گفتگوی المانیتور با عباس عبدی درباره چهارشنبه سوری
عباس عبدی، پژوهشگر اجتماعی و فعال سیاسی به المانیتور می‌گوید، در سال‌های ابتدای انقلاب، برگزاری چهارشنبه سوری به «عبور از انقلاب و اسلام» تعبیر می‌شد. این تعبیر به گفته او حساسیت‌هایی در برپایی این جشن ایجاد کرد: «در آن سال‌ها، فضای انقلابی و اسلامی، چهارشنبه سوری را به حاشیه برده بود. اگر کسی هم می‌خواست، چهارشنبه‌سوری را جشن بگیرد، با فشار افکار عمومی مواجه می‌شد.»
به گفته عبدی، این حساسیت‌ها با افول دو عنصر «انقلابی بودن و اسلامی بودن» در جامعه ایران، کاهش پیدا کرد و بازگشت به سنت‌ها و فرهنگ گذشته، از جمله چهارشنبه سوری شکل گرفت. این فعال سیاسی عقیده دارد، تاکید بر ملی‌گرایی دراظهارنظر اخیر مسوولان نظام، «در واقع واکنشی است به نفی آن (ملی‌گرایی) که بعد از انقلاب اسلامی شاهدش بودیم. حکومت شاه سعی می‌کرد با نفی اسلام‌گرایی به ملی‌گرایی ایران باستان بازگردد، که نتیجه عکس گرفت و این اسلام‌گرایی بود که رشد کرد. جمهوری اسلامی هم دقیقا دچار همین مشکل شد. در حالی که در بطن جامعه، مردم دوست ندارند تعارضی بین این دو وجود داشته باشد. بلکه حتی پیوندهایی میان این دو می‌زنند.»
از این پژوهشگر اجتماعی، در سال ۱۳۹۶، کتابی با عنوان «تحول نام‌گذاری کودکان تهرانی از ۱۳۷۵ تا ۱۳۹۴» منتشر شد. او با اشاره به پژوهش‌هایی که در زمان نگارش این کتاب انجام داده، می‌گوید: «برای مثال امروزه در انتخاب اسم کودکان، از اسم‌های ترکیبی ملی-مذهبی استفاده می‌شود. بنابراین در بطن جامعه شاهد چنین تعارضی نیستیم. نفی ملی‌گرایی یا نفی اسلام‌گرایی، هر دو در نهایت با واکنش منفی عمومی مواجه شدند. جامعه نسبت به آن‌چه حکومت نمی‌خواهد، رغبت بیشتری نشان می‌دهد.»
عبدی، فراخوان گروه‌های سیاسی مخالف نظام را نیز در تعارض با خواست عمومی جامعه در برگزاری چهارشنبه‌سوری می‌داند. به عقیده او: «مردم اطلاعی از خواست اپوزیسون برای ریختن به خیابان‌ها ندارند و کار خودشان را می‌کنند. این فراخوان‌ها، بیشتر در راستای برجسته کردن اتفاق‌هایی است که خیلی به ندرت در سطح جامعه مشاهده می‌شود. اما نباید فراموش کرد، برنامه‌هایی از این دست همیشه این ظرفیت را دارند تا گروه‌های مختلف، معنای جدید برای آن تعریف کنند.»
انتهای پیام
