“عصر جدید” در دانشگاه تهران محاکمه شد!
روزنامه‌ی سازندگی نوشت: عصر روز یکشنبه ۱۵ اردیبهشت، نشستی در تالار ابن‌خلدون دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد که قرار بود نقد و بررسی برنامه «عصر جدید» باشد اما به صحنه اعتراض دانشجویی تبدیل شد. دانشجویان که به دعوت انجمن علمی دانشکده در این نشست حاضر شده بودند، به روند برنامه «عصر جدید» اعتراض داشتند. اعتراضات در هنگام برگزاری نشست تا آنجا پیش رفت که دیگر اعتراض نبود بلکه اغتشاش برای بر هم زدن نشست بود.
دانشجویان معترض معتقد بودند که مسائل مهم‌تری برای برگزای نشست وجود دارد و در مقطع کنونی دعوت از مجریان برنامه «عصر جدید» ضرورتی ندارد. اعتراض‌ها از واکنش به صحبت‌های سیدحسین بشیر، داور برنامه «عصر جدید» که در نشست حضور داشت آغاز شد و به مطرح شدن ماجرای بازداشت یک خبرنگارو دانشجوی دانشگاه تهران ختم شد.
نقد به صداوسیما
در این جلسه که در تالار «ابن‌خلدون» دانشکده علوم اجتماعی برگزار شد، احسان علیخانی، آریا عظیمی‌نژاد و سیدبشیر حسینی از عوامل برنامه «عصر جدید» حضور داشتند و همچنین دکتر مهدی منتظرقائم، عبدالله بیچرانلو، اعظم راودراد، سیاوش صلواتیان و مهدی خویی هم از اساتید دانشگاه در حوزه رسانه بودند. در بخش اول این برنامه، مهدی منتظرقائم، سیاوش صلواتیان و مهدی خویی به بررسی اقتصاد تلویزیون پرداختند.
دکتر مهدی منتظرقائم درباره اقتصاد سیاسی حرف زد و شیوه مالکیت در صداوسیما را مورد نقد قرار داد و گفت: «صداوسیما به طور کامل سازمانی دولتی است هر چند مدیران این سازمان ادعای عمومی بودن را دارند. بنابراین برای کارآیی بهتر، صداوسیما باید از مدل دولتی به الگوی عمومی تغییر ساختار پیدا کند.» انتقادها درباره صداوسیما در بخش اول برنامه فقط به صحبت‌های دکتر منتظرقائم ختم نشد و سیاوش صلواتیان هم راه‌های درآمد صداوسیما را به چالش کشید و به درآمد ۸۰ درصدی صداوسیما از راه تبلیغات اشاره کرد و گفت: «تامین نشدن بودجه صداوسیما توسط دولت این نهاد را به گسترش تبلیغات تجاری واداشته است.»
صلواتیان در پایان پیشنهاد داد: «برای حل شدن مشکلات مالی صداوسیما باید از همه ابعاد به آن نگاه کرد و رویکرد ماشینی به آن را تغییر داد.» مهدی خویی هم تلویزیون را به یک بنگاه اقتصادی کالایی‌شده تشبیه کرد که برای دستیابی به اهداف و برطرف کردن مشکلات مالی خود دست به سوژه‌سازی می‌زند و در این کار موفق است. خویی در همین راستا به سیاست‌های برنامه «عصر جدید» اشاره کرد و گفت: «فرم برنامه‌ها در صداوسیما در سال‌های اخیر همان شکلی را دارد که در شبکه‌های غربی ساخته شده است.»
داور یا وکیل‌مدافع صداوسیما؟
در بخش دوم برنامه و پس از صحبت‌های اساتید دانشگاه، سیدبشیر حسینی، داور برنامه «عصر جدید» که گفته می‌شود از دوستان نزدیک فروغی، مدیر شبکه سه است، گویا انتقادات را برنتابید و به صحبت‌های اساتید واکنش نشان داد. راویان می‌گویند او به جای اینکه پاسخی برای انتقادات اساتید به صداوسیما و مدل برنامه‌سازی‌هایش داشته باشد، عنوان برنامه را که نقد و بررسی برنامه «عصر جدید» بود، فراموش کرد و دانشگاه و اساتید را مورد نقد قرار داد. حسینی در ابتدای انتقاداتش، گفت: «کلی‌گویی تکرار بدیهیات است و به نظر من رسالت دانشگاه این است که وارد مصادیق جزئی شود. این کار دانشگاه نفتی است که به بدیهیات و کلیات راضی باشد.»
او همچنین نقد تندی را هم به دانشجویان و استادان علوم اجتماعی مطرح کرد و گفت: «چرا استادان ما حرف جدی ندارند؟ پز دانشگاهی این شده است که حرف‌های صد تا یه غازی را که الان و ۱۰ سال دیگر هم می‌شود بیان کرد به طور مداوم تکرار کند.» اما انتقادات حسینی از دانشگاه به همین جا ختم نشده و در بخشی از صحبت‌هایش خاطره‌ای از تدریس در دانشکده علوم اجتماعی را تعریف کرد و گفت: «دانشجویان در دانشکده همیشه اخمالو هستند.» در ادامه جلسه هم بیچرانلو و راودراد از استادان دانشگاه در واکنش به عبارت «دانشگاه بی‌خاصیت» که حسینی استفاده کرده بود، انتقاداتی را به صداوسیما و نحوه داوری‌ها در برنامه «عصر جدید» اظهار کردند.
علیخانی منطقی‌تر از همه
اما احسان علیخانی، مجری «عصر جدید» ترجیح داد که از همه درخواست کند که به نقد برنامه «عصر جدید» بپردازند.
وقتی سوالات داور را نشانه می‌روند
با توجه به صحبت‌های اولیه سیدبشیر حسینی و انتقاداتش به جامعه دانشگاهی، به‌خصوص دانشگاه تهران، بیشتر سوال‌ها از این داور برنامه «عصر جدید» پرسیده شد. با شروع سوال دانشجویان از عوامل برنامه، تشنج و جنجال در سالن آغاز شد و بسیاری از سوال‌ها هم دیگر رنگ و بوی نقد از «عصر جدید» را نداشت و بیشتر به تناقضات سیدبشیر حسینی به‌عنوان داور برنامه مربوط می‌شد.
یکی از دانشجویان خطاب به حسینی با لحنی انتقادی، گفت: «شما که از ارزش‌های اخلاقی صحبت می‌کنید و غرب را نقد می‌کنید، رسانه اصلی کشور به طرز مفتضحانه‌ای سعی می‌کند که شبیه غرب شود. شما باید توضیح دهید که آیا خودتان می‌دانید چه کاری انجام می‌دهید؟» دانشجوی دیگری هم با لحنی تند خطاب به حسینی گفت: «گفتید اخمالو هستیم بله چرا نباشیم؟ وقتی در یک برنامه تلویزیونی مثل عصر جدید از خانواده شهدا استفاده ابزاری می‌شود تا پوششی برای رویکرد غربی برنامه باشد چرا اخمالو نباشیم؟» در این میان سوالی هم درباره مرضیه امیری، دانشجوی دانشکده علوم اجتماعی پرسیده می‌شود که در روز جهانی کارگر بازداشت شده است.
پاسخ به انتقادات
یکی دیگر از صحبت‌هایی که باعث شد تا دانشجویان بیش از پیش اعتراض خود را به شکل‌های مختلف مانند کف زدن و فریاد زدن، عنوان کنند، جوابی بود که سیدبشیر حسینی در ابتدای پاسخ به سوال‌ها مطرح کرد، او گفت: «من ماهی توی آب هستم و در دانشگاه زنده می‌شوم. کسی از نگاه انتقادی ناراحت نمی‌شود اما از بی‌ادبی‌ها ناراحت می‌شویم.» حسینی باز هم استادان را مورد نقد قرار داد و گفت: «استادان ارتباطات حرف جدی برای برنامه ما ندارند. بیش از ۱۰۰ برنامه‌ساز به من مراجعه کرده‌اند که سراغ استادان ارتباطات رفته‌اند اما آنها به جای کمک و مشاوره، از تئوری‌های نظریه‌پردازان ارتباطاتی برای آنها گفته‌اند.»
علیخانی و تلاش برای برقراری نظم
پس از پاسخ‌های حسینی به سوال‌ها، تقریبا نظم نشست به‌واسطه اعتراض‌های دانشجویان به هم خورد و در میان صحبت‌های عوامل «عصر جدید»، یکی از دانشجویان پسر روی صحنه رفت و دیالوگ‌هایی را به صورت تئاتری ادا کرد. کادر برگزارکننده خواست او را از صحنه خارج کند و عوامل گفتند اشکالی ندارد او هم می‌خواهد استعدادیابی شود!
اما علیخانی که سعی در برقراری آرامش در نشست داشت، در پاسخ به کسانی که نظم جلسه را برای بیان حرف‌های خود بر هم می‌زدند، خطاب به یکی از دانشجویان بیان کرد: «انجمن شما ما را دعوت کرده و من معذرت می‌خواهم اگر انجمن شما انتخاب بدی کرده است.»
در این میان تعدادی دانشجو هم که با گرایش فکری مارکسیستی و چپ در جلسه حضور داشتند، نام مرضیه امیری، دانشجو و خبرنگار بازداشتی در روز کارگر را بر زبان آوردند و در حمایت از او نامش را با فریاد عنوان کردند. یک دانشجوی دختر نسبت به بازداشت مرضیه امیری که در رابطه با تجمع روز جهانی کارگر بازداشت شده است، اعتراض کرد و خواهان پاسخ به این پرسش شد که چرا او را بازداشت کرده‌اند که صحبت‌های این دانشجوی دختر با واکنش یکی دیگر از دانشجویان همراه شد و قصد قطع کردن صحبت‌های اعتراض‌آمیز او را داشت، در این لحظه تعدادی از حاضران در سالن با کف و سوت زدن از دانشجوی معترض حمایت کردند.
از اینجا به بعد دیگر روال عادی یک نشست نقد و بررسی که با پرسش و پاسخ همراه است، به هم خورده و بیشتر به سمت اعتراض در پی مطرح کردن خواسته‌های دانشجویی پیش رفت و عده‌ای از آنها در راهروی سالن تجمع کردند و به نشانه اعتراض به برگزاری برنامه و صحبت‌های سیدبشیرحسینی با کف زدن در هنگام سخنرانی دعوت‌شدگان به برنامه نظم را برهم زدند.
علیخانی اما برای حفظ آرامش جلسه خطاب به دانشجویی که درخواستی برای مطرح شدن نام «مرضیه امیری» دانشجوی خبرنگار داشت، گفت: خانم من به شما حق می‌دهم که این موضوع برای‌تان اولویت داشته باشد. نکته من این است دوستانی که عصبانی، خسته و رنجیده هستند، حق دارند اما من برنامه‌ساز چه کاری می‌توانم بکنم؟ ما کاری را برای مردم شروع کرده‌ایم که سخت‌ترین کار عمرم است. هدفمان این است که مردم به صحنه بیایند و استعدادها دیده شوند. شعار ما در «ماه عسل» این بود که این برنامه رسانه مردم بدون رسانه بود و «عصر جدید» هم همینطور است.
اما کدام «عصر جدید»، چون دیگر کسی از این برنامه حرف نمی‌زد و همه در پی متهم کردن سیدبشیر حسینی و مطرح کردن مطالبات خود بودند و دیگر جلسه رنگ و بوی برنامه نقد و بررسی را از دست داده بود.
علیخانی که صحبت‌هایش برای آرام کردن جو سالن به جایی نمی‌رسید، سعی کرد به همدردی با دانشجویان بپردازد، به همین دلیل گفت: من چند بار در جلسات نقد این دانشگاه شرکت کرده‌ام و چند سال پیش برای «ماه عسل» آمدم. خودم هم سال‌ها پیش ۲۰۰ متر آن‌طرف‌تر و در دانشکده مدیریت درس خواندم.
مجری برنامه «عصر جدید» با تلاش برای سکوت مخاطبان و دانشجویانی که هرازگاهی از گوشه‌ای از سالن حرف‌هایشان را بیان می‌کردند و می‌خواستند به گوش او برسانند، عنوان کرد: من خیلی حرف برای گفتن داشتم ولی وقتی نتوانیم یک گفتگوی ساده برگزار کنیم اوضاع ترسناک می‌شود.
نشست نقد «عصر جدید» با تشویق‌های مدام دانشجویان برای صحبت‌های انتقادی از طرف استادان خطاب به بشیر حسینی و به‌ویژه دانشجویان همراه می‌شد و هر بار عده‌ای با تشویق‌ها این سخنان را همراه می‌کردند که تا پایان جلسه، مجری تذکر می‌داد که از تشویق‌های هیجانی پرهیز شود.
جلسه حوالی ساعت ۲۰ به پایان رسید و بعد از آن دانشجویان جلوی درهای آمفی‌تئاتر تجمع کردند که احسان علیخانی و داوران برنامه «عصر جدید» با حفاظت تیم حراست دانشگاه بیرون رفتند.
چه کسی مقصر است؟
نشست نقد و بررسی برنامه «عصر جدید» اما در شبکه‌های اجتماعی اما بازتاب‌هایی را هم به همراه داشته است و بسیاری از موضع‌گیری‌ها در فضای مجازی در جهت نقد عملکرد سیدبشیر حسینی پیش رفته است و بسیاری به حضور نیروهای حفاظت فیزیکی برای خروج داوران از دانشگاه اشاره کرده و آن را مورد نقد قرار داده‌اند. عده‌ای هم با کنایه به توانایی حسینی در بر هم زدن نظم دانشگاه انتقاد کرده‌اند.
کسانی هم نظراتی مخالف این دیدگاه بیان کرده‌اند و دانشجویان معترض را مقصر بر هم زدن برنامه دانسته‌اند؛ به طور نمونه کاربری در توئیتر با نام کاربری میکائیل نوشته: «یکی بیاد از این جماعت بپرسه: آخه چتونه؟! از بهم زدن برنامه‌ها چه لذتی می برید؟! کسی یادش هست آخرین برنامه سالنی دانشکده علوم اجتماعی که سالم به پایان رسیده، کی بود؟»
اما یکی از دانشجویان حاضر در نشست که نمی‌خواهد نامش فاش شود، به سازندگی می‌گوید: بی‌شک مقصر تمام اتفاقات روز گذشته در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران بشیر حسینی است. او با صحبت‌هایش باعث شد جو دانشگاه متشنج شود، حسینی باعث تحریک دانشجویان شد و پیامد طبیعی آن را هم دید. او در‌حالی‌که در دانشگاه تهران به‌عنوان مهمان حضور داشت، دانشجویان را بی‌ادب خطاب کرد. به جای اینکه به نقدهای اساتید درباره برنامه «عصر جدید» پاسخ دهد به نقد دانشگاه، دانشجویان و اساتید پرداخت.
اما حامد یکی دیگر از دانشجویان دانشکده علوم اجتماعی نظری متفاوت دارد و می‌گوید: دانشجویی که برنامه نقد و بررسی را به صحنه اعتراض خود تبدیل کرده، مقصر است. بشیر حسینی با تحریک دانشجویان آنها را بازی داد و دانشجویان دانشگاه تهران هم گول بازی او را خوردند و برنامه‌ای که برای نقد «عصر جدید» برگزار شده بود به‌راحتی خراب شد تا جایی برای نقد اصولی برنامه وجود نداشته باشد و به نظرم وقتی مهمانی به برنامه‌ای دعوت می‌شود باید حرمتش را نگاه داشت و اگر هم بی‌احترامی می‌کند با صبوری او را متوجه اشتباهش بکنند نه اینکه با داد و فریاد مسائلی مطرح شود که ربطی به برنامه نقد و بررسی «عصر جدید» ندارد.
بیانیه انجمن علمی
انجمن علمی دانشجویی ارتباطات دانشگاه تهران در پی حواشی به وجود آمده در روز جهانی ارتباطات و نشست نقد و بررسی برنامه «عصر جدید» بیانیه ای را صادر کرد که در بخشی از این بیانیه آمده است: در این فاصله دو دانشجو به بیان نکات و نقدهای خود پیرامون برنامه عصر جدید و عوامل برنامه پرداختند.
نفر چهارم که در پشت تریبون برای سوال از عوامل برنامه قرار گرفت، بحث را از اینجا شروع کرد که همه‌ی این دو طیف در یک جناح هستند و به مسأله‌ی مهمی توجه نشده. مجری مانند روند قبلی به ایشان تذکر زمان داده و خواستند که هرچه زودتر نقدشان را به عصر جدید بگویند. اما ایشان گفتند که شما دو دقیقه از وقت برنامه‌تان را به کسی که دانشجوی اینجا بوده و در تجمع روز کارگر در روزنامه شرق نوشته، اختصاص نمی‌دهید. بعد از این صحبت عده‌ای از حضار به صورت هماهنگ اقدام به تشویق کرده و اسم خبرنگار مذکور را می‌آورند.
در این میان عده‌ای از حضار فریاد زده «بذار حرفشو بزنه» و به این واسطه نظم برنامه برهم خورده. کادر اجرایی برای کاهش تشنج بالای سن رفته و تلاش می‌کنند به صحبت‌های خارج از وقت دانشجوی مذکور پایان داده اما این اعتراض‌ها پایان ندارند.
مشخص است که حضور برخی افراد از پیش تعیین‌شده بوده و انتشار کلیپ‌های هدفمند در شبکه‌های اجتماعی نیز گویای این ماجراست. حتی تا جایی که با کوچک‌ترین برخورد، ولو محترمانه، برخی عناصر به تنش و فریاد دامن می‌زدند.
انتهای پیام
