انتقاد یک روزنامه از سخنان رئیس‌جمهور
رئیس جمهوری در برنامه تلویزیونی گزارشی از عملکرد دولت به مردم ارائه کرد. نقد این گزارش از نگاه یک روزنامه نگار جنبه‌های مثبت و منفی دارد.
به گزارش انصاف نیوز به نقل از روزنامه اطلاعات، ابوالقاسم قاسم زاده با بیان این نکته در ادامه یادداشت خود نوشت:
1 قبل از پرداختن به محتوای سخنان آقای روحانی نقدی بر ارائه شکلی گزارش در صداوسیما را اغلب روزنامه‌ها از گذشته تا امروز دارند و آن حضور نداشتن نماینده‌ای از مطبوعات در این برنامه‌ها است. اگرچه می‌تواند بهانه این باشد که تعداد روزنامه‌ها بسیار و البته گرایش‌های سیاسی در مطبوعات کشور نیز گوناگون است، اما می‌توان از طریق معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد، هر بار یک نماینده از روزنامه‌ای به صورت چرخشی در چنین برنامه‌هایی انتخاب و شرکت داده شود و در هر برنامه‌ای نماینده‌ای از روزنامه‌ای دعوت گردد تا از جایگاه بخش مطبوعات کشور، پرسش‌های مردم را مطرح کند.
شاید معاونت ارتباطات و رسانه‌ای نهاد ریاست جمهوری پاسخ دهد که رئیس جمهور جلسه‌ای جداگانه با اصحاب رسانه‌های داخلی و خارجی دارد که همه روزنامه‌ها به چنین جلساتی دعوت می‌شوند. اولاً این جلسات چنان ازدحام جمعیتی از صداوسیما از شبکه‌های گوناگون آن تا نمایندگان رسانه‌های خارجی در تهران و البته روزنامه‌های داخلی دارد که در وقت محدود برای پرسش عملاً فقط به تعدادی از روزنامه‌ها فرصت ارائه سؤال می‌رسد و خبرنگاران روزنامه‌های داخلی که فرصت پیدا می‌کنند، موظف‌اند تنها یک سؤال را مطرح کنند. ثانیاً، از آغاز رسمی ریاست جمهوری آقای روحانی، به مردم وعده داده شد که حداقل هر ماه یکبار رئیس جمهور به صورت اختصاصی در برابر نمایندگانی از رسانه‌های داخلی از جمله صداوسیما قرار خواهد گرفت تا به صورت شفاف و روشن پاسخ‌های پرسش‌های به روز مردم را ارائه دهد.
ثالثاً در برنامه گزارشی رئیس جمهور از صداوسیما از آغاز تا امروز مشکلات حضور مجری یا مجریان از داخل یا بیرون صداوسیما همچنان وجود دارد. اصل مشکل هم این است که بجای طرح پرسش‌های خاص، عنوان پرسش‌ها به صورت عمومی، کلّی است و پاسخ‌های رئیس جمهور در تشریح چنین پرسش‌های کلی چنان طولانی می‌گردد که مخاطب احساس می‌کند اساساً نیازی به حضور پرسشگر در این برنامه‌ها نیست. همین برنامه دیشب نیز گزارش «منولوگ» رئیس جمهور به مردم بود که چندان حضور دو مجری از صداوسیما (خانم و آقا) در آن نقشی نداشت. اگر چنین است، خوب است چنین گزارش‌هایی تنها با حضور رئیس جمهور برای زمان مشخصی خطاب به مردم اجرا گردد. اگر قرار است چنین برنامه‌ای ادامه پیدا کند، زنده بودن آن منوط به دو نماینده یکی از صداوسیما و دیگری از مجموعه روزنامه‌های داخلی است که می‌تواند به انتخاب چرخشی از سوی معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد اسلامی انجام پذیرد تا پرسش‌ها و پاسخ‌ها را از کلی‌گویی به چالش درباره موارد پرسش‌های به روز مردم، نزدیک سازد.
2 رئیس جمهور در گزارش خود نشان داد که دولت او، دولت یازدهم، همچنان بر مدار تدبیر و امید ادامه مسیر می‌دهد. آقای روحانی در برنامه گزارش خود به خوبی نشان داد که دولت و شخص او بدون مطالعه، اطلاع و بررسی و جدا از ساحت کارشناسی، تصمیم‌گیری نمی‌کند. حضور رئیس دولتی که آمارهای اقتصادی را به صورت بسیار مطلوب در حافظه خود داشت و بدون نگاه به یادداشتی این آمارها را به مردم ارائه می‌داد و مهمتر از آن از چرخش آمارها نقد و بررسی اقتصادی برای برنامه‌ریزی و اجرا ارائه می‌کرد، بدون تردید امید عمومی را در جامعه دل‌پذیر می‌سازد، که رئیس دولت نه تنها مطلع است بلکه برای حل مشکلات برنامه‌ریزی دارد و وعده‌های تخیلی نمی‌دهد.
3 نقدی که امروز به دولت درباره عبور از رکود و تورم، برخی از اقتصاددانان مطرح می‌کنند، در گزارش رئیس جمهور تشریح شد. آقای رئیس جمهور پاسخ خود به این نقدها را به ارائه آمارها و مسیر فعالیت‌های اقتصادی دولت در یکسال‌ونیم گذشته معطوف کرد. پرسش برخی از اقتصاددانان همچنان باقی مانده است و نقد کارشناسانه پاسخ‌های رئیس جمهور به صورت علمی به عهده آنها است. در این مجال نویسنده محک از ساحت روزنامه‌نگاری دو پرسش را بعد از دیدن و شنیدن گزارش رئیس جمهوری به اختصار می‌نویسد.
الف: در کمتر از دو ماه گذشته، یکباره همه فضای خبری و مطبوعاتی کشور را، خبر ارائه طرح جدید و کامل اقتصادی دولت درباره عبور از «رکود» فرا گرفت و موضوع روز شد. اغلب مصاحبه‌ها، مقالات و گزارش‌ها معطوف به آن گردید و چنان شد که نگارنده با تعجب دید، کشور این‌همه کارشناس اقتصادی درباره عبور از «رکود» دارد و دولت کلید حل مشکل اقتصادی را در انجام طرحی جامع و البته زمان‌پذیر در عبور از «رکود» دیده است. مجموعه گفته‌ها و نوشته‌ها درباره رکود و تورم از چند ماه گذشته تاکنون اگر به صورت کتاب چاپ گردد، مجموعه آثاری می‌شود که وسعت ادبیات تولید شده درباره این دو معضل امروز ایران، تورم و رکود، را نشان خواهد داد.
پرسش نگارنده این است، چگونه دولت آقای روحانی که در چند ماه قبل موضوع رکود در اقتصاد ایران را بسیار پیچیده، گسترده و عمیق می‌دید، یکباره اعلام کرد، کشور از «رکود» عبور کرده است!؟ دولتی که بداند تا سه ماه آینده کشور را از رکود آزاد می‌سازد، چرا طرحی جامع برای حل این مشکل را بعد از مراحل گزارش‌های رسانه‌ای به مجلس ارائه می‌دهد و به مردم می‌گوید، منتظر تصویب آن از سوی مجلس شورای اسلامی است تا گام به گام مشکل پیچیده «رکود» را حل و برطرف سازد!؟
ب: درباره تورم، رئیس جمهور پیشرفت نسبی در «مهار تورم» را به اطلاع مردم رساند. رئیس جمهور گفت اگر تا دیروز فردی با 1500 تومان برای خرید به بازار می‌رفت، حداکثر 1200 تومان ارزش پولی خرید پیدا می‌کرد، حال آنکه امروز 300 تومان اضافه بر آن 1200 تومان را در اختیار دارد. این امر نشان می‌دهد که تورم در مراحل مهار قرار گرفته است! پرسش خود را با یک نمونه از رشد تورمی قیمت‌ها در لبنیات مطرح می‌کند. شیر در یک سال و نیم گذشته بیش از صددرصد رشد قیمت پیدا کرده است. به طوری که بسیاری از خانواده‌ها مجبور به حذف آن در سبد تهیه مایحتاج ضروری خود شده‌اند. تا آنجا که وزارت بهداشت چند هفته قبل هشدار داد، حذف شیر از سبد مایحتاج عمومی مردم، آسیب‌هایی جدی به سلامت جامعه و به خصوص تغذیه کودکان وارد می‌سازد. گزارشگر صدا و سیما در این باره آمار داد بیش از 40درصد خرید شیر پایین آمده است و مردم نمی‌توانند هزینه خرید آن را تأمین کنند. حال رئیس جمهور می‌فرماید، این رشد صددرصدی دیگر افزوده نخواهد شد و همین را نشانه رشد تورم مضاعف بگیرید. نمی‌دانم این قیاس معطوف به چه زمانی است. به زمانِ رشد تورمی قیمت بسیاری از کالاهای ضروری و مورد احتیاج مردم در یک سال گذشته، یا به زمانی که حباب توفنده رشد قیمت‌ها و به هم ریختگی تورمی در بازار دیده نمی‌شد!؟
واقعیت این است که خروج از رکود یا مهار تورم را هنوز بصورت واقعی مردم در زندگی و معیشت خود احساس نمی‌کنند.
4 از نکات مثبت گزارش رئیس جمهور، امیدواری به مسیر انتخابی دولت بود. رئیس جمهور به مردم وعده داد که این مسیر با تدبیر و امید ادامه پیدا خواهد کرد و بدون تردید در آینده نه چندان دور، کشور از مشکلات اقتصادی عبور خواهد کرد. نرخ حل مشکلات بیکاری و تولید، از نمونه‌های آن بود. این بخش از سخنان رئیس جمهور دو مخاطب داشت. اول، خطاب به کسانی بود که به صورت مستمر یأس و ناامیدی را می‌دمند و از این طریق به جای فعالیت، «انفعال» در جامعه ایجاد می‌کنند. دوم، عموم مردم، که دیدند رئیس جمهور آنها وعده‌های تخیلی نمی‌دهد. اذعان به مشکلات می‌کند، اما در بیان مشکلات نمی‌ماند و راه‌حل ارائه می‌دهد.
5 پرونده هسته‌ای که بسیاری تلاش دارند تا آن را در هاله‌ای از ابهام نگهدارند، بخش دیگر از سخنان روحانی بود. مردم از زبان رئیس جمهور خود شنیدند این پرونده به عقب برنمی‌گردد. هر دو طرف در مذاکره در جستجوی راه‌حل و توافق هستند. اگرچه هنوز زمان نهایی برای توافق نهایی مشخص نیست، اما تا اینجای کار هر دو طرف در بسیاری از موارد به توافق رسیده‌اند.
6 از مشکلات دیگر در گزارش رئیس جمهور یکی هم این است که بسیاری از مردم بعد از انجام برنامه زنده صدا و سیما می‌گویند، «چندان حرف‌های جدیدی نداشت!» یکی از علت‌های چنین برداشتی از سوی مردم، شرکت زیاد رئیس جمهور در مراسم گوناگون و سخنرانی‌ها در سمینارها و نشست‌های عمومی است. به طوری که سخن جدید برای گزارش ماهانه و یا چند ماه یک باره رئیس جمهوری باقی نمی‌ماند و برای مخاطبین جدید و نو جلوه نمی‌کند.
البته روزنامه صبح دولت درباره برنامه گزارش مستقیم و زنده رئیس جمهور به مردم نوشت: «… ارائه آمارهایی درباره رشد اقتصادی و خروج از «رکود»، تشریح تلاش مذاکره‌کنندگان هسته‌ای، تأکید بر مذاکرات برد برد، تصریح بر صحت آمارهای ارائه شده از سوی دولت و برنامه‌های دولت برای توزیع عادلانه یارانه‌ها، بخش‌های مختلف این گفتگو را تشکیل می‌داد.»
انتهای پیام
