به احترام ١٢ ژوئن روز جهانی مبارزه با کار کودکان

دکتر عباس نعیمی جورشری، جامعه شناس و عضو بخش تحلیلی انصاف نیوز در یادداشتی به مناسبت ۱۲ ژوئن روز جهانی مبارزه با کار کودکان نوشت:

به این فکر می‌کنم که احساسم نسبت به تهران همیشه دوگانه بوده. به واسطه‌ی تمرکز علمی، جمعیت اندیشه‌ورز بسیار و برنامه‌های فرهنگی متنوع دارد. از این رو برایم لذت‌بخش است. از سوی دیگر آلودگی هوا، مسافت‌های طولانی و فرسایشی و نیز آسیب‌های اجتماعی‌اش شدیدا آزار دهنده. از جمله یک تصویر شهری مکرر به نام کودک کار. تصویری که اگرچه در شهرهای دیگر نیز دیده می‌شود اما در تهران تکرار بالاتری دارد.

به مشاهده‌ی جزئیات اجتماعی علاقمندم. یکی از عرصه‌های مناسب مشاهده و تحلیل برای یک جامعه‌شناس وسایل نقلیه‌ی عمومی است. هر بار فرصت دست دهد با مترو تهران از ایستگاه‌های اولیه تا ایستگاه‌های انتهایی همراه می‌شوم. هر چند تا ایستگاه نوع “مردم” تغییر می‌کند. پوشش، حرف زدن، اشیایی که حمل می‌کنند متفاوت می‌شود. “اشیا” یک رکن مهم تحلیلم درباره‌ی وضعیت اجتماعی است. اشیا که به نمادهای اقتصادی – فرهنگی بدل شده‌اند. دیروز در خط سیر مترو به این می‌اندیشیدم که چقدر تضاد طبقاتی در این جامعه بالا رفته است. چقدر “تبعیض” وضوح یافته است.

کودکان کار کم و بیش هستند. همه جا به چشم می‌خورند. گل می‌فروشند. وزن شما را با ترازو اندازه می‌گیرند. آدامس دارند که خودشان نمی‌خورند. وسایل بازی حمل می‌کنند که خود از آن بی‌بهره‌اند. کفش واکس می‌زنند. دستمال کاغذی می‌فروشند. به شکل‌های مختلف حاضر هستند. و ما تقریبا کاری نمی‌توانیم بکنیم. کمتر دستمان می‌رسد که کمک بنیادین انجام دهیم. وضعیت موجود، کودک کار تولید می‌کند، به این فقر و تبعیض دامن می‌زند. عاملیت مدنی، کمتر توان اثرگذاری دارد. اما باید امیدوارانه همت داشت.

تلاش‌های کوچک فعالان اجتماعی، مرهم زخم است و تسکین درد اما علاج نه. بگذریم که ١. بخشی از این فعالان بیش از آنکه کار موثر انجام دهند صرفا علاقمند به این حوزه هستند. ٢. برخی صرفا “پرستیژ هویتی” می‌خرند و الا نگرانند که دست‌های‌شان کثیف شود. ٣. برخی افراد هم از این تشکلها برای رانت‌خواری سازمانی بهره می‌برند. ۴. کمتر تشکلی همچون “جمعیت امام علی(ع)” هم دلسوز هستند هم کاربلد و موثر.

و یک توصیه: در مواجه با کودکان کار بجای نگاه خیره، آه دلسوزانه و رفتار ترحم انگیز، “احترام” برایشان اجرا کنیم. بطور بالغ و حامیانه رفتار کنیم. به آنها اعلام کنیم که چقدر محترم هستند.

انتهای پیام