عادل سوزی: پایان مبدع یک رؤیای ایرانی

محمد فاضلی، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی در یادداشتی تلگرامی با عنوان “عادل سوزی: پایان مبدع یک رؤیای ایرانی” نوشت:

حذف عادل فردوسی‌پور از برنامه نود و خبر بعدی درخصوص حذف این برنامه از کنداکتور شبکه سه، تحلیل‌های زیادی دارد اما یک نگاه هم از منظر سرمایه اجتماعی، فرهنگ عمومی و رؤیای ایرانی است. اجازه دهید برای درک جایگاه فردوسی‌پور او را با برخی از مشهورترین مجریان تلویزیون در دنیا مقایسه کنیم.

جان ویلیام کارسون: او برنامه The Tonight Show Starring Johnny Carson را از 1962 تا 1992 (30 سال) اجرا کرد و در سال 1987 به تالار افتخارات تلویزیون پیوست.

اپرا وینفری: او برنامه The Oprah Winfrey Show را از 1986 تا 2011 (25 سال) اجرا کرد، اولین آمریکایی-آفریقایی میلیاردر آمریکای شمالی شد و حتی عنوان مؤثرترین زن رسانه‌ای دنیا را نیز به دست آورد.

الن دیجنرس: او برنامه The Ellen Degeneres Show را از سال 2003 اجرا کرده است.

جرمی کلارکسون: او مشهورترین مجری برنامه فوق‌العاده محبوب Top Gear (مخصوص معرفی اتومبیل و گفت‌وگومحور) است که از 2002 تا 2015 این برنامه را اجرا کرد.

دیوید لترمن: او به مدت 33 سال از 1982 تا 2015 در تلویزیون‌های NBC و CBS برنامه‌های Late Night with David Letterman و Late Show with David Letterman را اجرا کرد.

جی لنو: او از سال 1992 تا 2009 برنام The Tonight Show with Jay Leno را اجرا کرد و در سال 2014 هم به تالار مشاهیر تلویزیون وارد شد.

«مدال آزادی ریاست جمهوری» (Presidential Medal of Freedom) و «مدال طلای کنگره» (Congressional Gold Medal) ارزشمندترین مدال‌هایی است که به افراد غیرنظامی در آمریکا داده می‌شود. نام افرادی نظیر کارسون، وینفری و الن دیجنرس در بین دریافت‌کنندگان مدال آزادی ریاست جمهوری است.

عادل فردوسی‌پور که از 23 مرداد 1378 تا به امروز حدود 19 سال برنامه نود را اجرا کرده، از نظر طول مدت دوام و اجرای برنامه قابل مقایسه با این مجریان مشهور است. او ده‌ها میلیون بیننده را در جامعه‌ای 60 تا 80 میلیونی (و نه جامعه 400 میلیون نفری آمریکا) در بیست سال گذشته دست‌وپا کرده است. او رکورددار دریافت 7 میلیون پیامک، و اجرای سیاسی‌ترین برنامه ورزشی ایران درباره اعمال نفوذ سیاسیون و دولت در انتقال باشگاه‌های فوتبال است. او پشت پرده‌های فوتبال، فسادها و بسیاری چیزهای دیگر را رمززدایی و افشا کرده است.

اما شاید مهم‌ترین کار عادل فردوسی‌پور، از منظر اجتماعی و فرهنگی، ساختن «یک رؤیای ایرانی» بود. او رؤیای داشتن برنامه تلویزیونی گفت‌وگومحور بدون سانسور، پرده‌پوشی، تخصصی و شفاف‌کننده را به مردم ارائه کرد. برنامه نود از جنس فوتبال بود، اما رؤیای داشتن چنین برنامه‌هایی برای سیاست، اقتصاد، جامعه و فرهنگ را هم در ایرانیان پرورش داد. این‌جاست که باید گفت عادل فردوسی‌پور، شایسته حذف شدن نیست، بلکه بنا به سهم‌اش در فرهنگ عمومی، و خلق رؤیا، امید و سرمایه اجتماعی، شایسته دریافت مدال و ورود به تالار مشاهیر تلویزیون است.

مفهوم «بسته‌های اثربخشی» (Pockets of Effectiveness) در ادبیات توسعه در یک دهه گذشته بروز کرده است. این مفهوم زمانی به‌کار می‌رود که یک سازمان عمومی اثربخش و کارآمد در دل ساختار و زمینه ناکارآمد، ظهور می‌کند. عادل فردوسی‌پور و برنامه نود، از این منظر نیز قابل توجه است و حتی می‌توان در اندازه یک رساله دکتری هم به بررسی پدیده بسته‌های اثربخشی به تحلیل آن پرداخت.
✅ مناسب‌تر آن است که عادل فردوسی‌پور و برنامه‌اش به مانند برنامه‌های مشهور تاریخ تلویزیون‌های جهان باقی بماند، او به تالار مشاهیر تلویزیون راه یابد، به ساختن «رؤیای ایرانی» تلویزیون بی‌سانسور و شفاف ادامه دهد، و پایان یک نخبه رسانه‌ای نباشد. عادل‌سوزی، سرمایه‌ اجتماعی‌ای که است که سوزانده می‌شود، پایان یک رؤیا و شاید آغاز یک توهم.

انتهای پیام