پاسخی به علی مطهری در مورد عزاداری هفتم صفر
حجت الاسلام هادی سروش مدرس حوزه در یادداشتی به یادداشت دکتر علی مطهری نایب رییس مجلس دربارهی عزاداری هفتم صفر پاسخی داده است که در پی میآید:
به نام خدا
جناب دکتر علی آقا مطهری عزیز
با سلام
نوشته جنابعالی در مورد هفتم ماه صفر مورد توجه قرار گرفت و ملاحظاتی را تقدیم مینمایم .
در دونکته مهم که نوشته تان اذعان فرموده اید با شما همراه و هم فکر هستم؛
اول؛ در مورد اشتهاء نابحق به ترویج عزاداری و غم در جامعه، و فقدان و یا مفقود نمودنِ زمینه های شادی مردم در جامعه!
دوم؛ در مورد بی محتوا بودن قسمت قابل توجهی از برنامه های صداوسیما در ایام مربوط به اهل بیت (ع) .
و اجازه دهید اضافه کنم که این پدیده منفی وقتی بیشتر تنفر آور میشود که در اکثر برنامههایشان، ترویج از مداحان بیسوادی میشود که فقط سرسختی جناحی بودنشان، مورد اقبال است!
در این دو مورد از نوشتهتان جای قدردانی است و از ادامه این تفکر رسا و زیبا استقبال میشود.
♦ اما نکته ای که مورد ملاحظات میتواند قرار گیرد، موضوع ولادت حضرت کاظم (ع) در روز هفتم صفر و شهادت امام مجتبی در همان روز است، جنابعالی مورد توجه قرار داده اید.
📌اجازه دهید نتیجه بررسی خود را تقدیم کنم:
از متن جنابعالی استفاده میشود ولادت امام کاظم (ع) در روز هفتم صفر قطعی گرفته شده و سالروز شهادت امام حسن (ع) غیر قطعی و متکی به روایت ضعیف!
📌اما در مورد هفتم صفر و ولادت امام کاظم (ع) :
اولا ؛
در اینکه هفتم صفر روز ولادت حضرت کاظم باشد ، “روایتی” نداریم.
بلکه معدودی از مورخین بدین واقعه اشاره فرمودهاند که عبارتاند از؛ فتال نيشابوری صاحب کتاب روضه الواعظين، و طبرسی در کتاب اعلام الوری و ابنشهرآشوب در کتاب المناقب.
ولی این قول بوسیله فقیه بزرگ جناب شهيد اول در كتاب فقه استدلالی اش بنام “الدروس” مورد تضعیف قرار گرفته است و از درجه اعتبار ساقط گشت.
و ثانیا ؛
در مقابل این سه نفر از مورخین ، ما مواجه با اقوال دانشمندانی از شیعه و غیر شیعه هستیم كه مبنای ولادت آن حضرت کاظم (ع) را بر ماه ذيحجه گذاشته اند؛ مانند كلينی، شيخ مفيد، شيخ طوسی، شهید اول، و از علماء عامه ؛خطيب بغدادی، ابن جوزی.
و ثالثا؛
که مورد اهمیت افزون است وجود “روایاتی” بر ولادت حضرت کاظم(ع) در ماه ذیحجه است؛
✔️روایت نخست :
كتاب المحاسن که از جناب برقی است و ایشان از اقدم علماء امامیه است(در جلد دوم حدیث شماره ۱۱۰۳)در روايتی از ابوبصير نقل ميكند: در مسیر حج خدمت امام صادق (ع)بوديم، و چون در مکانی بنام ابواء توقف كرديم، براي ما سفره انداخته شد که در اين ميان پیکی ازسوی همسر امام صادق آمد و از حال ایشان و نزدیک شدن ولادت نوزادی ، امام صادق را مطلع نمود .. که ولادت حضرت کاظم بود.
✔️روایت دوم :
در همان کتاب المحاسن حدیث ۱۵۵۶ است که از منهال نقل میکند؛در مسير بازگشت از حج با امام صادق بودم ، در ابواء توقف کردیم و در آنجا، موسی بن جعفر (ع) به دنيا آمد. وامام صادق (ع) وقتی وارد مدینه شدند، مردم رابه واسطه مبارکی این ولادت ، سه روز اطعام نمودند.
✔️روایت سوم :
در كتاب دلائل الامامه (ص۳۱۳) از ابوجعفر طبری است که از علماء شیعه است از امام عسكری (ع) نقل نموده که: امام كاظم (ع) در ماه ذيحجه در ابواء به دنيا آمد.
📌 اما در مورد سالروز شهادت امام مجتبی(ع) ؛ گرچه شهادت حضرت در ۲۸ صفر هم نقل شده و مورد تایید شیخ طوسی درکتاب التهذیب است .
اما از سوئی شیخ کلینی در کتاب الکافی ؛ شهادت ایشان را در آخر ماه صفر ذکر نموده است.
از ناحیه دیگر ؛ بزرگانی چون شیخ بهایی و نیز پدر عالمش و شهید اول و شیخ کفعمی و… بر همین باوراند که ؛ شهادت امام مجتبی در هفتم صفر قرار گرفته است.
در پایان اجازه دهید به دو نکته ایجابی و سلبی اشارت کنم ؛
اول آنكه: منقول ومعروف است شهرت مناسبت هفتم صفر به ولادت حضرت کاظم(ع) از ناصرالدين شاه است!
دوم اینکه اساتید ما از مشایخ شان مانند حضرت امام که از شاگردان مرحوم آیت الله حاج شيخ عبدالكريم حائري یزدی بودند ، نقل میکردند که سیره جدی آن مرجع ومؤسس حوزه ، بر اقامه عزا برای حضرت مجتبی (ع) در روز هفتم صفر بوده و بر آن پافشاری هم داشته .
استاد مدقق و محقق ما آیت الله شبیری زنجانی ، که اتفاقا از منتقدین بحقِ در مورد افزایش ایام عزاداری هستند ، در مورد اقامه عزا در هفتم صفر بر این باورند که ؛
“عزاداری روز هفتم ماه صفر به عنوان سوگواری سبط (ع) و تعطیل بازار که سنت شیعیان بوده از شعائر دینی است و باید محفوظ بماند” .
از تصدیع، پوزش خواسته و توفیقات جنابعالی؛ که یادگار ارزشمند شهید استاد مطهری بوده و ازافتخارات امروز ما هستید را از خدای متعال خواستارم.
انتهای پیام
ایکاش روحانیون ما بجای تحقیق و تفکر و تعمق در تعیین روزهای عزا و عید ، به کارهای مهم بر زمین مانده ای نظیر چیستی و چگونگی برقراری نظام اقتصادی اسلامی یا چیستی و چگونگی تحقق فلسفه سیاسی اسلام متناسب به زمانه و زمینه مدرن و مسایل بی جواب مانده ای از این دست می پرداختند . خدا به محققان ما مساله شناسی و زمان شناسی و درد شناسی بدهد .
بسمه تعالی
احسنت. چه زیبا و با احترام نظر مخالف خود را با یک موضوع بیان کرده اند .
و سلام بر جناب حجت الاسلام سروش عزیز بخاطر این ادبیات زیبایشان که بار عاطفی بالایی دارد. و سلام بر مطهری عزیز که صادق است و خیر خواه