چرا واکنش‌ها به اعدام‌های ایران بیش از دیگر کشورهاست؟
/ کامبیز نوروزی پاسخ میدهد /
مجازات اعدام، یکی از مسایل بحث برانگیز حقوق بین الملل بشر محسوب می‌شود. مجازاتی که در فضای رسانه‌ای به یکی از عوامل حقوق بشری فشار بر ایران تبدیل شده است. چین، ایران، آمریکا، عربستان، سنگاپور و… جزو ده کشور نخست لیست کشورهایی هستندکه همچنان از مجازات اعدام در کشور خود استفاده می‌کنند. کامبیز نوروزی، حقوقدان، با اشاره به زمینه‌های مستعد داخلی برای چنین مواجهه‌هایی در برخورد با ایران، سوءاستفاده از مباحث حقوق بشری برای پیشبرد اهداف سیاسی را از دیگر دلایل این فشارها می‌داند.
فارغ از مباحث کیفی و حقوق بشری و مباحث موجود برسر اینکه آیا اعدام، مجازاتی است که کارکردی تاثیرگذار در جوامع داشته است یا خیر و اثرات منفی و یا حتی مثبت آن، درباره‌ی فضای رسانه‌ای شکل گرفته یک سوال اساسی وجود دارد. درمیان تمامی کشورهایی که در بالا نامشان رفت، چرا تنها نام ایران است که با هر مجازات اعدام مورد هجمه‌ی رسانه‌ها و صداهای مختلف قرار می‌گیرد؟
گفت‌وگوی انصاف نیوز با کامبیز نوروزی در این مورد را در ادامه بخوانید:
کامبیز نوروزی درباره‌ی تفاوت در برخورد با اعدام در ایران و کشورهای دیگر، گفت: این موضوع ناشی از دو بحران اساسی در فضای سیاسی، حقوقی و رسانه‌ای کشور است. اولا شیوه‌ی خبررسانی پرونده‌های قضایی در کشور، متاسفانه کارآمد نیست و بنوعی سبب کاهش اعتماد عمومی به بخشی از اخبار قضایی شده است.
وی افزود: این موضوع باعث می‌شود که وقتی خبری از مجازات اعدام مطرح می‌شود، برخی با نگاه شک و گمان به این خبر از حیث حقوقی نگاه می‌کنند. همچنین باعث می‌شود زمینه‌ای فراهم شود تا برخی به صحت و کیفیت رسیدگی و محاکمه و مجازات شک کند.
نوروزی ادامه داد: مساله‌ی دوم بازمی‌گردد به فضای سیاسی. متاسفانه بدلیل کمبود گفت‌وگوی آزاد میان جریان‌های سیاسی، در بسیاری از اوقات اتفاق می‌افتد که هر موضوعی به سرعت سیاسی می‌شود و از زاویه‌ی سیاست به آن وارد می‌شوند. در واقع به عنوان نوعی حربه‌ی سیاسی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
او گفت: و بالاخره اینکه مشکل سوم مشکل رسانه‌ای است. متاسفانه بدلایل مختلف، فضای رسانه‌ای داخل کشور بسیار ضعیف است. تلویزیون و صدا و سیما بسیار ضعیف است. در نهایت فضای رسانه‌ای کشور بدلیل همین ضعف‌ها به شدت متاثر از رسانه‌های خارج از کشور است. رسانه‌های خارج از کشور هم دیدگاه‌های متفاوتی دارند و حرف خود را می‌زنند.
این حقوقدان در ادامه گفت: به همین دلیل وقتی بحث اعدام مطرح می‌شود با بحث و جدل‌های فراوانی روبرو می‌شود. اما یک نکته را هم نباید فراموش کرد؛ تعداد جرائمی که در ایران مجازات اعدام شاملش می‌شود، زیاد است. می‌شود این تعداد را کاهش داد. نکته‌ی دوم هم این است که قانونگذاری کیفری یک امر بسیار پیچیده است و باید با توجه به ماهیت جرم و شدت بازدارندگی مجازات را مشخص کرد. در قانونگذاری کیفری بنظرم به این ویژگی‌ها کمتر توجه شده است.
به همین دلیل خیلی از جرائمی که می‌تواند مجازاتی غیر از اعدام داشته باشد، برایش مجازات اعدام پیش‌بینی شده است
وی درپاسخ به اینکه باوجود کشورهای دیگری چون آمریکا و عربستان و چین و سنگاپور و… در لیست کشورهایی که مجازات اعدام را در قوانین خود تعریف کردهاند، چرا فشار رسانه‌ای و هجمه‌های رسانه‌ای بیش از هرجا بروی ایران است، گفت: بحث کاهش اعدام یا حذف مجازات اعدام یکی از مباحث حقوق بشری است. اما متاسفانه در پاره‌ای موارد حقوق بشر به عنوان یک ابزار سیاسی مورد استفاده قرار می‌گیرد. همین امر مبارزات مدنی فعالان حقوق بشر را بسیار دشوار می‌کند و مانعی بزرگ برای پیشبرد حقوق بشر در کشورها است.
یکی از عواملی که موجب فشار رسانه‌ای در حوزه‌ی مجازات اعدام بر ایران وجود دارد همین است. بخشی از واکنش‌ها به این موضوع بیشتر رنگ و بویی سیاسی دارد. به همین دلیل بعضی جریان‌های سیاسی با توجه به مباحث حقوق بشری پروژه‌ی سیاسی خود را پیش می‌برند.
این حقوقدان در پایان تاکید کرد: متاسفانه باز هم عرض می‌کنم که بهانه برای این بازی سیاسی در داخل فراهم می‌شود. گاهی بنظر می‌رسد که اصلا از نظر زمان و مکان اجرای مجازات اعدام، تعمدا به‌شکلی عمل می‌شود که به‌شدت پررنگ دیده شود و واکنش ایجاد کند.
انتهای پیام
شاید هم به این دلیل باشد که پس از دستگیری یک قاتل زنجیره ای در کرج ، فرمانده نیروی انتظامی خبر میدهد که افراد دیگری به جرم ارتکاب قتل هایی که این فرد مرتکب شده در دادگاهها محکوم شده اند . لابد با سرعتی که دادگاه ها در رسیدگی به اینگونه پرونده ها به خرج میدهند ، حکم آن بی پناهان اجرا هم شده است !