«با بنزین یارانه‌ای عدالت اجتماعی رعایت نمی‌شود»
/در گفت‌وگو با نرسی قربان و رضا پدیدار/
پریسا صالحی، خبرنگار انصاف نیوز: با پخش شایعه‌ی گرانی بنزین و تکذیب آن، دوباره بحث‌هایی در مورد تاثیرات مثبت و منفی افزایش قیمت بنزین جریان پیدا کرد و این موضوع موافقان و مخالفان زیادی پیدا کرد؛ عده‌ای نیز معتقد بودند با وجود نفع اقتصادی این کار برای کشور و جلوگیری از قاچاق، نزدیکی به انتخابات باعث شد مجلس از تصویب آن خودداری کند.
انصاف نیوز در این مورد با نرسی قربان کارشناس اقتصاد انرژی و رضا پدیدار، کارشناس حوزه‌ی انرژی و نفت و رییس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی به گفت‌وگو پرداخت. قربان معتقد است که قیمت بنزین نسبت به دیگر اقلام ارزان است و چون کسانی که ماشین ندارند از یارانه‌ی بنزین استفاده نمی‌کنند، عدالت اجتماعی رعایت نمی‌شود. پدیدار نیز می‌گوید افزایش قیمت باید هوشمندانه باشد و کار کارشناسی شود.
قربان: پورشه و بنزسواران نباید از بنزین یارانه‌ای استفاده کنند
قربان در مورد تاثیر قیمت بنزین روی تورم گفت: «به طور کلی قیمت بنزین روی تورم تاثیر دارد اما این تاثیر زیاد نیست ولی از لحاظ روانی تاثیر بسیار زیادی دارد، یعنی وقتی بنزین گران می‌شود خود مردم شروع به گران‌تر فروختن اجناس می‌کنند.
برای مثال افزایش قیمت گازوییل برای حمل یک کیلو سیب‌زمینی قیمت سیب‌زمینی را یک و نیم برابر نمی‌کند، ممکن است یک تا دو درصد تاثیر داشته باشد اما بعضی هرکاری می‌خواهند می‌کنند. در مورد بنزین و دلار این باور عمومی از قدیم بوده است.»
او در مورد اینکه قاچاق تا چه اندازه متاثر از قیمت بنزین است گفت: «در این مورد وزارت نفت باید آمار اعلام کند، اما اگر حساب و کتابی در مورد کسانی که بنزین می‌گیرند وجود داشته باشد، احتمال قاچاق کم می‌شود. اگر بدون حساب و کتاب باشد شاید احتمال قاچاق بیشتر باشد ولی میزان دقیق تاثیر آن را فقط وزارت نفت می‌داند.»
نرسی قربان در ادامه افزود: «قیمت بنزین نسبت به اقلام دیگر بسیار کمتر است. برای مثال قیمت یک کیلو پیاز و یک لیتر بنزین اصلا قابل مقایسه نیست یکی ده هزار تومان است و یکی هزار تومان، درحالی که سرمایه‌گذاری و تکنولوژی استفاده شده برای یک لیتر بنزین بسیار زیاد است.
میلیاردها دلار برای استخراج نفت، میلیاردها دلار برای پالایش و چندین میلیون دلار برای حمل و نقل مصرف می‌شود تا یک لیتر بنزین به دست ما برسد ولی برای اقلام دیگر اینطور نیست با اینحال قیمت آنها آنقدر بالا رفته که رابطه‌شان را با بنزین و خیلی چیزهای دیگر از دست داده‌اند.»
او در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه گران شدن بنزین به ضرر کدام گروه‌های اقتصادی است گفت: «آنها که مرسدس بنز و پورشه دارند واقعا نباید از بنزین یارانه‌ای استفاده کنند، برایشان هم فرقی نمی‌کند. بنزین هزار یا دوهزار تومان برای طبقه‌ی مرفه ایران فرقی نمی‌کند اما طبقاتی در ایران هستند که اگر بنزین گران شود برای آنها تاثیرگذار است.
بزرگترین ظلم هم به آنهایی می‌شود که ماشین ندارند، چون یازانه‌ی بنزین به کسانی داده می‌شود که ماشین دارند، هرچه هم ماشین آنها بزرگتر و پرمصرف‌تر باشد، بیشتر استفاده می‌شود، از این لحاظ عدالت اجتماعی رعایت نمی‌شود و هیچ نوع استفاده‌ای از این یارانه نمی‌کنند.»
پدیدار: مشخص شدن بنزین مصرفی، جلوی قاچاق را می‌گیرد
پدیدار در مورد شفاف‌سازی مصرف بنزین گفت: «مشخص شدن اینکه چه کسی چه مقدار بنزین مصرف می‌کند جلوی قاچاق را می‌گیرد چون می‌شود رصد کرد هر ماشین چقدر مصرف می‌کند، رصد کردن این اقدام شایسته‌ای است.»
او در پاسخ به سوالی درباره‌ی تاثیر قیمت‌های بنزین روی شاخص‌های اقتصادی گفت: «بستگی دارد که روند افزایش قیمت بنزین را چطور ببینیم. اگر روند افزایش قیمت شیب ملایمی داشته باشد، خیلی اثرگذار نخواهد بود چون با تفاوت قیمتی که دارد آن را جبران می‌کند؛ اگر افزایش قیمت بیشتر باشد، طبیعی است که روی شاخص‌های اقتصادی تاثیر مستقیم خواهد داشت.
الان کشور در شرایطی است که التهاب تورمی وجود دارد و از طرفی با رکود تولید روبرو هستیم، لذا تغییر در شاخص قیمت بنزین، باید بسیار هوشمندانه باشد تا به التهاب اقتصاد اضافه نکند، از همین منظر باید روی آن مطالعه‌ی کارشناسی شود و تاثیرات آن بررسی شود.
اقتصاد ایران در شرایط کنونی با سیاست گره خورده و اقتصاد ما یک نوع اقتصاد سیاسی است و تاثیر پارامترهای بیرونی مثل تحریم یا مراودات پولی و مالی در اقتصاد ما تاثیرگذار است به طور کلی به صورت خام و یکطرفه در مورد مثبت یا منفی بودن تاثیر گرانی قیمت نمی‌شود نظر نداد چون باید همه‌ی پارامترها را بررسی کرد.»
او در ادامه افزود: «25 میلیون خودرو در کشور موجود است که چهار و نیم میلیون خودرو گازسوز هستند. از 20 میلیون خودروی باقیمانده، به طور تقریبی حدود 40 درصد کار نمی‌کنند، یعنی در خانه مانده و صاحبان آنها استفاده‌ی زیادی از آن نمی‌کنند.
از طرفی می‌توان گفت در یک کشور هشتاد میلیونی 10-12 میلیون نفر از بنزین استفاده می‌کنند از طرفی دیگر هم باید دید تاثیر این بنزین روی اقتصاد کشور چیست، چون ممکن است یک ماشین برای یک شرکت کار کند یا چند نفر که کار اقتصادی می‌کنند از یک ماشین استفاده کنند، لذا محاسبات پیچیده‌ای لازم دارد که باید روی آن کار شود. رسانه‌ها هم چشم بسته اظهارنظرهای کارشناسان را منعکس می‌کنند.»
پدیدار با انتقاد از رسانه‌ها و اظهارنظرهای کارشناسی گفت: «خبرگان و فعالان حوزه‌های اقتصادی باید این موضوع را بررسی کنند و متناسب با آن به جمع‌بندی برسند، تا به جمع‌بندی نرسند اظهارنظرهای شتاب‌زده‌ای خواهند داشت.
فعالان اقتصادی در کشور به گروه‌های مختلفی اعم از دولتی، خصوصی، خصولتی، صندوق‌های بازنشستگی و تعاونی‌ها تقسیم می‌شوند، باید دید تاثیر این تصمیمات روی هرکدام از این گروه‌ها و همینطور قشرهای مختلف چیست؛ من در این مورد کار نکردم.»
انتهای پیام
