جغرافیای فقر و ثروت در ایران

فرهیختگان در گزارشی نوشت: گزارش تازه بانک مرکزی از بودجه سالانه خانوارهای ایرانی در سال گذشته، استان تهران را دارای بالاترین میزان درآمد در میان استان‌های کشور قرار داده و استان سیستان و بلوچستان را در پایین‌ترین رده درآمدی ایران دانسته است. این گزارش که در وب سایت بانک مرکزی قرار گرفته، در دو بخش «درآمد و هزینه» به بررسی میانگین درآمد و هزینه خانوارهای استان‌های مختلف ایران در سال گذشته پرداخته است.

 براساس این گزارش بانک مرکزی، پارسال خانوارهای ساکن در استان تهران به‌طور متوسط ۴۰ میلیون و ۳۰۵ هزار تومان درآمد داشته‌اند، در حالی که ساکنان استان سیستان و بلوچستان پارسال فقط ۱۵ میلیون و ۵۴۸ هزار تومان درآمد کسب کرده‌اند. باید به این موضوع توجه داشت که این اعداد نمی‌تواند نشان‌دهنده اختلاف طبقاتی یا درآمدی ساکنان یک استان با استانی دیگر باشد، بلکه به‌طور میانگین برای میزان درآمدها در یک استان ارائه شده است. چنان که دیده می‌شود استان تهران در بخش هزینه‌ها بالاترین میزان را در جدول ارائه شده از سوی بانک مرکزی دارد و استان سیستان و بلوچستان در رده چهارم جدول هزینه‌هاست و از این نظر وضعیت بهتری دارد.

   5 استان پایین‌تر از 20 میلیون در سال

آن‌گونه که بانک مرکزی گزارش داده در میان استان‌های ایران، پنج استان، درآمدی پایین‌تر از ۲۰ میلیون تومان در سال داشته‌اند. یعنی پارسال به جز استان سیستان و بلوچستان، ساکنان استان لرستان سالانه ۱۷ میلیون و ۲۳۷ هزار تومان، استان هرمزگان ۱۸ میلیون و ۵۱۸ هزار تومان، استان خراسان شمالی ۱۸ میلیون و ۶۶۴ هزار تومان و استان کرمانشاه ۱۹ میلیون و ۵۷۴ هزار تومان درآمد داشته‌اند.

   3 استان بالای 30 میلیون

در مقابل، سه استان کشور هم بوده‌اند که به‌طور متوسط، پارسال بالای 30 میلیون تومان درآمد داشته‌اند. به جز ساکنان استان تهران که بالاترین سطح درآمدی را به‌طور میانگین در کشور داشته‌اند در استان آذربایجان شرقی نیز به‌طور متوسط ۳۳ میلیون و ۱۶۷ هزار تومان و استان اصفهان ۳۰ میلیون و ۳۸ هزار تومان درآمد سالانه به دست آمده است. به نظر می‌رسد تراکم صنایع کشور در این سه استان و بالاترین سطح مشارکت اقتصادی که با اتکا به دو بخش خدمات و صنعت به دست آمده در پدید آمدن وضعیت بهتر درآمدی در این سه استان سهم بالایی داشته است، چراکه درآمد بقیه استان‌های کشور یا پایین‌تر از 20 میلیون تومان در سال بوده یا اینکه بین ۲۰ تا ۳۰ میلیون تومان سالانه، نوسان داشته است.

   با پول چه می‌کنند؟

شاید جالب باشد که بدانیم تهرانی‌ها یا سیستان و بلوچستانی‌ها با درآمد سالانه خود چه کرده‌اند؟ گزارش بانک مرکزی در این بخش اطلاعات جالبی دارد و نشان می‌دهد که ساکنان استان تهران، با وجود آنکه در این جدول بالاترین سطح درآمدی را داشته‌اند اما بیش از نیمی از درآمد خود را صرف مسکن، آب و برق و گاز کرده‌اند. این گزارش نشان می‌دهد ساکنان تهرانی پارسال شش میلیون و ۶۹۰ هزار تومان از درآمد ۴۰ میلیون تومانی خود را به‌طور میانگین صرف هزینه‌های خوراک کرده‌اند. این رقم تقریبا یک هفتم از درآمدی است که تهرانی‌ها به دست آورده‌اند. اما در استان سیستان و بلوچستان که کمترین میزان درآمد در میان استان‌ها را داشته است، 9 میلیون تومان از درآمد 18 میلیونی ساکنان این استان صرف خوراک شده است. در واقع اگر نیمی از درآمد تهرانی‌ها صرف مسکن و آب و برق و گاز شده و ساکنان این استان هزینه کم‌تری برای خوراک کرده‌اند، اما در استان سیستان و بلوچستان این جریان برعکس بوده و ساکنان این استان پارسال فقط سه میلیون و ۵۰۰ هزار تومان از درآمد ۱۸ میلیونی سالانه خود را صرف مسکن، آب، برق و گاز کرده‌اند؛ یعنی یک ششم از درآمد سالانه. بعد از تهران، تنها استان همجوار این استان یعنی البرز بوده که ساکنان آن بیشتر از ۱۱ میلیون تومان درآمد خود را صرف مسکن، آب و برق و گاز کرده‌اند و هزینه سالانه خانوارهای ساکن بقیه استان‌ها بابت مسکن و آب، برق و گاز حدود پنج میلیون تومان بوده است.

   نقش خوراک در استان‌ها

گزارش بانک مرکزی نشان می‌دهد مردم سه استان کشور بیشتر از 10 میلیون تومان از درآمد خود را صرف خوراک کرده‌اند. ساکنان استان کهگیلویه و بویراحمد که بیشتر از ۱۳ میلیون تومان از درآمد خود را صرف خوراک کرده‌اند و دو استان ایلام و چهارمحال و بختیاری که بیشتر از ۱۱ میلیون تومان از درآمد خود را صرف خرید مایحتاج غذایی کرده‌اند. اما در مابقی استان‌ها کمتر از 10 میلیون تومان از درآمد ساکنان برای خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها هزینه شده است.

مسکن، آب، برق، گاز، خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها مهم‌ترین هزینه‌های خانوارهای ایرانی را تشکیل می‌دهند. حمل‌ونقل، بهداشت و درمان، لوازم خانه، پوشاک و کفش، تفریح، تحصیل و ارتباطات از دیگر هزینه‌های خانوارهای ایرانی است که در آمار بانک مرکزی محاسبه شده است.

   هزینه‌هایی بیشتر از درآمدها

گزارش بانک مرکزی در یک نگاه کلی فاصله عمیق میان درآمد و هزینه خانوارهای ایرانی در سال گذشته را نمایان می‌کند. در برخی از استان‌ها، مثل کهگیلویه و بویراحمد یا استان ایلام فاصله درآمد و هزینه خانوارها به 10 میلیون تومان در سال هم رسیده است. یعنی به‌طور متوسط، هر خانوار در این استان‌ها در سال، 10 میلیون تومان بیشتر از درآمدش خرج کرده است.

انتهای پیام