نمایش «آوانتاژ» روایت آینده از بین رفته
«فتح‌الله نیازی»، نویسنده و کارگردان تئاتر، در یادداشتی ارسالی برای انصاف نیوز درباره نمایش «آوانتاژ» نوشته «کامران شهلایی» و کارگردانی کامران شهلایی و «محمد لارتی» نوشت:
نمایش آوانتاژ روایتی مستند از یک اتفاق دردناک در چهارم آذرماه 1364 در شهر اندیمشک و بمباران هواپیماهای عراق یکی از طولانی‌ترین بمباران‌های هوایی را در قرن اخیر رقم زد و جان صدها انسان را گرفت.
در میان این صدها کشته؛ روایت از زاویه دید آدم‌های مختلف در مورد پسربچه‌ای به نام حسام که عاشق فوتبال است در پلان‌های مختلف بازگو می‌شود.
اما این روایت‌های درهم‌تنیده به‌صورت غیرخطی و غیرمعمول در کنار هم قرارگرفته‌اند که این نوع فرم در شکل خود تکنیکی بازیافته از روایت مستند این نمایشنامه است و یکی از نقاط قوت فرم درام است.
حال درام‌نویس شخصیت‌های مستند داستان را به آینده از بین رفته‌شان برمی‌گرداند و آنها را در بوته آزمایش قرار می‌دهد که آیا شرایطشان در زمان حال به آرزوهایشان نزدیک است و حتی در تقابل دو کاراکتر مونا و حسام چگونگی آشنایی آنها را در اختیار خودشان قرار می‌دهد تا بپذیرند که در چه شرایطی همدیگر را پیداکرده‌اند.
این فرم روایتی شکل یافته قابلیت‌های خاصی دارد که درام‌نویس به ماهیت آن بسیار خوب پی برده ولی در همان بنیان و فرم ماهیتی خود مانده و به کاراکترهایی که در اتفاق بمباران سال 65 کشته‌شده‌اند فقط اجازه داده می‌شود روایت مستند خود را از فضای گذشته‌شان بازگو کنند درحالی‌که درام‌نویس می‌توانست این کاراکترها را در معضلات و فضاهای اجتماعی امروزی قرار می‌دهد که این چالش شکل درام را عوض می‌کرد؛ و کاراکترها را منجر به تصمیم درماندن همان اتفاق گذشته و یا شرایط حال می‌کرد.
در کارگردانی و طراحی این نمایش همان شکل مستند به‌صورت مینی‌مال در یک فضای گروتسک به‌خوبی جا گرفته و بازیگران با بازی‌های مینی مالیستی و خارج از یک فضای اگزجره؛ روایت‌ها را در شکل غیرخطی خود به مانند یک دوربین فیلم‌برداری از زوایای مختلف نمایش می‌دهند که در این فرم اجرایی؛ کارگردان می‌توانست برای ایجاد ریتمی بهتر در اجرا؛ به مانند یک فیلم؛ روایت‌ها را پلان بندی می‌کرد و زاویه دید و محل اجرای بازیگران تغییر می‌کرد به خصوص نکته کلیدی درام در محل میدان راه‌آهن اندیمشک اتفاق می‌افتاد و زاویه‌های طراحی در میزان سن‌ها در حول این دایره می‌چرخید شکل بهتری به فرم اجرایی می‌داد.
همچنین ویدیوهای پخش‌شده در بخش‌هایی از روایت‌ها فقط شکل مستند گونه داشت و مکمل روایت‌ها بود و کارکرد فرمالیستی خود را ازدست‌داده بود. در پایان دست‌مریزاد به بازیگران نمایش که به‌سادگی روایت‌ها را شکل می‌دادند و گروه اجرایی نمایش.
پیشنهاد می‌کنم نمایش بدون ادعای آوانتاژ را که در ساعت 18:30 هر شب در سالن حافظ اجرا می‌شود؛ ببینید. شاید یک‌بار هم به این فکر کنیم که اگر در زندگی به ما آوانتاژ بدهند؛ در آینده از بین رفته‌مان چه خواهیم کرد.
انتهای پیام
