انتقاد سردبیر «ابتکار» به تحلیل محتوای روزنامه‌ها

رضا دهکی سردبیر روزنامه‌ی «ابتکار» در یادداشتی که در کانال تلگرامی باشگاه روزنامه‌نگاران منتشر شده، در واکنش به دو گزارش تیراژ [لینک] و تحلیل محتوای روزنامه‌ها [لینک] نوشت:

سایت «انصاف‌نیوز» قطعاً سایت بی انصافی است. هدف این سایت از انتشار چنین گزارش‌های نادرستی بر من و ما معلوم نیست، اما می‌توان تحلیل کرد شاید گردانندگان آن خواسته باشند که از روی جسم نیمه جان روزنامه‌ها خود را بالا بکشند و حداقل برای چند صباحی مطرح کنند. نادرستی آمار این سایت از میزان تیراژ روزنامه قبلاً پاسخ داده شده است و دانستن اشتباه بودن داده یک گزارش از یک رسانه، می‌تواند احتمال اشتباه بودن گزارش بعدی همان رسانه در دنباله همان موضوع را تقویت کند.

پیش از بررسی میزان مطالب تولیدی روزنامه ابتکار باید به دو نکته اشاره کرد: اول، سازمان آگهی‌های اغلب روزنامه‌ها ارتباطی با تحریریه روزنامه ندارد. مدیریت اقتصادی هر رسانه با صاحبان آن است و آن‌ها هم بر اساس دو دو تا چهارتای خود آگهی جذب می‌کنند. سیاست‌های جذب آگهی در هر رسانه و توانمندی‌های تیم آگهی‌های آن نیز متفاوت است. دوم، جدول مورد اشاره آگهی‌های دولتی که اخیراً مرتب مورد استناد قرار می‌گیرد و روزنامه ابتکار را در صدر گیرندگان آگهی‌های دولتی قرار داده است، مربوط به تنها یک ماه خاص است.

و اما میزان مطالب تولیدی روزنامه ابتکار.. گزارش در رقیق‌ترین صفت ممکن «بی‌انصافانه» سایت موردنظر، میزان مطالب تولیدی روزنامه ابتکار را تنها یک شانزدهم صفحات روزنامه دانسته است. باید در درجه اول یادآور شد که بررسی صحت این مدعا نیازمند آن است که روش تحقیق این گزارش را بدانیم.

برای چنین کاری قاعدتاً باید به تحلیل محتوای روزنامه در بازه زمانی مشخص پرداخت و در نهایت هم اعداد به دست آمده در صورت صحت، تنها برای همان بازه زمانی مورد بررسی معتبر هستند و نه قبل یا بعد از آن. این گزارش اشاره می‌کند که تنها روزنامه‌های یک روز – چهارشنبه 24 مرداد – مورد بررسی قرار گرفته‌اند. طبیعتاً کسانی که در رسانه‌ها کار کرده‌اند، می‌دانند که بستن روزنامه نیاز به زیرساخت‌هایی دارد که در هر کدام خللی وارد شود، ممکن است بر خروجی کار تأثیر بگذارد. این موضوع بر رسانه‌هایی که تحریریه‌های جمع و جورتری دارند تأثیر بیشتری هم دارد.

بعید نیست که به دلایلی همچون مرخصی برخی اعضای تحریریه، نرسیدن گزارش یا رد شدن گزارش یک صفحه دیگر یا حتی عوارضی حاصل از قطعی اینترنت، قطعی برق و …. در شرایط خاص روزنامه تولید عادی خود را نداشته باشد. به طور عادی در روزنامه ابتکار، «حداقل» 8 تا 9 صفحه دارای گزارش و مصاحبه تولیدی هستند و این در حالی است که یادداشت‌ها، کارتون‌ها یا ارزش افزوده‌های به سایر اخبار را هم حساب نکنیم و ماهیت متفاوت صفحات اول و آخر را هم در نظر نگیریم. در نتیجه این گزارش تنها برای همان تاریخ مورد بررسی مورد استناد است و نمی‌توان از آن به نتیجه‌ای کلی رسید. در واقع این شکل نمونه‌گیری اصلاً علمی محسوب نمی‌شود.

باید اشاره کرد که در ابتدای گزارش موردنظر مطرح شده است که «برخی مدعی شده‌اند» – یعنی نویسنده گزارش این باور را ندارد – گزارش پیشین معیار کافی برای سنجش کیفیت روزنامه‌ها نیست و در نتیجه گزارش جدید تهیه شده است! باید خدمت نویسنده گزارش عرض کنم که این شیوه نیز معیار کافی برای سنجش کیفیت روزنامه‌ها محسوب نمی‌شود.

ضمناً کاش کسی حوصله داشته باشد و ببیند مثلاً همین سایت در 24 ساعت چند خبر، گزارش و مصاحبه تولیدی روی خروجی خود می‌گذارد!

در پایان یک حکایت شاید با ربط یا بی‌ربط؛ مثلی معروف می‌گوید برای قضاوت کردن یک نفر باید ابتدا با کفش‌های او راه بروید.

انتهای پیام