چرا بازگشایی دفتر اتحادیه اروپا در تهران مهم است؟

«نصرت‌الله تاجیک»،  دیپلمات پیشین کشورمان با بیان اینکه تجربه غنی اتحادیه اروپا در زمینه رشد و توسعه منطقه خاورمیانه می تواند مورد توجه ایران به عنوان یک کشور و قدرت منطقه ای در خلیج فارس باشد، گفت: همکاری با اتحادیه اروپا برای منطقه می تواند الگوی خوبی باشد که منطقه ای با صلح و ثبات داشته باشیم.

نصرت‌الله تاجیک در گفت‌وگو با ایسنا در ارزیابی خود از تاسیس دفتر اتحادیه اروپا در تهران اظهار کرد: اصولا” منطقه‌گرائی یکی از مباحث تئوریک علم روابط بین‌الملل است، اما متاسفانه ما در منطقه‌ای رشد نیافته قرار گرفته‌ایم که ممکن است در این وضعیت کنونی نتوانیم کمکی از منطقه برای رشد و توسعه خود بگیریم. این کمی به خود ما برمی گردد که هم باید تلاش زیادی برای توسعه منطقه داشته باشیم و هم سعی کنیم عقل جمعی و حل مشکلات به طور جمعی را در تعاملات و تنظیمات خارجی حاکم کنیم تا منطقه ای متوازن، مسئولیت‌پذیر با حاکمیت تفکر سیاسی و مصالحه داشته باشیم.

سفیر پیشین کشورمان در اردن افزود: در این میان اتحادیه اروپا یک تجربه غنی از حل مشکلات و نزدیک کردن دیدگاه‌ها و به نوعی از بین بردن مرزهای دور کشورها دارد که چه بصورت واقعی و چه غیر واقعی کشیده شده است. بنابراین، این تجربه غنی اتحادیه اروپا هم در زمینه رشد و توسعه منطقه خاورمیانه می‌تواند مورد توجه ایران به‌عنوان یک کشور و قدرت منطقه‌ای در خلیج فارس باشد که از این قدرت به جای سخت افزاری، بطور نرم افزاری استفاده کند و از این تجربه در نظم بخشیدن به مشکلات منطقه بهره ببرد و هم از کمک نرم افزاری اتحادیه اروپا برای اقناع و رشد کشورهای منطقه به منظور همراهی و حاکمیت خرد جمعی در منطقه جهت حذف سایه جنگ و حفظ ثبات و امنیت و بهبود اوضاع سیاسی اجتماعی مردم و تحقق حداقل رفاه برای تمامی شهروندان منطقه استفاده کنیم.

وی تصریح کرد: اگر این منطقه را به صورت کلی خاورمیانه و یا غرب آسیا و منطقه زیر مجموعه آن خلیج فارس که دو سوم انرژی جهان را تامین می کند، در نظر بگیریم، همکاری با اتحادیه اروپا برای این منطقه با تمام مشکلات می‌تواند الگوی خوبی باشد که بتوانیم منطقه‌ای دارای صلح و ثبات و حتی در یک مقوله مهم‌تر به‌عنوان منطقه عاری از سلاح هسته‌ای جلو برویم که این مساله خود یکی از چالش‌های منطقه خواهد بود.

این دیپلمات کشورمان افزود:‌ منطقه خاورمیانه به تدریج از مسابقات تسلیحاتی متعارف خارج می‌شود و بسوی مسابقه تسلیحات هسته‌ای جلو می‌رود. ‌در حال حاضر دوران مسابقات تسلیحاتی متعارف را طی می کنیم. سرمایه کلانی از منطقه خارج می شود و وابستگی کشورها به کمپانی‌های تسلیحاتی روز به روز بیشتر می‌شود. ایران هم اگر چه نیازهایش را خودش تامین می‌کند اما ناچارا” برای دفاع از امنیت خود و با توجه به زمینه‌ها و عواقب جنگ تحمیلی ناچار است قدرت دفاعی و بازدارندگی خودش را تقویت و لذا بودجه بیشتری برای امور دفاعی تخصیص دهد تا از این مسابقه عقل نماند. اما بدتر آن است که به تدریج و در صورت عدم حرکت بسوی همگرائی و همکاری‌های منطقه ای برای کاهش مشکلات در منطقه شاهد مسابقات تسلیحات هسته‌ای خواهیم بود و کشورها با رفتن به سمت سرمایه گذاری روی تاسیسات هسته‌ای صلح آمیز یا غیر متعارف وضعیت منطقه را در آینده پیچیده‌تر می‌کنند.

سفیر پیشین کشورمان در اردن خاطرنشان کرد: اتحادیه اروپا با همه کم و کسری که ممکن است داشته باشد و با همه فراز و فرودش اما یک تجربه موفق در منطقه گرائی است. زیرا اروپایی‌ها الان با تمام سوابق سیاه و دوران جنگها و کشت و کشتارهائی که میان خود و یا با سایر نقاط دنیا داشتند الان می‌توانند دور هم بنشینند و علیرغم همه اختلافات  و تنوع‌ها مشکلات‌شان را حل کنند. این امر می‌تواند الگوگیری شود و با استفاده از تجربه آنها یک مدل ساماندهی مشکلات منطقه ای در خاورمیانه شکل بگیرد. به هر صورت اروپا حلقه اول امنیتی خاورمیانه است و هر گونه تنش در این منطقه می‌تواند مسائل و مشکلات آن‌ها را نیز زیاد کند و این امر می‌تواند انگیزه مشارکت فعال آنها باشد.

وی یادآور شد: در دوران داعش شاهد بودیم که چگونه مسائل قاره اروپا تحت تاثیر قرار گرفت و حتی ناامنی‌هایی که در این منطقه با ورود مهاجران شده بود، موجب بروز آسیب پذیری خاصی در این منطقه شد.

این تحلیل‌گر مسائل سیاسی و بین‌الملل همچنین اظهار کرد: بنابراین ما دارای منافع مشترک  با اروپا چه کشورهای آن و مخصوصا” قدرتهای موثر و چه مجموعه آنها یعنی اتحادیه اروپا هستیم تا بتوانیم مسائل و مشکلات‌مان را با هم حل کنیم. لذا از این منظر به عقیده بنده نزدیکی به اتحادیه اروپا به‌عنوان مجموعه‌ای که توانسته طی سال‌های گذشته یک سلسله مشکلات منطقه‌ای خود را حل کرده و بتواند الگویی برای همکاری‌های مشترک منطقه‌ای ما باشد، مفید خواهد بود.

تاجیک ابراز کرد: در واقع تاسیس، توسعه و یا بازگشائی دفتر اتحادیه اروپا در تهران می‌تواند به حل مسائل، ارتباطات نزدیک‌تر و پیدا کردن راه‌های دیپلماتیک کمک کند، ضمن این که فعالیت موثر دفتر اتحادیه اروپا از طریق دیپلماسی نوین یا عمومی علاوه بر فعالیت دیپلماتیک سنتی و رسمی که پیام‌های دو طرف به طور نزدیک‌تر تبادل شود، می‌تواند کمک موثری باشد برای این که شناخت صحیح و دست اولی از جامعه ایرانی و سیاست و حکومت در کشور بدست آید که در برنامه ریزی تعامل اروپا با ایران موثر واقع شود.

وی ادامه داد:‌ باید در نظر داشت فعالیت دفتر اتحادیه اروپا در تهران به نوعی یک ساز و کار اداری است، زیرا در حال حاضر چه از طریق تماس‌های بالای دیپلماتیک با مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و یا سایر نهادهای این اتحادیه ارتباطات وجود دارد و ما با کشورهایی  موثر در این اتحادیه از جمله آلمان و فرانسه ارتباطات نزدیکی داریم.
این کارشناس مسائل سیاسی همچنین گفت: به نظر می‌رسد خانم موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به دلیل پی‌گیری در موضوع برجام ،‌ هم اکنون نقطه وصل اتحادیه با ایران است. اما نباید روابط ایران و اتحادیه اروپا را فقط در این بخش خلاصه کنیم. ظرفیت دو طرف بیش از این است. فعالیت این دفتر به عنوان حافظ منافع اتحادیه اروپا یک ساز و کار اداری و شکلی دارد و منهای قضیه محتوایی روابط دو طرف و مخصوصا” برجام است.

تاجیک افزود: در مورد برجام منتظر بسته و ساز و کاری هستیم که اروپایی‌ها قرار است ارائه دهند. البته این بسته هم نیاز به اراده اروپا برای اجرایی کردن تمایلات‌شان دارد و ما هم این تمایلات را در سطح بالا دریافت کرده‌ایم که آن‌ها علاقه‌مند هستند اما این علاقه‌مندی باید عملیاتی شود.
وی اظهار کرد: البته ما در برخی از قسمت‌ها به دلیل عقب ماندگی در فناوری به خصوص سیستم مالی و بانکی دچار ضعف هستیم که  با برخی از استانداردها تطابق ندارد و ما باید ضمن تقویت این استانداردها و در کنار آن با اراده اروپا بخشی از مشکلات  را در برابر تحریم‌هایی  که ترامپ قصد دارد اعمال کند، ایمن کنیم. استاندارد سازی داخلی که ضعیف هستیم و تطابق با استانداردهای جهانی کمک بزرگی به حل مشکلات منطقه ای و بین‌المللی ما خواهد کرد.

این کارشناس مسائل بین‌الملل همچنین خاطرنشان کرد:‌ در این مساله مهم نوع همکاری ما با سازمان‌های تخصصی منطقه‌ای و بین‌المللی است. زیرا هر یک از نهادهای بین المللی تخصصی سعی می‌کنند با استاندارد سازی و تعیین موضوعات هر منطقه و با دور هم جمع کردن کشورها و متخصصین مشکلات آن منطقه را حل کنند، از این رو اتحادیه اروپا یکی از قدیمی‌ترین اتحادیه‌های منطقه‌ای است که در ادغام یا حل جمعی مشکلات پیشرو بوده و همین حاکمیت خرد جمعی برای حل مشکلات یکی از مهم‌ترین مسائلی است که در دنیای امروز می‌تواند به کشورهایی که به سمت فقر منابع می روند و مشکلات آنها و جهان بیش‌تر می‌شود، کمک کند.

تاجیک در پایان ابراز کرد:‌ اتحادیه اروپا به دلیل سوابق جنگ‌هایی که در این قاره شکل گرفت و همچنین مشکلات بعد از دو جنگ جهانی تجربه نسبتا خوبی از نظر تئوریک دارد و اروپایی‌ها از نظر مطالعاتی و تئوریک توانستند مسائل و مشکلات را به گونه‌ای پیش ببرند که مسائل به صورت جمعی حل شود البته یکی از مشکلات اتحادیه اروپا مساله انگلیس است که همواره سعی داشته خودش را همچون موقعیت جغرافیائی‌اش جدای از دیگران نگه دارد.

انتهای پیام