آفت های اجتماعی بورسیه های غیرقانونی / محمد پروین
محمد پروین، دانشجوی دکتری جامعه شناسی در یادداشتی که در اختیار انصاف نیوز قرار داده است، نوشت:
فساد در هر زمینه‌ای که باشد پیامدهای مخربی در ابعاد گوناگون سیاسی، اجتماعی و اخلاقی ایجاد می‌کند. فساد در پرونده‌ی بورسیه‌های غیرقانونی نیز متاسفانه دارای تاثیرات مخربی در زمینه‌های مختلف سیاسی و اجتماعی است.
بی تردید تحصیلات تکمیلی برای دانشجویان هزینه‌های مادی و غیر مادی در بر دارد. دانشجویان باید دلایلی برای پذیرش مشقت‌ها و دشواری های تحصیل در مقاطع بالاتر داشته باشند.
متاسفانه گاهی مشاهده فساد انگیزه دانشجویان را در رعایت موازین اخلاقی کاهش می‌دهد چرا که هنگامی که افراد با فساد در یک زمینه‌ی مشخص مواجه می‌شوند ممکن است که احساس کنند که رعایت موازین اخلاقی در مورد امور عام المنفعه توجیه عقلانی‌اش را از دست داده است.
تمایل افراد به اطاعت از سیاست هایی که به امور عام المنفعه مربوط است، مشروط به این است که فرد اطمینان داشته باشد که دست کم تعداد قابل توجهی از افراد دیگر نیز از این سیاست ها اطاعت می کنند، چون افراد فکر می‌کنند که اگر من تنها کسی باشم که از این سیاست پیروی می‌کنم نه تنها اهداف عام المنفعه‌ی این سیاست محقق نمی‌شود بلکه به خود نیز آسیب خواهم رساند. ولی اگر افراد اطمینان داشته باشند که دیگر شهروندان نیز به پیشبرد منافع جمعی و امور عام المنفعه متعهد هستند، انگیزش آنها برای انجام کارهای عام المنفعه بیشتر خواهد شد.
با توجه به مشقات مالی و غیر مالی ادامه تحصیل در مقطع دکتری، اغلب دانشجویان بر اساس دلایل و موازین اخلاقی، تحمل بخشی از هزینه‌های مادی و غیر مادی دوره تحصیلی‌شان را برای خود توجیه می‌کنند.
متاسفانه ورود بورسیه‌های غیرقانونی تاثیرات بدی بر محیط‌های دانشگاهی گذاشته است. بسیاری از دانشجویان مقطع دکتری هنگامی که در کلاس‌های درس با افرادی مواجه می‌شوند که بدون کمترین توانایی علمی و بدون کمترین زحمتی تنها با اتکا به رانت دانشجوی دوره‌ی دکتری شده‌اند با پرسش‌هایی مواجه می‌شوند که انگیزه‌ی تحصیلی آنها را کاهش می‌دهد.
علاوه بر ورود غیرقانونی این افراد به دوره‌ی دکتری، رانت جایابی نیز آسیب های محیط های دانشگاهی را افزایش داده است. جایابی به این معناست که بورسیه‌های غیرقانونی می‌توانند خارج از فراخوان و خارج از ثبت نام در سامانه جذب هیات علمی وزارت علوم، متقاضی جذب در گروه آموزشی محل تحصیلشان شوند! در حالی که دانشجویان متعهد و باسوادی که با رعایت موازین قانونی به دوره دکتری راه یافته‌اند نمی‌توانند خارج از فراخوان عمومی وزارت علوم متقاضی جذب در گروه‌های آموزشی شوند!
در واقع این گونه جایابی نوعی ویژه خواری است که با عدالت آموزشی منافات دارد. در این زمینه هرازگاهی گزارش هایی نیز در رسانه‌ها منتشر می‌شود که حکایت از آن دارد که افرادی از بورسیه‌های غیرقانونی در گروه‌های مختلف آموزشی خارج از فراخوان عمومی وزارت علوم متقاضی جذب در هیات علمی می‌شوند که جای تاسف دارد. خود این افراد باید در قبال ارزش های مذهبی و اخلاقی احساس مسولیت کنند و با اجتناب از ویژه خواری به ممانعت از فروپاشی اخلاقی جامعه کمک کنند.
دانشجویان دانشگاههای کشور و به ویژه دانشجویانی که از خانواده های معظم شهدای گلگون کفن هستند باید با شناخت صحیح با آفت‌ها و آسیب‌های ناشی از بورسیه‌های غیرقانونی برخورد کنند. آنها نباید هنگامی که با وجود این رانت خواران در محیط های دانشگاهی مواجه می‌شوند فکر کنند که اگر تا کنون موازین قانونی و اخلاقی ادامه‌ی تحصیل را رعایت کرده‌اند اشتباه بوده است، بلکه باید به تاسی از شهدای گلگون کفن انقلاب اسلامی و هشت سال دفاع مقدس در حراست از ارزش های دینی، انسانی و اخلاقی کمترین تردیدی در مورد تعهد به ارزش‌ها به دل راه ندهند.
از طرفی نیز برخورد قاطعانه وزارت علوم با متخلفان بورسیه غیرقانونی می‌تواند سبب افزایش امید دانشگاهیان شود و تحمل مشقت های دوران تحصیل برای آنها آسان‌تر شود و از طرفی اعتماد و ایمان دانشجویان به وجود عدالت آموزشی بیشتر شود.
انتهای پیام
