تحلیلگران: دست ایران در هزینه‌تراشی برای آمریکا باز است
/ گفت‌وگوی انصاف نیوز با رضا نصری و فریدون مجلسی /
عطیه هوشمند، خبرنگار انصاف نیوز: «فریدون مجلسی»، دیپلمات سابق و کارشناس امور بین الملل در واکنش به قرار گرفتن نام سپاه پاسداران رد لیست گروه‌های تروریستی وزارت امور خارجه‌ی آمریکا می‌گوید: آمریکا بدش نمی‌آید بعد از چهل سال دشمنی دو جانبه و غیرقابل اصلاح و مذاکره، ایران را به دامی بکشاند که با عصبانیت و غیرت مداری، ضربه‌ای در گوشه‌ای از خاورمیانه به آمریکا بزند. از سوی دیگر رضا نصری، کارشناس حقوق بین الملل نیز ضمن اشاره به امکانات حقوقی در مواجهه با این تصمیم می‌گوید: ایران نباید اجازه دهد قبح حرمت‌شکنی از نیروهای نظامی‌اش شکسته شود.
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست «سازمان‌های تروریستی خارجی» وزارت خارجه آمریکا قرار گرفت. نخستین واکنش رسمی ایران به این موضع‌گیری از سوی محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه بود که خبر داد شورایعالی امنیت ملی فرماندهی مرکزی آمریکا و گروه‌های وابسته به آن را گروه تروریستی اعلام کرد.
اما تبعات این تصمیم دولت آمریکا برای ایران چیست؟ باتوجه به نقش پررنگ امروز ایران در منطقه و اذعان دولت ترامپ بر آن آیا پس از این تصمیم آمریکا در خاورمیانه با چالش‌هایی روبرو نخواهد شد؟ آیا این اتفاق سبب ساز برخوردی نظامی میان دو کشور خواهد بود؟ این سوالی است که پمپئو در نشست خبری خود حاضر نشد به آن پاسخی دهد.
خبرنگاری در این نشست از او پرسید: آیا قرار گرفتن نام سپاه در لیست گروه‌های تروریستی به این معنی است که با نیروهای سپاه مانند نیروهای داعش و… برخورد خواهد شد؟ و پمپئو صراحتا گفت که قصد صحبت در مورد این موضوع را ندارد.
متن کامل گفت‌وگوی انصاف نیوز با رضا نصری و فریدون مجلسی درباره‌ی احتمال‌ها و پیامدهای تصمیم مزبور و واکنش ایران به آن را در ادامه می‌خوانید:
رضا نصری: ایران می‌تواند نهادهای بین المللی و کشورهای منطقه را به میانجیگری و فشار بر دولت ترامپ وادار کند
انصاف نیوز: باتوجه به اقدام مقابله‌ای ایران در این موضوع، به نظرتان امکان برخورد وجود دارد؟
اگر منظور از «برخورد» برخورد نظامی است، لازم به یادآوری است که این نامگذاری به صورت خودکار به دولت و نظامیان آمریکا حق و اختیار درگیری نظامی با نیروهای سپاه را نمی‌دهد. اما این برچسب قطعاً راه را برای فضاسازی، اتهام‌زنی و مساعد کردن جو برای افزایش تنش و احیانا توسل به زور بازتر می‌کند. به همین خاطر ممکن است این نامگذاری حتی باعث شود قانونگذاران آمریکا در تصویب قانونی که حق «توسل به زور» علیه ایران را از ترامپ سلب می‌کند مصمم‌تر شوند. به این معنی که ترغیب شوند برای جلوگیری از ماجراجویی تندروهای دولت ترامپ قانونی تصویب کنند که به موجب آن برخورد با قوای نظامی ایران فقط و فقط با مجوز کنگره میسر باشد.
تحلیل شما از وضعیت آمریکا در منطقه و چالش‌هایی که پس از این تصمیم خود در خاورمیانه با آنها روبرو خواهد شد چیست؟
دست ایران در هزینه‌تراشی برای آمریکا باز است. اما اگر بخواهیم صرفاً به جنبه‌های حقوقی و دیپلماتیک اقدامات متقابل ایران بپردازیم، ایران می‌تواند، به عنوان مثال، با نامگذاری نیروی نظامی آمریکا به عنوان یک سازمان تروریستی، این پیام را مخابره کند که در صورت دستگیری نیروهای آن، با سرباز آمریکایی به مثابه عضو یک سازمان تروریستی برخورد خواهد کرد.
ایضا ایران می‌تواند با طرح این استدلال که این نامگذاری به چارچوب حقوقی و ضمانت‌هایی که سربازانش باید مطابق کنوانسیون‌های ژنو از آن برخوردار باشند لطمه می‌زند، تهدید به خروج از این کنوانسیون‌ها کند و از این طریق کمیته‌ی صلیب سرخ، سازمان ملل، اتحادیه اروپا و کشورهای منطقه را به میانجیگری و فشار به دولت ترامپ برای تجدیدنظر در این تصمیم وادار سازد.
در هر حال، ایران نباید اجازه دهد قبح حرمت‌شکنی از نیروهای نظامی‌اش شکسته شود. اگر ارتش فرانسه مورد چنین اهانت و برخوردی قرار می‌گرفت، فرانسه از خود چه واکنش حقوقی‌ای نشان می‌داد؟ ایران هم بی‌تعارف همان واکنش را نشان دهد.
فریدون مجلسی: آمریکا بدش نمی‌آید که بعد از چهل سال ایران را به این دام بکشاند
انصاف نیوز: قرار دادن سپاه پاسداران در لیست گروه‌های تروریستی چه تبعاتی برای آمریکا خواهد داشت؟
اولاً آمریکا به طور کلی در خاورمیانه حضور گسترده داشته و در افغانستان، آذربایجان، اقلیم کردستان، عراق، بحرین، عربستان و پاکستان کاملاً ایران را در محاصره‌ی خودش دارد. بنابراین حضور بیشتری برای آمریکا در پی این تصمیم مطرح نیست. ناوگان آمریکا هم در بحرین حضور دارد هم در دریای عمان و اقیانوس هند. آمریکا بدش نمی‌آید بعد از چهل سال دشمنی دو جانبه و غیرقابل اصلاح و مذاکره، ایران را به دامی بکشاند که با عصبانیت و غیرت مداری، ضربه‌ای در گوشه‌ای از خاورمیانه به آمریکا بزند.
اقدام متقابل ایران برای تروریستی خواندن ارتش آمریکا و وضعیت جدید روابط این دو کشور درصورت محقق شدن وعده‌ی طرفین این مساله را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
وقتی کار به واکنش‌های نظامی و عکس العمل‌های حاد می‌کشد، دیگر حقوق حاکم نیست و زور و قدرت حاکم می‌شود. ممکن است دولت آمریکا سپاه پاسداران را گروه تروریستی بنامد. این به معنای این نیست که این سازمان از دیدگاه حقوق بین‌الملل تروریستی تلقی می‌شود؛ زمانی از لحاظ حقوق بین‌الملل سپاه یک سازمان تروریستی تلقی می‌شود که این تصمیم توسط شورای امنیت ملی سازمان ملل متحد به رأی گذاشته شده و تصویب شود.
اما از آنجایی که دستورات آمریکا تقریباً توسط همه‌ی کشورهای جهان اجرا می‌شود، امروز سلطه طلبی آمریکا و قبول ارباب بودن آمریکا توسط همه‌ی کشورهای جهان باعث شده است که تصمیم یکجانبه‌ی آن کشور گویی در حد یک تصمیم بین‌المللی تلقی شود. مثلا در مورد برجام که بزرگترین دستاورد ایران در حل مشکلاتش بود؛ برجام قطعنامه‌هایی را خنثی کرد که توسط شورای امنیت صادر شده و الزام‌آور بود. اما اکنون که آمریکا ایران را به صورت یکجانبه تحریم کرده است، می‌بینیم اثر این تحریم فرقی با اثر آن قطعنامه‌ها نداشته است. منتها اگر ایران هم بخواهد به صورت متقابل از برجام خارج شود، آنوقت خواهیم دید که مورد تهدید همه جانبه و حتی نظامی بین المللی قرار می‌گیرد.
در سیاست عمل متقابل یکی از اصول موجه به رسمیت شناخته شده‌ای است که وجود دارد. برای مثال با توجه به اینکه آمریکا ایران را تحریم کرده است دولت ایران هم می‌تواند بانک‌های آمریکا را تحریم کند. آمریکا تجارت با ایران را منع کرده است، ایران هم می‌تواند تجارت با آمریکا را منع کند. اما باید دید آثار منع کردن ایران در مقابل آمریکا بر تصمیم بانک‌های جهان چه تاثیری دارد. آثارش در عرصه‌های دیگر هم در همین حدود خواهد بود. بهترین سیاست این است که هرکشوری خودش را از انداختن به چنین ورطه‌های خطرناکی دور نگه دارد و از تهدیدهایی که منجر به این مساله می‌شود دوری کند.
صراحتاً می‌گویم که تهدید نابود کردن اسراییل توسط ایران کشورهای عربی را در یک سطح در کنار اسراییل و رو به روی ایران قرارداده و با خشنودی مساله عرب و اسراییل را تبدیل به مساله ایران و اسراییل کرده است که به جای دشمن کوچک‌تر که اسراییل باشد، دشمن بزرگتری را از دیدگاه خودشان، که ایران باشد را بربیاندازند و در این راه با همکاری آمریکا و اسراییل درحال پیشروی هستند. ما نیز ناچاریم حمایت از مردم فلسطین را در قالب یک اجماع اسلامی در حمایت از عملکرد خود عرب‌ها انجام دهیم و اگر عرب‌ها خودشان حتی خواستند سرزمینشان را تقدیم به اسراییل کنند، دیگر به ما ربطی ندارد. ما باید از حقوقی که خودشان از آن دفاع می‌کنند، دفاع کنیم و خودمان را قربانی آنها نکنیم.
آیا اقدام هردو کشور در تروریستی نامیدن نیروی نظامی کشور مقابل احتمال برافروختن آتش درگیری نظامی میان ایران و آمریکا را افزایش خواهد داد یا خیر؟
جنگ یک امر دوجانبه است. به اصطلاح «یکی می‌خورد و یکی می‌زند.». آمریکا از روی زور و قدرت ممکن است تصور کند می‌تواند به توانمندی‌های ایران لطمه بزند. یعنی بخواهد همان جنگ فرسایشی را به یک ابعاد گسترده‌تری بکشاند و امیدوار باشد که ایران آنقدر ضعیف شود تا دیگر خطرهایی که اسراییل و آمریکا را نگران می‌کند خود به خود محو شود.
برای مثال کشوری مانند «اوگاندا» اگر بخواهد با آمریکا دشمن باشد، کاری از پیش نخواهد برد و خواسته قدرت‌های ضد ایران این است که کشوری مانند آن را که توانمندی‌های زیادی برای توسعه صنعتی و اقتصادی و اجتماعی و سیاسی دارد، به میزان زیادی تضعیف کنند. این حرف ترامپ است که «ما ایران را به عصر حجر برمی‌گردانیم.» درست است که یک تهدید است، اما در پس هر تهدیدی تمایلی هم وجود دارد. کما اینکه در تهدیدهای خود ایران هم عشق به نابودسازی آمریکا و اسراییل وجود دارد. اما اینکه بتوانیم این را عملی کنیم یا نه مساله دیگری است.
انتهای پیام
من بیش از دو ماه پیش به زبان انگلیسی . درسایت : یورونیوز انگلیسی . پاسخ رییس ارتش امریکا را دادم هنوز نتوانسته است پاسخ من را بدهند .