اردکانیان قرار بود کجا را سامان دهد؟

سینا قنبرپور در «کلید ملی» نوشت: تا چند روز دیگر یکسال از روزی می‌گذرد که با رأی اعتماد مجلس شورای اسلامی «رضا اردکانیان» سکان اداره وزارت نیرو را به دست گرفت. وزارتخانه‌ای که بدهی انباشته داشت و بخش آب آن کمتر مورد توجه سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی بوده‌است. نگاهی به این یکسال می‌تواند کارنامه ورود مدیری با تجربه بین‌المللی به این عرصه را ترسیم کند. مردی که مدیر پروژه جهانی دهه آب بود و انتظار می‌رفت اوضاع نابه‌سامان مدیریت منابع آب کشور را به سمت بهبود هدایت کند. اردکانیان در همین حدود یکسال بحران‌هایی را توانست پشت سربگذارد؛ یکی بحران برق در تابستان سال جاری بود به عنوان یکی از گرمترین‌ تابستان‌های ایران شناخته شد. دیگری نیز بحران آب در شهرستان‌های آبادان و خرمشهر در همین فصل گرم. بدیهی است مدیریت و گذر از چنین بحران‌هایی با حداقل تلفات برای مثبت‌شدن یک کارنامه کاری کافیست.

امابحث مرور کارنامه در حال حاضر چه ضرورتی دارد؟ برکسی پوشیده نیست که مدیریت منابع آب ایران بیش از هر زمان دیگری اهمیت استراتژیک یافته است. گو اینکه در همین ماه‌های گرم سال دشمنان ایران با تهیه ویدئوهایی تلاش کردند از همین موضوع آب ایرانیان را آزرده کنند. واقعیت اما این است که  در ۵ دهه‌ای که از عمر تشکیل وزارت نیرو گذشته است بخش برق این وزارتخانه بزرگ و بزرگ‌تر شده بود تا آنجا که در شرایط حاضر خیلی کمتر از ۱۰درصد از برق تولیدی کشور از طریق نیروگاه‌های برقآبی تولید می‌شود و عمده تولید برق متوجه نیروگاه‌های حرارتی است. بنابراین عمده دغدغه و برنامه مدیران ارشد این وزارتخانه نیز بر چگونگی تأمین سوخت نیروگاه‌های حرارتی و تنظیم روابط با وزارت نفت متمرکز شده‌است تا سوخت به‌موقع و با قیمت مناسب تحویل شود. شاید برهمین اساس هم مقوله «آب» به کوچکترین بخش مدیریتی این وزارتخانه تبدیل شده و تبلور آن را در «سدسازی» و «مدیریت سازه‌ای» محدود می‌بینیم. و شاید به همین دلیل بود که اردکانیان در اسفند۱۳۹۶ وقتی برای مصاحبه سالنامه اعتماد گفتگو می‌کرد خود براین فرض صحه گذاشت و گفت «وزیر نیرو اگر نگوییم مدیر پاره‌وقت برای آب، مدیری نیمه‌وقت برای بخش آب است».

معرفی «رضا اردکانیان» به عنوان وزیرنیرو با تجربه بین‌المللی در حوزه آب و سابقه او در مدیریت ارشد این وزارتخانه در سال‌های دهه ۶۰ و ۷۰ شاید بیشتر ناشی از آن بود که در شرایط تنش آبی و مشکلات مضاعف‌شده خشکسالی معنا پیدا می‌کرد. این حرف به معنای آن نیست که بخش برق وزارت نیرو مشکل ندارد یا مشکلات کمتری دارد. اما بحث برسر چگونگی مدیریت منابع آب آن هم در روزهای پرتنش کنونی بود که حضور او را در وزارت نیرو معنا می‌بخشید. همین فلسفه حضوری اردکانیان، جستجو برای برنامه‌های عملی در سامان دادن به مدیریت منابع آب و نوسازی آن را در وزارت نیرو اهمیت داده‌است. به‌ویژه آنکه گویی ما همچنان به شیوه‌های ۵ دهه قبل به استحصال آب و مدیریت آن مشغول هستیم و از روش‌های مدرن در این ارگان دولتی خبری نیست.

در چنین فضایی اردکانیان سال ۱۳۹۷ را با شعار «سازگاری با کم‌آبی» از طریق یک پیام ویدئویی آغاز کرد. اگر به کارنامه اردکانیان در این یکسال بنگریم در بخش آب این انتصابات او نبود که چشمگیر بوده‌باشد. همین شعار مهمترین اقدام او پس از به کار گرفتن «محمدفاضلی»، جامعه‌شناس به عنوان رئیس مرکز امور اجتماعی آب و انرژی بوده است. در‌واقع باید گفت این انتصابات او نبودند که روزنه‌ای برای تغییر و بهبود اوضاع گشوده‌است و نه برنامه‌های عملیاتی او. تنها همان شعار «سازگاری با کم‌آبی» بود که اندکی برای سامان دادن به شیوه مدیریت نادرست منابع آب کشور می‌توانست محلی از اعراب داشته باشد.

اما خبرهایی این روزها شنیده می‌شود که همین تنها دستاورد را هم ممکن است مخدوش کند. شنیده‌ها حاکی از آن است که اردکانیان با سدسازی در یکی از پرچالش‌ترین حوضه‌های آبریز کشور موافقت کرده‌است. حوضه‌ای که این روزها نیاز است تا همه ارکان اجرایی کشور دست به دست هم دهند تا آن را احیا کنند و بیش از هر زمان دیگری به همگرایی نیروها و تصمیم‌هایشان نیاز دارد اینک با تصمیمی عجیب مواجه است. همین نکته این پرسش را برجسته می‌کند که آیا اردکانیان نیز گرفتار چرخه‌های معیوب بوروکراسی در کشور و اهرم‌های استیضاح‌ساز یا ماجراهایی از این دست شده‌است. آیا چاره دیگری برای سامان دادن به مدیریت منابع آب در آن حوضه آبریز به جز صدور مجوز احداث سد نبوده‌است؟

البته این روزها صداهایی از مجلس شورای اسلامی از تدارک شرایط برای استیضاح اردکانیان نیز به گوش می‌رسد. اما پرسش مهم و حیاتی این است که آیا اردکانیان آمده بود تا خواسته‌های نمایندگان و حوزه‌های انتخابیه آنان را عملی کند یا به اوضاع آشفته مدیریت منابع حوضه‌های آبریز کشور سامان دهد. اوضاعی که بیش از ۱۱۰ فعال صنعت و مدیریت منابع آب کشور در تابستان ۱۳۹۶ طی نامه‌ای به رییس‌جمهور و رئیس شورای عالی آب نسبت به آشفتگی آن هشدار داده بودند.»

انتهای پیام