“در اطلاع‌رسانی وضعیت سیل خوزستان ضعیف عمل کردیم”
شفقنا نوشت: این روزها که اخبار زیادی از وضعیت مناطق سیل زده منتشر می شود برخی افراد به نوع اطلاع رسانی رسانه ها ایرادات زیادی را وارد می کنند که خبرنگاران باید به جای توصیف و داستان سرایی درباره وضعیت این مناطق، آمار و اطلاعات بدهند.در این شرایط بازخوانی روایت خبرنگاران و عکاس ها در مناطق سیل زده می تواند به این انتقادها و پیشنهادهای اهالی رسانه تا حدی پاسخ دهد که اوضاع رسانه ها در آنجا به چه صورت است و با چه نوع موانع و مسائلی برای پوشش دهی مواجه هستند .شفقنا رسانه قصد دارد این روایت را از زبان خبرنگارانی را که در آن مناطق حضو دارند ،بازتاب دهد.
سمیرا زمانی خبرنگار روزنامه شهروند به شفقنا می گوید: بحران وقتی اتفاق می افتد مساله ای که در آن مهم است نوع اطلاع رسانی است و هر چقدر اطلاع رسانی درست تر انجام شود ما می توانیم به مردمی که در بحران هستند کمک بیشتری کنیم به عنوان مثال اگر ما اطلاع رسانی درستی درباره یک نهاد که وظیفه خدمت رسانی به مردم دارد،داشته باشیم خب مردم خیلی راحت تر به آن نهاد اعتماد می کنند در جریان سیلی که در کشور اتفاق افتاد من جریان اطلاع رسانی را خیلی ضعیف می دانم، هر چند نسبت به دفعه های قبل می توان نمره های بالاتری به رسانه ها داد .چون با توجه به اینکه هر بار که بحرانی رخ داده است شبکه های اجتماعی گسترده تر شدند ،حساسیت اجتماعی بیشتر شده و مردم بیشتر پیگیر هستند و این رسانه را مجبور می کند که به نوعی بیشتر به مردم اطلاعات دهد.
اطلاع رسانی در گلستان قوی تر و درست تر بود
او روایت می کند: سیل تقریبا از آق قلا در گلستان شروع شد و یک روز قبل از شروع سال تحویل بود در آق قلا خیلی به مردم هشدار داده می شد که باید شهر را خالی کنند و سیل شروع شد ولی رسانه از این داستان عقب ماند و تقریبا می توان گفت روز دوم و سوم فروردین با فیلم هایی که منتشر شد ، مردم درگیر این داستان شدند .من خودم به دلیل یک سری مشکلات از روز سوم یا چهارم بود که به گلستان رسیدم .مشکل مهمی که ما داشتیم این بود که روزنامه ها در ایام عید تعطیل هستند و بسیاری از خبرگزاری ها شیفتی کار می کنند و نیروها تقسیم شده اند همین مساله خود به نوع اطلاع رسانی ضربه زد.
زمانی از حضور کمرنگ خبرنگاران در مناطق سیل زده خوزستان انتقاد می کند و می گوید: حضور رسانه و خبرنگاران در گلستان خیلی بیشتر از خوزستان و لرستان بود واقعا نمیدانم دلیل اش چه بود.اما بنابر تجربه شخصی خودم حس می کنم گلستان به اندازه لرستان و خوزستان درگیر سیل نشد و دو شهر آق قلا و گمیشان درگیر شدند و گستردگی سیل تنها به این دو شهر بود و خود گرگان کامل امن بود و مردم و خبرنگاران می توانستند خیلی راحت مستقر شوند و با همکاری خوبی که هلال احمر در این جریان داشت باعث شده بود مردم و رسانه ها این حاشیه امن را در گلستان داشته باشند برای همین حس می کنم اطلاع رسانی ما در سیل گلستان قوی تر و درست تر بود.
این خبرنگار با اشاره به وضعیت مناطق سیل زده روایت می کند: درباره خوزستان معتقدم از نظر رسانه ای بسیار ضعیف عمل کردیم با اینکه شدت فاجعه در اینجا خیلی زیاد است و مردم زیادی درگیر این بحران شدند و تا الان که در حال صحبت هستم نزدیک ۱۱۰ روستا کامل زیر آب رفته اند و این یعنی صدها هزار جمعیت در شرایط بحرانی هستند.خیلی از مردم اسکان داده شده اند و بسیاری از مردم زیر بار اسکان نمی روند و در دشت ها مانده اند و شرایط خیلی بدی دارند. مثلا ما با بالگرد برای مردم می خواستیم غذا ببریم مردم به حدی عصبی و کلافه بودند که به بالگرد با سنگ و چوب حمله کردند، چرا که دیگر مردم توانی ندارند .خب در این شرایط رسانه خیلی از وضعیت خوزستان سخنی نمی گویند و من این را ضعف جدی می دانم.
در مرحله اول وضعیت مردم را اطلاع رسانی کنیم
زمانی با اشاره به وظایف رسانه ها در شرایط بحرانی توضیح می دهد: ما باید در مرحله اول وضعیت مردم را اطلاع رسانی کنیم به این دلیل که نیروهای امداد رسان و دولت بر حسب وظیفه ای که دارند کار خود را انجام می دهند و مردم در این شرایط کاملا یک حس فردی برای کمک به آسیب دیدگان دارند . در این شرایط ،رسانه می تواند این حس را برای مردم ایجاد کنند که به آن مناطق کمک کنند.از طرفی دیگر رسانه می تواند برای نهادهای دولتی یک اهرم فشار باشد اما من در داستان سیل خوزستان به رسانه ها نمره قبولی نمی دهم و ما تمام توان و انرژی خود را برای شیراز و لرستان و گلستان گذاشتیم که به جا و به حق بود البته این را هم بگویم که از امروز شاهد حضور چندین خبرنگار در خوزستان هستم و انگار تازه توجه ها به سمت خوزستان جلب شده است.
او با اشاره به موانعی که در جریان پوشش خبری این بحران بود ،می گوید: در هر بحران موانع خیلی زیاد است و هیچ کسی نمی تواند ادعا کند که من چون خبرنگار بحران هستم می دانم چطور رفتار کنم. قطعا در بحران شرایط متفاوت است و برای خبرنگار بحران این مساله باید خیلی مهم باشد که چطور وارد یک بحران می شود چون شکل بحران ها متفاوت است خب در سیل شرایط به یک شکل است و در زلزله شرایط دیگری حکمفرما است .اینکه خبرنگار بتواند به چه نحوی با سازمان ها در تعامل باشد، مهم است .مثلا من خبرنگار روزنامه ای هستم که متعلق به جمعیت هلال احمر است بنابراین یک حمایتی از سوی مجموعه خود دارم ولی ندیدم که سازمان من این حمایت را از افراد دیگر دریغ کند یعنی مثلا من در سه روز گذشته شاید اگر قرار بوده ده بار با بالگرد به روستا ها بروم هشت بار این حق از من گرفته شد و به رسانه دیگر داده شد و من هم اعتراضی نکردم چون حس کردم حق همین است.
خبرنگار بحران باید متناسب با شرایط رفتار کند
زمانی ادامه می دهد: ولی به هر حال شرایط سخت است ما امروز قرار بود به یک روستا برویم چون بخشدار گفته بود مردم این روستا نیاز به غذا دارند و چون اسکان اضطراری را نپذیرفته اند و در منطقه مانده اند، هنوز خطر آنها را تهدید می کند. من به همراه چند نفر از خبرنگاران صدا و سیما سوار بالگرد شدیم و به آن منطقه رفتیم و من این تجربه را پیدا کرده ام که به محض ورود به منطقه آسیب دیده اول رفتار مردم را ببینم و بعد اقدام کنم .یعنی اینکه شرایط را بسنجم که کی دوربین خود را بیرون بیاورم و کی پیاده شوم و کی با مردم حرف بزنم و چه نقشی باید داشته باشم.
او روایت می کند: همکاران صدا و سیما قرار بود خیلی سریع بر روی خط بروند و عجله داشتند برای همین به میان مردم رفتند در حالیکه مردم خیلی خشمگین بودند و آمده بودند به بالگرد حمله کنند وشیشه بالگرد شکست .خب این مسائل وجود دارد و اجتناب ناپذیر است .مساله این است که ما بتوانیم همراه با شرایط شویم و یاد بگیریم در هر شرایطی باید چطور رفتار کنیم و هر بار ممکن است یک موضوع جدیدی را یاد بگیریم و باز هم چیزی وجود داشته باشد که ما را اذیت کند .مثلا خود من هم خبرنگار چند رسانه ای هستم هم خبرنگار اجتماعی .در این چند روز مجبور شدم تمرکز خود را بر روی نوشتار بگذارم که هر روز یک گزارش تولیدی داشته باشیم و از طرفی شرایط منطقه اصلا اجازه نمی دهد وارد بحث تصویر شویم .حس می کنم در هر بحران این خیلی اهمیت دارد که ما خبرنگاران یاد گرفته باشیم در هر شرایطی چطور رفتار کنیم .
زمانی به توضیح این مساله می پردازد که در شرایط بحران بهتر است چه اطلاعاتی به مخاطب داده شود ،او می گوید: بنابر تجربه شخصی که داشتم در زلزله شرایط روحی مردم خیلی متفاوت است مردم انگار تا ۷۲ ساعت اول در بهت قرار دارند و هیچ خشمی در آنها وجود ندارد و همراهی زیادی با خبرنگاران دارند حتی گاهی اوقات از ما خواهش می کردند که از آنها عکس و فیلم بگیریم و با آنها صحبت کنیم، ولی در سیل اصلا چنین شرایطی حکم فرما نیست .در وضعیت سیل زده مردم به شدت خشمگین هستند و عصبانیت زیادی دارند و ارتباط گرفتن با مردم خیلی سخت است. مخصوصا اگر به عنوان خبرنگار باشید و من این را در گلستان و خوزستان به شدت شاهد هستم برای همین تصمیم گرفتم بر روی تصویر گرفتن متمرکز نشوم چرا که خیلی از افراد اصلا دوست ندارند تصاویرشان منتشر شود و صورت های شان مشخص شود.
انتهای پیام
