تحريف جمعيت! | عباس عبدی

عباس عبدی -تحلیلگر سیاسی اصلاح‌طلب- در روزنامه‌ی اعتماد نوشت:

“در خبرها آمده است كه تعدادي از افراد در رابطه با پژوهش‌هاي جمعيت‌شناسي بازداشت شده‌اند. روزنامه‌اي كه اين خبر را نوشته، آنها را افرادی نفوذي در حوزه جمعيت دانسته و اينكه با چراغ خاموش و تحريف آمارِ بحرانِ جمعيتي، و عادي جلوه دادن اين موضوع مانع از رسيدن آژير خطر جمعيت به گوش برخي مسئولان مي‌شدند. و حتي متهم هستند كه با لابي‌گري در سازمان ملل تمامي گزارش‌هاي اين سازمان درباره بحران جمعيتي ايران را پاك كرده‌اند.

به طور معمول درباره اينگونه پرونده‌ها چيز چنداني نمي‌توان و يا بهتر است بگوييم كه نبايد گفت. بويژه اينكه دادگاه‌ها را علني نمي‌كنند، و وکلای ویژه باید بگیرند و علت آن نيز روشن است و برداشت عمومي هم نسبت به احكام چيز ناشناخته‌اي نيست. در اين يادداشت كوشيده مي‌شود كه قدري درباره مسأله جمعيت و ادعاهاي مطرح شده سخن گفته شود.

1ـ اگر از بنده بپرسند، دقيق‌ترين آمار در كشور درباره چه موضوعي است، بدون ترديد جمعيت را خواهم گفت بعید می دانم آمار موضوع دیگری به این دقت د دسترس باشد. به نظر من حتي بودجه و میزان صادرات و واردات نيز دقت كافي ندارند، و در استفاده از ارقام آنها بايد محتاط بود. ولي جمعيت چنين نيست. اول اينكه همه شناسنامه و كارت ملي دارند، رويدادهاي چهارگانه تولد، فوت، ازدواج و طلاق ثبت مي‌شود. بويژه تولد و فوت. به علاوه هرچند سال يك سرشماري داريم، كه با ريز جزييات از جنسيت، سن، محل سكونت، مهاجرت، سواد، شغل و فعاليت، مسكن، تسهيلات زندگي، معلوليت، خانواده و… همه و همه ثبت و ضبط مي‌شوند.

از ۶۲ سال پیش تا کنون 9 سرشماري انجام شده كه همه اطلاعات آن با جداول مربوط از طريق سايت مركز آمار در دسترس عموم است. دفتر جمعيت سازمان ملل و دفتر منطقه‌اي آن و نيز موسسات ايراني و سازمان ثبت احوال، مطالعات بسياري مفصلي درباره جمعيت كرده‌اند، و همه يا اكثر آنها در دسترس است.

هيچ داده غير قابل دسترسي از جمعيت وجود ندارد. دانش آن اگرچه ساده نيست ولي چندان پيچيده هم نيست كه كسي نتواند دوغ را از دوشاب در نظرات و تحلیلهای جمعيتي تشخيص ندهد. خوشبختانه از همه جناح‌ها هم نيز در ميان كارشناسان جمعيتي وجود دارند. آمار آن نيز تقريباً به طور كامل آمار رسمي است. كسي نمي‌تواند آن را تحريف كند.

2ـ كاهش رشد جمعيت در ايران نه توطئه‌اي جهانی بود و نه چيز چندان عجيبي. هرچند به عللي بيش از حد انتظار با كاهش مواجه شد. خوشبختانه جايزه جهانی آن را هم در سال ۱۳۷۸ وزير اصول‌گراي بهداشت و درمان گرفت و اگر یک اصلاح طلب این جایزه را برده بود امروز باید پاسخگو می شد. با تمام اینها همچنان جمعيت ايران رشد معقولي دارد.

متولدين ايراني در سال‌هاي 1380 تا كنون حدود 400 هزار نفر در سال يا حدود 35 درصد افزايش داشته است. اين آمار متولدين در ايران در سازمان ثبت احوال كشور است.

تعداد متولدین       (ميليون نفر)   سال

1380                        1.110

1385                       1.254

1390                      1.382

1395                     1.528

1396                     1.488

جالب اينكه طی این سالها تعداد مرگ‌ومير تفاوت چنداني نكرده است حتي كمتر نيز شده است و اين به علت بهبود وضعيت بهداشتي و درماني و بالا رفتن اميد به زندگي است. و يكي از علل كاهش زاد و ولد همين بهبود وضع بهداشت است.

بنابراين رشد جمعيت در حال حاضر حدود ۱.۳ درصد در سال است. كافي است كه گفته شود در سال 1395، جمعيت كشور، حدود 80 ميليون نفر بود و در سال 1390، حدود 76 ميليون نفر كه در همين مدت 5 سال، حدود 6 درصد بر رشد جمعيت كشور افزوده شده است و اينها نه چيز محرمانه‌اي است و نه پيچيده. البته انتظار مي‌رود كه به مرور روند رشد جمعيت كشور كمتر شود ولي بعيد است كه در آینده نزديك اين رشد به صفر برسد.

3ـ ترديدي نيست كه اصل توجه و نگراني مقامات عالي نظام نسبت به جمعيت اهميت داشته و منطقی است. هرچند اين آمار نشان مي‌دهد كه اين نگراني در كوتاه‌مدت چندان جدی نيست. ولي نباید فراموش کرد که كاهش رشد جمعيت بيش از اينكه ريشه در سياست‌هاي كنترل جمعيت داشته باشد، ريشه در تحولات اجتماعي دارد. اگر رشد جمعيت ايران كم نمي‌شد، دولت اصول‌گراي 1384 تا 1392 كه در اوج ورود نیروی کار به بازار بود ولی نتوانست شغلي ايجاد كند، اكنون بايد با حداقل ۱۰ تا ۱۵ ميليون جوان بيكار مواجه مي‌بوديم كه خطرناك‌ترين لشگر براي ثبات اجتماعي بودند. ضمن این که توقف رشد اقتصادی موجب به تاخیر انداختن ازدواج جوانان و پرهیز از فرزندآوری شده است.

مهمتر از اینها این که دکتر زنجانی از کارشناسان معتبر جمعیت شناسی؛ جمعیت ایران را در سال ۱۴۱۰ در سه سناریو براورد کرده که کمتر از ۹۳ میلیون نخواهد بود. جالب این که ایشان از اولین جمعیت شناسانی بود که سالها پیش از این متوجه مشکل رشد جمعیت ایران شد.

انچه که جمعیت ایران را تهدید می کند بیش از آن که کاهش زاد و ولد باشد مهاجرت از کشور است که ایشان در برآورد خود تعداد ان را محاسبه کرده است. بنابر این بجای تاکید بر زاد و ولد باید کوشید علل مهاجرت از کشور را از میان برد و بازگشت و مهاجرت به کشور را تقویت کرد.

البته بعيد است كه اين حرف‌ها را دست‌اندركاران امر ندانند، ولي خوب لازم است كه هرازگاهي از اين موضوعات طرح شود و قدري ذهنيت‌ها را منحرف و درگير ماجرا كرده و عده‌اي را نيز دچار تشويش خاطر نمايند. ولي واقعيت اين است كه دود اين نوع مطالب و اظهارات به چشم مردم خواهد رفت.

جامعه‌اي كه اطلاعات جمعيت‌شناسي آن قابل تحريف باشد، بعيد است كه هيچ چيز غير تحريف‌شده‌اي در آن يافت شود!!”

انتهای پیام