دستور رئیسی برای «رسیدگی منصفانه» به کجا رسید؟

کامبیز نوروزی، حقوقدان در روزنامه‌ی شرق نوشت: دوازده روز از خبر دستور آقای رئیسی مبنی بر اینکه ” … آرا صادره از سوی یکی از شعب دادگاه انقلاب در برخی از پرونده‌های اخیر …. به‌سرعت و تحت نظارت رئیس کل دادگستری تهران تجدیدنظر و رسیدگی منصفانه صورت گیرد” می گذرد . البته می دانیم که کارهای قضایی آنی نیستند و تشریفاتی در آنها وجود دارد که زمان بر است . اما توقع این بود که در همین دوازده روز لااقل اخباری که حکایت از شروع به اجرای این دستور باشد ، منتشر شود .

مثلاً گفته شود که برای اجرای این دستور چه اقداماتی شده یا در دست انجام است ؟ چه برنامه ای برای اجرای این دستور وجود دارد ؟ خصوصاً با توجه به اینکه متهمانی که احتمالاً مشمول این دستور اند ، هم اینک در بازداشت به سر می برند چه مدت برای اجرای کامل دستور آقای رئیس قوۀ قضا پیش بینی می شود؟

با دقت در متن دستوری که از آقای رئیسی نقل شده است ، چند نکتۀ خاص وجود دارد که با گذشت 12 روز لازم است در مورد آنها اطلاع رسانی شود :

یکم ؛ در طول مدتی که گذشته است آیا مشخص شده است که چه پرونده هایی مورد نظر اند که باید طبق دستور صادره به سرعت مورد تجدیدنظر و رسیدگی منصفانه قرار گیرند؟در هفته های اخیر احکامی در مورد تعدادی از متهمان صادر شده که به عنوان فعال کارگری یا مدنی یا دانشجویی یا روزنامه نگار شده اند و شدت این احکام اغلب موجب تعجب ناظران بوده است . با چه ملاک و معیاری این پرونده ها تعیین شده اند یا خواهند شد؟

دوم؛ تصریح به ” سرعت ” در این دستور عرفاً به معنای آن است که مراحل تجدیدنظر در این احکام ، باید خارج از نوبتهای متداول در دادگاههای تجدیدنظر طی شده و سریعتر تعیین تکلیف شوند . تمهیداتی که برای سرعت در تجدیدنظر طی شده است چیست؟

سوم؛ در دستور آقای رئیسی به ” رسیدگی منصفانه ” اشاره شده است . در رسیدگی منصفانه اصولی مانند ” اصل برائت ” ، “بی طرفی دادگاه ” ، “دسترسی متهم به وکیل ” ، دسترسی کامل وکیل به پرونده ” و خصوصاً ” علنی بودن محاکمه ” وجود دارد که نگارنده در یادداشت مورخ 21/6/98 با اندکی تفصیل به آنها پرداخته است . در اجرای دستور صادره ، در طول این مدت چه تمهیداتی برای این پیش بینی شده است که رسیدگی به این پرونده ها در مرحلۀ تجدیدنظر با رعایت اصول دادرسی منصفانه انجام شود؟

بعد از دستور آقای رئیسی ، افکار عمومی ، فعالان سیاسی و مدنی و برخی مقامات رسمی نسبت به آن واکنش مثبتی داشتند و طبیعی است که منتظر نتایج آن باشند . به نظر می رسد این مدت کافی باشد برای ارائۀ یک گزارش مقدماتی دقیق و مستدل در مورد کیفیت کارهایی که برای اجرای دستور شروع شده اند.
آنچه مهم است و بر اذهان عام و خاص اثر می گذارد ، نتیجۀ عملی دستور آقای رئیس قوۀ قضائیه است . برخی خوف آن دارند که این دستور در اجرا چندان اثر ملموسی نخواهد گذاشت و اتفاق چشمگیری نخواهد افتاد ، عده ای نیز براین امیدند که دستور آقای رئیس قوۀ قضائیه با رعایت اصول رسیدگی منصفانه منجر به تغییرات مؤثر و عمده در احکام سنگین چندین فعال مدنی و کارگری و دانشجویی در هفته های اخیر بشود .

شاید الان برای صدور حکم تجدیدنظر این پرونده ها هنوز قدری زود باشد ولی آن گزارش اولیه و در نهایت آرای تجدیدنظری که صادر خواهند شد ، مشخص می کنند آن خوف به واقعیت نزدیک تر بوده است یا این امید . شک نیست همگان بخاطر عدالت و انصاف و قانون و حرمت و مرتبۀ والای دستگاه ، دوست دارند که آن امید تحقق یابد.

انتهای پیام