“حرف های جنتی برای نظام هزینه‌بر است”

نامه نیوز نوشت: تریبون نماز جمعه تهران اینبار با سخنان آیت الله جنتی، پیر خطبای نماز جمعه پرحاشیه و پرخبر شده است، اظهاراتی که در آن آیت الله شورای نگهبان مرگ پادشاه عربستان را تبریک گفته بود. دامنه این سخنان نه تنها در داخل کشور که به شورای همکاری خلیج فارس نیز کشیده شد و آنان در بیانیه ای این سخنان را محکوم کردند.

سیدمهدی طباطبایی استاد اخلاق و نماینده سابق تهران از جمله چهره هایی است که بیان این مواضع از سوی آیت الله جنتی را به زیان نظام و تریبون نماز جمعه می داند، وی در گفتگویی که با نامه نیوز داشت از دور شدن خطبا از مردم گلایه می کند و معتقد است این دیوار کشیدن و فاصله افتادن بین مردم و خطبای نماز جمعه باعث شده است که آنها از درد مردم بی اطلاع باشند و به طرح مباحثی بپردازند که نفعی برای مردم و حتی نظام نداشته باشد.

وی از آیت الله جنتی به عنوان پیر خطبای نماز جمعه می خواهد خطبه های خودر را مختصرتر کند، پای دردودل مردم بنشید و مواضعی نگیرد که نظام تاوان آن را بدهد.

به گزارش انصاف نیوز، مشروح گفتگوی نامه نیوز با سیدمهدی طباطبایی استاد اخلاق را در ادامه بخوانید؛

پرداختن به جایگاه نماز جمعه و اهمیت این تریبون سیاسی – عبادی که یکی از دستاوردهای انقلاب اسلامی بود آنهم در ایام دهه فجر و روزهایی که خاطرات انقلاب و مردم دائما از طریق رسانه ها و تلویزیون برای مردم تکرار و زنده می شوند، را باید به فال نیک گرفت.

آنچه که مهم است در این خصوص گفتار و رفتار خطبای نماز جمعه است. متاسفانه برخی مسائل در خطبه های نماز جمعه مطرح می‌شود که نه تنها حفظ نظام نیست بلکه بعضی از مواقع دوستان و عزیزان ما در خطبه‌هایی خود به مسائلی ورود می‌کنند که باعث وهن و ضعف نظام است. در حالیکه خطبه‌های نماز جمعه باید دستاوردهای اسلام، انقلاب و نظام را برای مردم بازگو و مطرح کند ولی به جای این اهمات به توبیخ و سرزنش‌ها پرداخته می‌شود.

متاسفانه برخی مواقع خطبه‌ها از روی غرض‌ورزی مطرح می‌شود. یک زمانی است که انتقادات اجتماعی یا تذکر به مردم و مسئولان است که قطعا بیان آنها ضرورت دارد و باید عنوان شود ولی نه به نحوی که همه چیز را زیر سوال ببریم یا بغض‌های شخصی را وارد خطبه ها کنیم.

بهتر است گریزی به خطبه‌های نماز جمعه در گذشته داشته باشیم، از اولی که انقلاب پیروز شد در خطبای نماز جمعه همیشه مطالبی را مطرح می کردند که مردم گمشده‌های خود را در آن خطبه ها پیدا می‌کردند. در قالب همان خطبه‌ها هم ظرایف و نکاتی از مسائل دینی و اسلامی خصوصا در باب عظمت اهل بیت علیه السلام و ولایت برای مردم مطرح می شد.

اما امروز نه تنها این مسائل مطرح نمی‌شود یا کم مطرح می‌شود بلکه بسیاری از نماز جمعه رفته‌های ما وقتی از پای خطبه‌ها بلند می‌شوند نه تنها چیز نو و جدیدی در مباحث دینی بدست نیاورده‌اند بلکهدر بعد سیاسی هم چیزی گیر مردم نمی آید چون مطالب ارزشمند و پخته مطرح نمی‌شود. رشته من اخلاق است و به عنوان یک معلم اخلاق می‌گویم غالبا مسائل ضداخلاق به جای مطالب اخلاقی در خطبه‌ها مطرح می‌شود. من نمی‌گویم همه خطبه‌ها و ائمه جمعه اینگونه هستند ولی در مواردی این مسائل دیده می‌شود.

مهم این است که در خطبه جنبه دینی و تقوایی مباحث رعایت شود و مردم را به سوی دین خدا سوق دهد نه اینکه باعث منحرف کردن مردم شود.

لازم است ائمه جمعه بیشتر با مردم باشند. هرچه خطبا بیشتر با مردم باشند نسبت به مسائل مردم آگاهتر خواهند شد، نباید بین خودشان و مردم دیوار بکشند، اگر روحانی و مخصوصا امام جمعه با مردم باشند اثر کلامشان بیشتر می شود. خطبه باید در دفاع از دین، نظام، دولت و حکومت باشد اما در راستای منافع مردم.

بله متاسفانه اینگونه است اما سرّ این مساله در چیست؟ من می‌گویم خطبایی که با مردم نباشند از مردم هم خبر ندارندٰ در نتیجه مخالفین نظام و منتقدان دولت در گوش آنها چیزهایی می‌گویند و آنها همان‌ها را منتقل می کنند. این منتقدان که عده‌ای خاص هم هستند خودشان را وابسته نظام می‌کنند اینها همان‌هایی هستند که به برخی از این خطبا خط می دهند.

البته اینها هم جز مردم هستند ولی درد مردم درد اصلی این عده خاص نیستندٰ شما چندتا امام جمعه را می‌توانید پیدا کنید که از درد و دل و مشکلات مردم صحبت کنند؟ آیا مردم درد و دل ندارند؟ چندی قبل یکی از ائمه جمعه شهرستان‌ها گفت مردم نزد ما می‌آیند گله می کنند به او گفتم مردم به شما گله نکنند به چه کسی کنند؟ نمی گوییم که همه گله‌ها را پاسخ دهید ولی مرهم باشید، گفتم اگر مرهمی نیستید لااقل به درد و دل آنها گوش دهید، از ویژگی بشر این است که وقتی به حرفشان گوش بدهی آرام می‌شوند. باور کنید برخی مردم آنقدر با جان و دل حرف می‌زنند و وقتی با جان و دل به آنها گوش می‌دهید راضی می‌روند حتی اگر گره ای از مشکلشان حل نشود. من به خطبا می‌گویم که بیشتر با مردم باشید بین خودتان و مردم فاصله نیندازید.حتی می گویم منتظر مراجعه مردم نباشید تا با شما دردودل کنند شما به سراغ مردم بروید.

خطبه‌های نماز جمعه تهران از اول شخصیت‌هایی مانند آیت الله طالقانی، آیت الله منتظری، مقام معظم رهبری و آیت‌الله هاشمی را به خود دیده است و همواره از اهمیت زیادی برخوردار بوده است. این بزرگان چهره‌هایی بودند که هم انقلاب را می شناختند هم آن را درک می‌کردند. مهمتر از همه اینکه خود این افراد و حضورشان در نماز جمعه نماد و نشان انقلاب بود.

پیرترین و قوی ترین فردی که سابقه نماز جمعه دارد در حال حاضر آقای جنتی است. متاسفانه ایشان بعضا حرف هایی زده و می زنند ک همیشه برای نظام هزینه بر است. چه آن زمانی که ایشان انقدر تمجید از رییس جمهور سابق کردند و گفتند سخنان این رییس جمهور باید در کتاب درسی بیاید چه امروز که این مباحث را مطرح کرده اند. سوال من این است در کتاب درسی که نسل و بچه‌های آینده این کشور را باید پرورش بدهد چرا باید صحبت‌های یک رییس جمهور بیاید، از ایشان انتظار می رفت بگوید که فرمایشات امیرالمومنین و دیگر ائمه بیشتر در کتب درسی بیاید. چقدر ما بر سر این صحبت‌ها خسارت دادیم. یا مباحثی دیگر که در ایام انتخابات مطرح شد که معترضین آنها را مستمسک قرار دادند و زمینه تهمت به نظام را فراهم کردند و گفتند شورای نگهبان این موضع را دارد.یعنی اصل بی طرفی را رعایت نکرده است.

شورای نگهبان باید نگهبان نظام باشد، ایشان وقتی مطلبی نپخته را از تریبون نماز جمعه بگویند طبیعی است که اعتراض مردم را در پی داشته باشد. کسی که در نماز جمعه به راحتی حرفی را می‌زند که به آن اشکال وارد است همین اصل باعث می شود که نظرات او درباره صلاحیت وکلای مردم مورد نقد قرار گیرد.

بله ایشان که سمتی دیگر ندارند، ایشان جز معدود مسئولینی هستند که سالها در این سمت هستند و سمت دیگری ندارند وحرف‌های ایشان مواضع دبیری شورای نگهبان می شود. این سخنان واقعا هزینه‌بر است من از ایشان خواهش می‌کنم که در این مقطع مقداری مختصر خطبه بخوانند و مقداری هم از مسائل دینی را برای مردم بازگو کنند.

الان طوری شده است که مردم نمی‌دانند برای مشکلاتشان باید به کجا روی بیاورند، امروز مردم نمی‌دانند درد و مشکل جوانان شان از ازذواج تا مسکن و کار را به کجا ببرند، امروز درد مردم درد خطبا نیست، آنوقت خطبای ما وارد مسائلی می‌شوند که نظام باید هزینه بدهد.

البته اینجا لازم است تقدیر کنم از خطبای قم، تهران و مشهد و سایر بلاد که مواضع مناسب و هماهنگ با مرکز و مسئولان و سیاستگذاران در خطبه های وجود دارد و از آنها مشورت می گیرند.

آیت الله جنتی از روزی که از ایشان را می شناسم تا امروز فردی مومن و صالح هستند که دائما روزه های مستحبی می گیرند پس در اخلاص شان شکی ندارم ولی در شان ایشان نیست که بگویند مردم روزی یک وعده غذا بخورند. گفته شد برای رسیدن به قله‌ها باید تحمل سختی کرد، این درست است حتی در اخلاق می‌گوییم که سختی را تحمل کنیم تا به آسایش برسیم ولی سختی‌ها را تحمل کردند به معنای یک وعده غذا خوردن نیست یعنی به کار و کوشش تن درهیم و نیروها به کار گیریم. نه اینکه نان نخوریم. نخوریم که ضعف پیدا می کنیم و به قله نمی رسیم(خنده)

مگر مردم تا الان سختی‌ها را تحمل نکردند، مردم تا کی باید تاوان کلمات ناشایست خطبا را بدهند؟ مردم ما سیاست را خود می شناسند و سیاستمداران را می شناسند، وقتی خطبه های نماز جمعه را می شنوند آنها را با دانسته هایشان تطبیق می دهند و اگر خلاف آن باشد می فهمند که خطبا آگاه نبودند.

بله بسیاری از مردم در نتیجه این خطبه ها به ناباورری هم می رسند که ضربه ای برای نظام است. ببینید مردم ما آگاه هستند. وقتی صحبتی را می‌شوند با دانسته ها خود تطبیق می دهند و می گویند یا این خطیب نمی دانسته یا تملق گفته است.

سوال من از آیت الله جنتی این است که این چه منطقی است که ایشان هر حرفی که به ذهن شان می رسد بدون در نظر گرفتن حواشی و تبعات آن می فرمایند و بعد هم می گویند مردم مقاومت کنند. مردم در مقابل مسائل مهم مملکت مقاومت کنند یا در مقابل حرف‌های نابخرد برخی دوستان. مردم ما امروز مجبورند در مقابل تبعات این حرفهای آقایان تحمل داشته باشند. چرا آقایان در بیان برخی سخنان و علنی کردن آنها مقاومت نمی‌کنند. یک مقدار ایشان تحمل شنیدن دردهای مردم را داشته باشند. من از ایشان می خواهم هفته ای یک ساعت برای ملاقات با مردم و شنیدن دردهای آنها بگذارند، ایشان پیر خطبای ما هستند بنشینند با مردم صحبت کنند بگذارند مردم دردودل شان را بگویند من قول می دهم که مردم حتی چیزی هم نخواهند فقط حرف هایشان را بزنند و بروند. ما حتی در این محله خودمان حاضریم فضایی فراهم کنیم که ایشان بیایند و حرف های مردم جنوب شهر را بشوند. ببینند مشکلات واقعی مردم چیست. آیا مشکلات مردم این مسائلی است که ایشان در خطبه های خود بیان می کنند؟

مردم ما در مقابل مشکلات کشور مقاومت کرده و می کنند، ایشان هم از امروز مقاومت کنند و هر حرفی را در تریبون نماز جمعه مطرح نکنند. می‌گویند اقتصاد مقاومتی، قبول کنید که یکی از راهکارهای اجرایی اقتصاد مقاومتی این است که حرف‌هایی هزینه‌بر برای اقتصاد کشور از سوی مسئولان مطرح نشود که اقتصاد مملکت بهم بریزد. اقتصاد مقاومتی با نان کمتر خوردن مردم تحقق نمی یابد باید حرفی زده شود که مردم در نتیجه آن حرف از خرج و برج اضافی پرهیز کنند و نیز مشکلات جدیدی برای دولت درست نشود.

ایشان می‌گویند به آمریکا واسرائیل و کسانی که در داخل از سفره او تغذیه می‌کردند تسلیت می گویم. سوال من این است که آیا این سخنان یک کد سیاسی نیست؟ آیا عربستان در داخل نظام و مردم ما سفره پهن کرده است؟ آیا در داخل نظام و مردم نفوذ کرده است؟ آیا این تضعیف نظام ما نیست؟ کمی فکر کنید «افلا تتفکرون. »

زمانی امام فرمودند این تذهبون امروز ما می گوییم آقایان «افلا تتفکرون». من به ایشان توصیه می کنم نباید حرف هایی زده شود که خدایی ناکرده صدمه اصلی به وحدت جامعه و اسلام وارد شود.

نباید حرف هایی به دروغ زده شود و سلمه به اسلام وارد شود. آقای جنتی کلمه تبریک را گفتند که خیلی بد بود. زمانی یک غوغایی در کاظمین شده بود، ابراهیم ستاره پرستی در بغداد مرده بود، مردم مسلمان هم به واسطه علمیت آن آدم و فعالیت طبابتش ناراحت شده بودند، سیدرضی شعری برای مراسم تشییع وی فرستاد و اعلام کرد در مصیبت آن فرد بخوانید و با عظمت در مراسم تشییع آن فرد این مرثیه خوانده شد. این موضوع آنقدر حاشیه در میان علما ایجاد کرد که سید رضی چرا شعر فرستاده است. سید رضی فرمود مرثیه بر عظمت علم آن و محبتش بر مردم خواندم که از دنیا رفت. ایشان فرمود روش دین این است که برای حفظ نظام و کشورها تصمیمات درست بگیریم. همین است که می بینید اوایل انقلاب نیز امام(ره) می فرمود جناب آقای کارتر. ایشان همواره مودبانه صحبت می‌کردند.

چندی پیش رهبری انقلاب نامه ای را خطاب به جوانان اروپایی و امریکایی در رابطه با دین اسلام منتشر کردند، پیش از آن نیز کنفرانس وحدت شیعه و سنی برگزار شد که حتی در تصاویر منتشر شده می بینیم برخی از علمای سنی در آغوش رهبر انقلاب بودند؟ طرح این مساله متعاقب این رفتار رهبر نظام چقدر می توانند خلاف مشی حرکتی نظام باشد؟

درد بنده نیز همین موضوع است. این همه هزینه کرده ایم و مجمعی با عنوان تقریب مذاهب داریم، سوال بنده این است که این همه فشار آمد که با کشورهای سنی برادر باشیم و وحدت ایجاد شود آیا این جمله شما وجدت ایجاد کرد؟ آقای جنتی مردم را در فشار نگذارید. شما با چه کسی مخالفت دارید؟ مردم، دولت، آمریکا یا عربستان؟. شما با این اقدامتان مردم را در فشار قرار می دهید. مردم سعی کردند کوچک ترین کاری را انجام ندهند که وحدت لطمه بخورد اما شما صریحا تبریک گفتید که این اقدام در شان شما و نماز جمعه و یک مسلمان تریبون دار نبودوخلاف مشی سیاسی بود.

کجای سیاست و کشورداری می گوید برای مرگ یک حاکم در کشوری دیگر تبریک بگوییم. خدای نکرده اگر آنها مقابله به مثل کنند چه کنیم؟ نکته اینجا است که هر حرف حقی را نباید زد و نگهبانی از نظام، عقل و درایت و منطق می خواهد و نیازی به هیجان و حرف های تند ندارد.

در دوران انقلاب برخی از علما به امام نامه نوشتند که از عراق به ایران بیایید، آقای ربانی شیرازی اعلام کردند من تضمین می دهم اتفاقی برای امام رخ نمی دهد. برخی از عزیزان آن روز که امروز هم خیلی از انقلاب دم می زنند گفتند آمدن امام به ایران در آن مقطع مناسب نیست و به جان امام لطمه می خورد. البته نیامدن امام به ایران باب میل شاه بود. امام نیز در پاسخ به این اظهارات فرمودند زنده بودن من خدمتی به انقلاب نکرد شاید مرگ من خدمت کند.

شما گفتید تریبون نماز جمعه در اختیار افرادی همچون حضرت امام و آیت الله طالقانی و آیت الله هاشمی بوده است. امروز تریبون نماز جمعه در اختیار افرادی است که از نظر سیاسی افرادی تندروی محسوب می شوند، دوری افرادی همچون آیت الله کاشانی و قهر آیت الله هاشمی چه آسیب هایی را به این تریبون وارد کرده است؟

آن افراد سن بالایی دارند و شاید نخواهد که بازگردند. تمام این خطبا بررسی و کارشناسی می شوند و ما نیز مقدم تمامی شان را گرامی می داریم. اما می گوییم نظارتی که بر آقایان است باید بیشتر باشد. من حتی معتقدم فشارهای اقتصادی نیز از نبود آن افراد در نماز جمعه است. به طور مثال کشور در دوران جنگ و بازسازی با نفت 7 دلاری اداره شد. اما نفت به 110 دلار رسید و مشکلات مردم بیشتر شد و گرانی آمد. من معتقدم نه تنها خطبه ها باید کارشناسی شود بلکه تمام فعالیت ها باید کارشناسی شده باشد.

آقای هاشمی قهر نکرده اند. آقای هاشمی مردی است که نظام را دوست دارد. ایشان خود را برای نظام فدا می کند.

در دولت قبل تریبون های نماز جمعه خیلی در خدمت دولت بود و حتی در سال های آخر فعالیت دولت قبل که انتقادها از دولت زیاد بود کمتر در نماز جمعه از عملکرد دولت انتقاد می شد. چرا الان تا این اندازه از دولت انتقاد می شود در صورتی که رئیس جمهور یک چهره روحانی است و تصور همراهی بیشتری با ایشان می رفت؟

نکته ای که آن روز مطرح می شد این بود که آن دولت سعی می کرد همیشه با احساسات مردم کار کند و احساسات بر افراد چیره می شد، جو احساسات افراد را می گرفت و ناچار به حمایت بودند. اما غافل از این بودند که رفتار احساسی و عقلانی دو حالت متفاوتند. آقایان رفتار عقلانی را همان روز رها کردند و طرف رفتار احساسی رفتند. هم اکنون دولت رفتار عقلانی را بکار گرفته ولی بعضی از آقایان مانند گذشته رفتار احساسی را می خواهند.

دقیقا همینطور است. گاهی دلم می سوزد که می گویند اصولگراییم. یعنی اصلاح طلبان مسلمان نیستند؟ این موضوع باعث می شود اصلاح طلبان دچار سردرگمی شوند. واقعا اگر شخصی با نگرش اصلاح طلبی بخواهد در نماز جمعه شرکت کند پای خطبه کدام خطیب باید بنشیند؟

البته بعضی از خطبای نماز جمعه بسیار دقیق، با مشورت و با هماهنگ خطبه خوانده اند و می بینیم برای خطبه ها کاملا با مسئولان ارشد تماس می گیرند و هماهنگ هستند. این روش قابل تقدیر است و اساسا باید همینگونه باشد. باید مشورت صورت گیرد و رفتارهای جناحی کمرنگ شود. در نماز جمعه باید از تفکر اصیل انقلاب اسلامی و گفتمان های اصیل انقلاب دفاع شود.امیدوارم آقایان بیشتر مردمی باشند و تا زنده هستند مردمی حرف بزنند.

این موضوع هم درست است امروز خود افرادی که به نماز جمعه می روند تغییر کرده اند و مدل افرادی که به نماز جمعه می روند تغییر کرده است.

افرادی که به نماز جمعه می روند برای افزایش اطلاعات می روند، وقتی مکررات می شنوند خسته می شوند. زمانی که به منبر می روند و تکراری سخن می گویند حسن منبر کم می شود به همین خاطر باید مطالب خطبه اول پخته تر باشد که افراد حتما به نماز جمعه بروند و با دل و جان سخنان را گوش کنند. گاهی بعضی مسائل مطرح می شود که مردم می دانند در جامعه چنین اتفاقی رخ نداده است و این خیلی بد است. یعنی در ذهن نمازگذار این است که خطیب یا نمی داند یا دروغ می گوید که این موضوع خیلی بد است.

دولت خوب عمل کرده است و رهبری عزیز نکات حمایتی خوبی از این دولت بیان کردند، دولت مسیر حل مشکلات مردم را شناسایی کرده است، و امیدوار است که بتواند برای رسیدن به حل مشکلات مردم گام های موثری بردارد. از همه ظرفیت های موجود در کشور توقع است که دولت را کمک کند، و به حق است که تریبون نماز جمعه مکانی برای کمک به دولت در راستای حمایت افکارعمومی و آرامش جامعه باشد. مردم در نماز جمعه باید نسبت به دولت قوت قلب پیدا کنند. آنچه که در طول انقلاب روالی برای آرامش کشور بوده است. به نظرم جوی درست شده است تا تمرکز دولت را بر هم بزنند و به دولت نصیحت کرده ام که هر روز سوره قل اعوذ به رب الناس را بخوانند.

انتهای پیام