاورمیانه عاری از سلاح هستهای است. بیش از ۵۰ سال است که قدرت‌های جهانی در اجرای مصوبات سازمان ملل برای عاری‌سازی خاورمیانه از سلاح کشتار جمعی شکست خورده‌‌اند اما آنها اکنون با اجرای اصول برجام در کل خاورمیانه می‌توانند این مهم را تحقق بخشند.
نکته سوم اینکه برجام برای آقای ترامپ فرصتی ایجاد کرده که میراثی بزرگتر از اوباما از خود بجای بگذارد. اگر ترامپ برای اجرای اصول برجام توسط سایر کشورهای خاورمیانه اقدام کند، تئوری خاورمیانه عاری از سلاح هستهای تحقق خواهد یافت که میراثی به مراتب بزرگتر از میراث اوباما خواهد بود.
قمجری: پاکستان و اسرائیل بمب هستهای دارند و نمی‌پذیرند که خلع سلاح شوند.
موسویان: پاکستان در خاورمیانه نیست. اسرائیل هم قطعنامه عاری‌سازی خاورمیانه از سلاح هستهای را پذیرفته است. اسرائیل ایران را در موضوع هستهای متهم می‌کند در حالی که ایران هم عضو ان‌‌پی‌‌تی است، هم بمب هستهای ندارد، برجام را کامل اجرا کرده و آژانس بینالمللی انرژی هستهای هم صلح‌‌آمیز بودن برنامه هستهای ایران را تایید کرده است. متقابلا اسرائیل تنها کشور دارنده سلاح هستهای در خاورمیانه است که در پنجاه سال گذشته قطعنامههای مکرر سازمان ملل در مورد عاری‌سازی خاورمیانه از سلاح هستهای را زیر پا گذاشته است. آمریکا بجای تحریم ایران، باید اسرائیل را برای عدم اجرای قطعنامههای سازمان ملل مجازات کند نه ایرانی که عضو معاهده ان‌‌پی‌‌تی است و بمب هستهای ندارد.
مجری: باتوجه با تجدید تحریمهای آمریکا، حفظ برجام برای ایران واروپا چقدرمشکل خواهد بود؟
موسویان: حفظ برجام دشوار خواهد بود چون آمریکا برجام و قطعنامههای مربوطه شورای امنیت سازمان ملل و آژانس بینالمللی را نقض و بدتر از آن سایر کشورها را نیز برای نقض برجام تحت فشار قرار داده است. طبق برجام هر شش قدرت جهانی ملزم به تسهیل تجارت با ایران هستند. اروپا، روسیه و چین مصمم به حفظ برجام هستند اما اعمال تحریمهای ثانویه و فرامرزی آمریکا، در آینده نزدیک برجامرا با بحران بزرگی روبه‌رو خواهد کرد.
مجری: در این شرایط دشوار آیا چین نقش مهمتری برای حفظ برجام خواهد داشت؟
موسویان: تجربه گذشته نشان داده که چین نقش کلیدی دارد. در دولت قبل که ایران تحت بدترین تحریمهای سازمان ملل و چند جانبه قرار گرفت، اروپا عمده سهم خود در تجارت با ایران را از دست داد. متقابلا چین سهم بزرگی در اقتصاد ایران کسب کرد. در عین حال، شرایط در دوره دولت آقای روحانی متفاوت‌‌‌تر خواهد بود چون در این دوره ایران قطعنامه سازمان ملل را اجرا و آمریکا نقض کرده است و از نظر جامعه جهانی در این ماجرا ایران بازیگر خوب و آمریکا بازیگر بد است. لذا با وجودی که شرایط برای بسیار پیچیده شده است، شانس حفظ برجام وجود دارد.
مجری: تاثیر این شرایط بر وضعیت منطقه چگونه خواهد بود به ویژه با توجه به تقابل ایران و اسرائیل؟
موسویان: در ایران مقام معظم رهبری تصمیم گیرنده نهایی است همانطور که در آمریکا ترامپ تصمیم گیرنده نهایی است. با این تفاوت که اختیارات رئیس‌‌جمهور آمریکا بیش از اختیارات رهبر عالی ایران است. در جریان مذاکرات هستهای، رهبر عالی ایران اعلام کرد که اگر توافقی صورت گیرد و آمریکا به تعهداتش عمل کند، زمینه برای گفت‌وگو درخصوص سایر مسائل همچون موضوعات منطقه باز خواهد شد. اگر آمریکا واقعا مایل به گفت‌وگو با ایران است باید برجام را اجرا می‌کرد. اما اکنون با نقض برجام برای جامعه جهانی ثابت شد که اصولا سیستم حکومتی آمریکا قابل اعتماد نیست چون هر رئیس‌‌جمهوری می‌تواند توافقات تعهدات بینالمللی رئیس‌‌جمهور قبلی را لغو کند.
مجری: آیا ایران حاضر به مذاکره مجدد خواهد شد؟
موسویان: اگر آقای ترامپ واقعا خواستار گفت‌وگو است باید ابتدا برجام را کامل اجرا کند و احترام به قطعنامه سازمان ملل را نشان دهد. این مسیر ممکن است راه گفت‌وگو در مورد مسائل منطقه را باز کند. گفت‌وگو و همکاری این دو قدرت می‌تواند به صلح و ثبات و حل بحرانهای منطقه کمک کند. بحران جنگ و تروریسم و کشورهای به گل نشسته، گریبانگیر خاورمیانه شده و این منطقه را در آستانه سقوط قرار داده است. چه بخواهیم یا نخواهیم ایران به عنوان قدرت منطقه‌‌ای و آمریکا به عنوان قدرت جهانی در مورد مسائل منطقه نقش مهم دارند و همکاری آنها می‌تواند به صلح و ثبات کمک کند.
البته فراموش نکنیم که بخش مهمی از بحرانهای منطقه حاصل جنگ عربی – عربی است. کشورهای عربی و ناتو مشترکا به لیبی حمله و آن را بی‌‌ثبات کردند. عربستان و امارات با کمک آمریکا به یمن حمله نظامی کردند. صدام به کویت حمله کرد. عربستان و امارات دنبال ساقط کردن حکومت بحرین هستند. لذا واقعیت این است که کشورهای عربی باعث ایجاد بحران و بی‌‌ثباتی در کشورهای عربی هستند لاکن ایران را متهم می‌کنند.
مجری: در عین حال تقابل بین ایران و اسرائیل هم یک عامل بحران در منطقه است.
موسویان: درست است اما تقابل بین اسرائیل و ایران از بعد انقلاب ایران وجود داشته و هر دو هم متقابلا مستمرا یکدیگر را تهدید کرده‌‌اند. نتانیاهو شب و روز دنبال حمله نظامی و تغییر رژیم در ایران است. منتهی مشکل رسانههای غرب این است که تهدیدات ایران علیه اسرائیل را بزرگ اما به تهدیدات اسرائیل علیه ایران اهمیتی نمی‌دهند.
مجری: آیا فکر می‌کنید اروپایی‌ها اراده حفظ برجام را دارند؟
موسویان: برجام مهمترین دستاورد سیاست خارجی اروپا در دو دهه گذشته است. من شک ندارم که اروپا اراده سیاسی محکمی برای حفظ برجام دارد اما در مورد ظرفیت اقتصادی اروپا برای تامین منافع اقتصادی برجامی ایران تردید دارم.
مجری: تاثیر تحریمهای جدید آمریکا بر ایران چیست؟
موسویان: تحریمهای جدید آمریکا مطمئنا به ایران خسارت خواهد زد اما این تحریمهای آمریکا عامل همه مشکلات اقتصادی امروز ایران نیست. ناکارآمدی‌های بزرگ سیستم داخلی ایران همچون فساد عامل اصلی مشکلات اقتصادی ایران است. مصیبت‌‌های امروز اقتصادی ایران بدان جهت است که ناکارآمدی‌های سیستم داخلی با تحریمهای آمریکا همزمان و همراه شده است. در عین حال سیاست تحریمهای آمریکا موجب تغییر رژیم در ایران نخواهد شد. تحریمهای آمریکا در چهل سال گذشته با هدف تغییر رژیم در ایران بوده و شکست خورده ضمن اینکه ایران امروز از متحدان آمریکا در منطقه با ثبات‌‌تر و قدرتمندتر است. لذا سیاست ترامپ در مورد تحریم و فشار همچون سیاست دولت‌های آمریکا در چهل سال گذشته شکست خواهد خورد. بهتر است که آقای ترامپ از برجام به عنوان مدل دیپلماسی برای حل سایر بحرانهای منطقه استفاده کند.
مجری: آیا گفت‌وگوهای پشت پردهای بین ایران و آمریکا است؟
موسویان: وزیر امور خارجه ایران چند روز قبل گفت که کشورهای عمان و سوئیس تمایل به میانجی‌گری دارند اما تا آنجایی که او مطلع است، گفت‌وگوی پشت پردهای وجود ندارد.
انتهای پیام
