چهار پیشرفت چشمگیر احزاب در ایران
یادداشتی دربارهی احزاب در ایران که در کانال تلگرامی حجتالاسلام داوود فیرحی منتشر شده را در ادامه میخوانید:
چهار پیشرفت چشمگیر احزاب در ایران
چون در مباحث تئوریک حزب، وفاقی صورت نگرفته است، طبیعتاً احزاب در جامعه ایران هم نتوانستهاند پایگاه اجتماعی قابل تأملی پیدا کنند.
واقعیت این است که رقابتهای حزبی نیازمند مبنای مشترک است. در ایران احزاب هنوز نتوانستهاند به این مبنای مشترک برسند و چون به این مبنا نرسیدهاند، ما آنچنان که باید تکامل حزبی چندانی نداشتهایم. البته با وجود این موانع، احزاب در ایران پیشرفتهایی هم در کارنامه خود دارند؛
1. نخست، انتقال از سیستم انجمنی به سیستمهای حزبی است که طی آن احزاب میتوانند به جای فعالیتهای منطقهای که وحدتشکن تلقی میشد، فعالیتهای کشوری انجام دهند.
2. دومین مشکلی که در جامعه ایران حل شد، این بود که تقریباً همه نیروها پذیرفتهاند که وجود احزاب در جامعه ضرورت دارد. آخرین نیروهایی که ضرورت وجود احزاب را نفی میکردند، بخشی از جبهه پایداری بود. این گروه در دولت نهم و دهم براین باور بودند که احزاب کارایی ندارند و ما باید به سازمانهای هیأتی بازگردیم. ولی با این حال، این بخش از جبهه پایداری هم امروز به این باور رسیدهاند که اصل حزب را باید به رسمیت بشناسند. بنابراین، تقریباً میتوان گفت که اگر ما کسانی راکه ذهن سیاسی ندارند استثنا کنیم، تقریباً همه فعالان سیاسی معترف هستند که حزب یک ضرورت مهم برای جامعه ایران است به گونهای که اگر آن را از در، بیرون کنیم از پنجره وارد خواهد شد. اگر حزب الف را سرکوب کنیم، حزب ب خواهد آمد. واقعیت این است که این انحلالها اتفاقاً احزاب را قویتر میکند.
3. سومین پیشرفت این بود که بتدریج ما چیزی بهنام «قانون احزاب» پیدا کردیم. قانون احزاب 1395 قانون خوبی نیست اما نفس شکلگیری قانون برای احزاب امر مبارکی است؛ چون با شکلگیری قانون و تشکیلات برای احزاب میتوان پیرامون خوب یا بد بودن قوانین گفتوگو کرد و برای اصلاح آنها وارد عمل شد.
4. پیشرفت آخر در فرهنگ حزبی در حال رخدادن است، احزاب بتدریج احساس میکنند که نه تنها رقیبشان، دشمنشان نیست بلکه شرط لازم بازی آنان است. از این رو، به جای اینکه رقبا را تکفیر کنند، کمکم از حقوق حزبی احزاب رقیب دفاع میکنند. این نشان میدهد که ما در آستانه تأسیس نظام حقوقی احزاب هستیم.
احزاب ما این 4 پیشرفت چشمگیر را داشتهاند اما با این حال، هنوز بنیاد حزب به خوبی شکل نگرفته است چون نظریه آن چندان روشن نیست و باید گفتوگویی جدی برای حل این مناقشه که «دولت امانت ملی از طرف ملت به حاکم است یا حکومت امانت شرعی از طرف شارع به حاکم است؟» را در دستور کار قرار دهیم تا احزاب به مبنایی مشترک برسند.
انتهای پیام