استاندار خوزستان: در بحران سیل از جناح‌بندی‌های مرسوم گذر کردیم
غلامرضا شریعتی، استاندار خوزستان گفت: ما از جناح‌بندی‌های سیاسی مرسوم در کشور در بحران سیل خوزستان گذر کردیم و مشارکت و مدیریت همه گروه‌ها و جناح‌های موجود سیاسی و اجتماعی خوزستان در دستور کار قرار گرفت و تلاش کردیم در این مسیر حرکت کنیم که خوب جواب داد.
به گزارش ایسنا، غلامرضا شریعتی در شورای فرهنگی اجتماعی خوزستان که امروز (۸ خردادماه) برگزار شد، با تاکید بر لزوم اهمیت دادن به سرمایه‌های اجتماعی اظهار کرد: شناخت دقیق از لایه‌های مختلف جامعه، جلوگیری از بروز شکاف‌های مختلف اجتماعی و فرهنگی و اهتمام به برنامه‌محوری از برنامه‌های مهمی است که در بحث سرمایه‌های اجتماعی باید مدنظر قرار بگیرد.
وی افزود: در بحران سیلاب، بخش قابل اعتنا و اتکایی از این سرمایه اجتماعی در استان خوزستان خود را نشان داد و متجلی شد و نتایج ارزشمندی نیز در اختیار مدیران و پژوهشگران و افکار عمومی قرار گرفت.
شریعتی بیان کرد: یکی از مهمترین ویژگی‌های اقوام در خوزستان، احساس تعلق و همبستگی اجتماعی و به تبع آن وجود سرمایه اجتماعی بسیار بالا در بین اقوام است. این سرمایه اجتماعی در نقاط مختلف خود را نشان می‌دهد و در شادی‌ها و در عزا، اقوام یکی و همسو می‌شوند.
وی ادامه داد: در جریان سیل نیز که جهت حفظ روستاها و زمین‌های کشاورزی و منازل نیازمند یک اقدام جمعی بودیم، این سرمایه اجتماعی بیش از پیش خود را نشان داد و متبلور شد. مردم با روحیه جمعی برای ساخت سیل‌بند و ایجاد موانع آمدند و کمک کردند و معلوم نبود اگر مردم اینگونه کمک نمی‌کردند و برنامه‌های ما را اجرا نمی‌کردند، با توجه به حجم گسترده سیل چه پیامدهای ناگواری متوجه خوزستان بود زیرا ممکن بود دستگاه دولتی به تنهایی امکان مقاومت در برابر سیل را نداشته باشد.
استاندار خوزستان اظهار کرد: این ظرفیت بالا به صورت پتانسیل وجود داشت و خود را به صورت عینی نشان داد. سازمان‌های مردم‌نهاد در استان خوزستان در سیلاب اخیر بی‌نظیر و پررنگ حضور داشتند. حضور ۹۵ سمن استانی و ۱۵ سمن ملی در خوزستان نشان‌دهنده یک سرمایه اجتماعی ارزشمند بود که باید با سیاستگذاری مناسب تقویت و بستر فعالیت مناسب برای آنها فراهم شود.
وی ادامه داد: بحث امدادهای فرهنگی که کانون پرورش فکری خوزستان در جهت کاهش بار روانی در مناطق سیل‌زده انجام داد، عملکرد قابل ملاحظه‌ای داشت. همچنینکتابخانه‌های استان، ارشاد اسلامی و آموزش و پرورش همه و همه برنامه‌هایی تدارک دیدند و اجرا کردند و فعالیت‌های نهادهای ذیربط در این زمینه به نحوی بود که عملکرد خوزستان را در سیل را قابل قبول کرد. البته دستگاه‌های ذیربط مانند کانون پرورش فکری و نهادهای دیگر از دیگر نقاط کشور نیز به کمک خوزستان آمدند.
شریعتی عنوان کرد: نقش صنایع نیز نقش ارزشمندی بود. صنایع و خصوصاً صنعت نفت در انجام مسئولیت‌های اجتماعی در آن بسیار خوب ظاهر شدند و ما عملکرد آنان را در سال ۹۸ به عنوان انجام بخشی از مسئولیت‌های اجتماعی‌شان می‌پذیریم. تاکید ما در این خصوص بر این بود که انجام مسئولیت‌های اجتماعی باید مداوم باشد تا حداقل تبعات اجتماعی متوجه جامعه سیل‌زده خوزستان شود.
وی افزود: اکنون نیز با توجه به فرا رسیدن فصل تابستان، تاکید کرده‌ام که دقت و ظرافت در برنامه‌ریزی‌های اوقات فراغت با تاکید بر مناطق سیل‌زده وجود داشته باشد و برای مناطق محروم و روستاها خصوصاً در مناطق سیل‌زده برنامه‌ریزی شود و دفاتر تسهیل‌گری، آسیب‌های اجتماعی که ما را تهدید می‌کنند را در نظر بگیرند. همچنین باید موقعیت‌های تلاش و کارآفرینی ایجاد شود.
استاندار خوزستان بیان کرد: در کنار این سرمایه اجتماعی که در میان اقوام خوزستان وجود دارد، یک سری جنبه‌های بعضاً منفی نیز وجود دارد. میزان محرومیت در برخی مناطق استان خوزستان بالا است و اگر ما خوب عمل نکنیم، این سرمایه اجتماعی می‌تواند جنبه منفی پیدا کند.
وی ادامه داد: برخی با سوءاستفاده از وضعیت پیش آمده، بعضاً با نقدهایی از نهادهای دولتی در خدمت‌رسانی، سعی می‌کردند موج جمعی را در مخالفت با دولت و حاکمیت و ایجاد شکاف بین اقوام و جامعه ایران سوق دهند و می‌خواستند با مقابل هم قرار دادن محرومیت مردم و ثروت خوزستان، بر آن به عنوان پیامد سیل بر اقتصاد و معیشت مردم و بروز موج نارضایتی اجتماعی تاکید کنند.
شریعتی اظهار کرد: خوشبختانه با برنامه‌ریزی‌های درست، از همه اینها ممانعت شد و مشکلی نداشتیم. ورود سمن‌ها و نهادهای دولتی و سازمان‌ها و نیروهای مسلح، مانع این موضوع شد اما باید توجه کرد که می‌شود از این سرمایه اجتماعی به صورت منفی استفاده شود که باید این موضوع را کنترل کنیم.
وی ادامه داد: در این بین کنشگران صرفاً قومی و گروه‌های سلفی و کنشگران سیاسی ممکن بود تلاش کنند که مشکلاتی را بزرگ کنند و آنچه مدنظرشان بود را برداشت کنند، غافل از اینکه تبعات و اثرات و زیان‌های آن می‌تواند چه نتایجی می‌تواند به بار بیاورد.
وی افزود: دوستان ما در حوزه امور اجتماعی باید در این زمینه برنامه ریزی کرده و کار کنند تا تبعات احتمالی در موارد مختلف را در بحران‌های بعدی به حداقل برسانند. یکی از این موارد این است که خوزستان یکی از ثروتمندترین استان‌های کشور است و سطح معیشتی مردم و آسیب‌های موجود می‌تواند شرایط را به گونه‌ای نشان دهد و القا کند که ما از ثروت ملی بهره‌ای نداریم.
وی ادامه داد: اینها تلاش کردند که این القا را انجام دهند ولی خوشبختانه با عملکرد سازمان‌های مردم‌نهاد و دستگاه‌های دولتی و نیروهای مسلح و هوشیاری و همراهی مردم و فعال بودن خودشان در حوزه‌های مختلف، این تبعات به حداقل رسید.
استاندار خوزستان تصریح کرد: رسانه‌ها بخش جدایی ناپذیر سیل در خوزستان بودند و در این میان با اطلاع‌رسانی بر جهت‌دهی نگرش‌های مردم در مناطق سیل‌زده نقش ایفا کردند. بعضی از این رسانه‌ها واقعاً به خوبی تلاش‌های طاقت‌فرسای مردم مناطق سیل‌زده و تلاش‌های دستگاه‌های دولتی و نیروهای مسلح و همراهی همه با هم را به تصویر کشیدند و بعضاً برخی تصاویر تا چند روز توجه فضای مجازی را به خود جلب می‌کرد.
وی اظهار کرد: همچنین بعضاً شاهد فعالیت‌هایی هم بودیم که می‌خواستند ذهنیت‌های دیگری را انتقال دهند اما عمده فعالیت رسانه‌ها به سمت به تصویر کشیدن چهره واقعی خوزستان در این زمینه بود.
شریعتی افزود: بعضاً برخی رسانه‌های خارج از کشور سعی می‌کردند به نحو دیگری موضوع را جلوه دهند و مدام با کسانی که در خارج نشسته بودند درباره سیل مصاحبه می‌کردند. هر چند مصاحبه‌های داخلی کار آنها را نقش بر آب می‌کرد اما ممکن بود کار آنها آسیب‌هایی به سرمایه‌های اجتماعی ما در برخی مناطق وارد کند که با حضور به موقع مسئولین دولتی و حاکمیتی در میان مردم، تبعات تلاش آنها به حداقل رسید.
وی گفت: یک مساله دیگر هم این بود که اگر درست رفتار نمی‌کردیم، اعتماد مردم به ما و حاکمیت و دولت دچار خدشه می‌شد و ممکن بود شکاف عمیقی ایجاد شود. بعضی‌ها نیز تحریک و تبلیغ می‌کردند تا این مسائل به چالشی در فرایند بروز عدم اعتماد مردم به نهادهای دولتی و حاکمیتی تبدیل شود.
استاندار خوزستان ادامه داد: مثلاً به موضوع پرداخت نشدن خسارت سیل سال ۹۵ مرتباً دامن می‌زدند تا به مردم بگویند که خسارت سیل امسال نیز به شما داده نمی‌شود. در این خصوص سریعاً با مجوزی که از دکتر روحانی گرفتیم، این خسارات را پرداخت کردیم و خوشبختانه این نگرانی تا حد زیادی رفع شد و توانستیم این اتهام و عدم اعتمادی که می‌خواستند ایجاد کنند و به آن دامن بزنند را محدود و مهار کنیم.
وی اظهار کرد: یکی دیگر از شکاف‌ها و آسیب‌هایی که در این سیل با آن مواجه بودیم، شکافی بود که می‌خواستند بین نقاط شهری و روستایی ایجاد کنند. می‌خواستند در بین مردم روستاها این تصور را ایجاد و القا کنند که مسئولان برای عدم رسیدن سیل به شهرها، آب را به سمت روستاها و زمین‌های کشاورزی هدایت کرده‌اند و با این القا شکاف عمیقی بین نقاط شهری و روستایی ایجاد کنند که با پرداخت خسارت‌ها و ساخت منازل و تأمین منابع برای پرداخت خسارت‌های کشاورزی این مساله نیز تا حدود زیادی کنترل شد.
شریعتی ادامه داد: حضور ما در میان مردم روستاها و تاکید بر پرداخت خسارت‌ها و بودن در کنار مردم تا آخر و همچنین رسیدگی‌های لازم در کمپ‌های رسمی موجب رضایتمندی مردم شد و حتی در کمپ‌های غیررسمی نیز در حد بضاعت‌مان امکانات ارائه شد.
وی اظهار کرد: یکی دیگر از چالش‌های جدی که در خوزستان با آن مواجه بودیم، نسبت و ربط منابع و منافع ملی با منابع و منافع استانی مردم خوزستان بود. منابعی مانند نفت، آب و سدهای عمیقی که نیمی از ذخایر آبی کشور را در خود جای داده‌اند، در خوزستان هستند و این منابع، وجه ملی دارند و تنها وجه استانی ندارند. ممکن است سدی که صد میلیون مترمکعب آب پشت آن جمع می‌شود، یک سد استانی و منطقه‌ای باشد ولی سدی که سه یا پنج یا هفت میلیارد مترمکعب آب را ذخیره می‌کند، یک وجه ملی پیدا می‌کند و وجه منطقه‌ای ندارد.
استاندار خوزستان ادامه داد: بعضاً ممکن است این دو وجه تعارضاتی پیدا کنند. از یک سو نهادها و کارشناسان فشار آوردند که آب را رها کنید و فشار را از روی سدهای‌مان کم کنید و از یک طرف مسئولین برای اینکه بتوانند پایین‌دست و سیل تبعات آن را کنترل کنند و نگذارند که خسارت‌های جبران‌ناپذیری ایجاد شود، سعی کردند خروجی‌ها را کم کنند و این، تعارضی بین منافع ایجاد کرده بود.
وی گفت: تلاش در این زمینه و کارهای میدانی و تحلیلی و مطالعه‌ای و استفاده از ظرفیت‌های دانشگاهی و استانی و کشوری و شرکت‌های مشاور و کارشناسان به طور قابل ملاحظه و گسترده باعث شد که ما بر این مساله نیز فائق بیاییم. چالش‌های جدی ایجاد می‌شد اما در جایگاه مسئولیت استان سعی کردیم اینگونه نباشد که تنها تصمیم بگیریم و کاری به ذهنیت سرمایه اجتماعی استان نداشته باشیم.
شریعتی اظهار کرد: سعی کردیم اقناع سازی کنیم با کارهای کارشناسی و مطالعاتی، جمع‌های علمی را در خصوص ظرفیت سدها اقناع می‌کردیم و می‌گفتیم که ظرفیت سدها را رصد می‌کنیم و نگران این موضوع نباشید. سعی کردیم تعامل و تعادلی بین مسائل ملی و استانی و بالادست و پایین‌دست ایجاد کنیم تا حداقل تبعات را داشته باشیم و در عین حال تا جایی که امکان دارد به مقصودمان برسیم.
وی تصریح کرد: یکی دیگر از چالش‌هایی که ایجاد کرده بودند و ما با آنها مواجه بودیم، بحث چاه‌های نفت در مناطق غرب کارون بود. خیلی‌ها تبلیغ می‌کردند و به مردم القا می‌کردند که آب را به خاطر چاه‌های نفت رها نمی‌کنند تا چاه‌ها زیر آب نروند و مشکلی برای نفت پیش نیاید، یا می‌گفتند که آب را به سمت مزارع کشاورزی و خانه‌ها رهاسازی کرده‌اند و عکس‌هایی هم در این زمینه منتشر می‌کردند که نشان می‌داد سمت چاه‌های نفت خشک است. دوستان در وزارت نفت هم سعی می‌کردند که با انتشار عکس‌های ماهواره‌ای بگویند که چنین چیزی صحت ندارد.
استاندار خوزستان ادامه داد: این تعارض بین مدیران و مسئولین و بعضاً مردم مناطق، مدیریت بحران را با چالش مواجه می‌کرد و بر اعتماد بین مردم و مسئولین تأثیرگذار بود. این مورد جز مواردی بود که ما واقعاً سعی کردیم تعادلی در آن ایجاد کنیم و در این زمینه افراد متنفذ را به منطقه بردیم تا بازدید کنند و تاکید کردیم که اصل مردم هستند و همه باید در کنار مردم باشند.
وی بیان کرد: واقعاً در ابتدا یک مقدار این تأثیر را بر مردم گذاشته بودند که دولت نمی‌خواهد چاه‌های نفت را آب بگیرد اما وقتی که متنفذین مردم و خود مردم مطلع شدند که چاه‌های نفت را آب گرفته است، تأثیرگذاری آن حرف‌ها نیز به حداقل رسید. این موضوع نیز یکی از مواردی است که ما باید مراقب باشیم و در برنامه‌ها و مطالعات خود برای مسائل آتی در نظر بگیریم.
شریعتی ادامه داد: این موارد نشان داد که مسائل منطقه‌ای در خوزستان با مسائل ملی گره خورده است و هر مخاطره‌ای که در خوزستان پیش بیاید، مثل مسائل نفت؛ کل ایران را تحت تأثیر خود قرار خواهد داد و اینکه مسئولین مملکتی و رئیس جمهور و معاون اول ایشان و وزیر کشور چندین بار به استان سفر کردند، نشان از گره خوردن مسائل خوزستان به مسائل ملی است.
وی گفت: یکی دیگر از چالش‌ها این بود که در ابتدا مردم به هشدارهای ما توجهی نمی‌کردند و این آسیبی است که باید به آن توجه کنیم. در ابتدا مردم حاضر به ترک منازل‌شان و حضور در اردوگاه‌ها نبودند و باید در ساخت اجتماعی استان به این مساله توجه شود. همچنین در برخی موارد کم‌توجهی به نکات بهداشتی دیده می‌شود و در مراقبت‌ها برای جلوگیری از بیماری‌ها باید به نحوی برنامه‌ریزی شود که ساخت فرهنگی و اجتماعی ما اصلاح شود.
استاندار خوزستان با اشاره به ملاحظات در کنترل بحران سیل بیان کرد: در مدیریت بحران اولویت این بود که کمترین تلفات انسانی را داشته باشیم که تحقیقاً این امر محقق شد و ما تلفاتی نداشتیم. همچنین حفظ شهرها و پخش سیلاب با توجه به عواقب سنگین اقتصادی و اجتماعی که آبگرفتگی شهرها داشت، در دستور کار ما قرار گرفت و در این زمینه موفق بودیم.
وی افزود: تمامی ظرفیت‌های دولتی و غیردولتی و نظامی و غیرنظامی جهت مدیریت بحران بسیج شدند. ما از جناح‌بندی‌های سیاسی مرسوم در کشور در بحران خوزستان گذر کردیم و مشارکت و مدیریت همه گروه‌ها و جناح‌های موجود سیاسی و اجتماعی خوزستان در دستور کار قرار گرفت و تلاش کردیم در این مسیر حرکت کنیم که خوب جواب داد.
شریعتی عنوان کرد: برای خنثی کردن تبعات اجتماعی سیل و اسکان در کمپ‌ها، رصد و ارزیابی و سیاستگذاری مداوم داشتیم و با توجه روند حاشیه‌نشینی در استان، بازگشت روستاییان به روستا مورد توجه قرار گرفت. همچنین بازتوانیاجتماعی و روانی سیل‌زدگان از ابتدا تاکنون در حال انجام است و قرار است پس از ماه مبارک رمضان نیز از سوی بهزیستی ورکشاپ‌هایی در این زمینه برگزار شود تا گروه‌های آموزشی به مناطق سیل‌زده گسیل شوند. همچنین به موضوع بهداشت جهت جلوگیری از انتشار هرگونه بیماری‌های واگیر در مناطق سیل‌زده، از اول بروز بحران تاکنون توجه جدی و مداوم داشتیم و خوشبختانه موفق شده‌ایم.
وی ادامه داد: از طریق اقناع سازی و اطلاع رسانی درستهمجمه‌های رسانه‌ای برخی گروه‌های معاند نظام را در بحران سیل خنثی و کنترل کردیم و این امر به وسیله کسانی که سرمایه‌های اجتماعی استان هستند و مردم به آنها اعتماد دارند، انجام شد.
استاندار خوزستان گفت: حضور مسئولین در مناطق سیل‌زده برای کنترل و مدیریت در دستور کار بود و همه مسئولین استانی در بین مردم حضور داشتند و بعد از برنامه‌ریزی‌های لازم بر روند کار نظارت می‌کردند.
انتهای پیام
