نامه‌ی یک تشکل دانشجویی درباره‌ی مسأله‌ی سهمیه‌ها

انجمن اسلامی دانشجویان دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران در نامه‌ی به «ابراهیم خدایی»، رییس سازمان سنجش آموزش کشور، به مسأله‌ی سهمیه‌ها پرداخته است.

متن این نامه که نسخه‌ای از آن در اختیار انصاف نیوز قرار گرفته است در پی می‌آید:

جناب آقای دکتر ابراهیم خدایی

رییس محترم سازمان سنجش آموزش کشور

با سلام و احترام

بیش از چهل سال از پیروزی انقلاب مردم ایران علیه استبداد طاغوت و استقرار نظام جمهوری اسلامی می‌گذرد. عدالت اجتماعی و بهره‌مندی اقشار جامعه از فرصت‌های برابر مادی و معنوی، جزو آرمان‌های اساسی این انقلاب بود که چه در بیانات رهبران آن و چه در شعارهای مردمی به وضوح قابل مشاهده است. این انقلاب را به حق می‌توان فریاد مردمی دانست که از نابرابری‌های اجتماعی گلایه داشتند و آزادی و رفاه را حق اساسی تمام مردم این سرزمین می‌دانستند.

تأسیس نهادهای انقلابی گوناگون و استفاده از کلید واژه «مستضعفان» در ادبیات رهبران انقلاب این امید را در دل‌های مردم رنج‌دیده ایجاد کرده بود که در نظام جمهوری اسلامی، همه مردم و طبقات اجتماعی از حقوق برابری برخوردار خواهند بود.

اگرچه در این سال‌ها در زمینه‌های مختلف گام‌هایی در راستای کاهش تبعیض و بهبود وضعیت اجتماعی برداشته شده است، اما امروزه شاهد هستیم که پس از گذشت چهل سال از انقلاب همچنان نابرابری‌ها و تبعیض‌هایی به چشم می‌خورد که مسوولان، مدیران و قانونگذاران از اصلاح آن‌ها غافل بوده‌اند و یا این مشکلات از عملکرد خود آنان نشأت گرفته است.

برای نمونه در نظام آموزشی کشور، اگرچه در این مدت تعداد مراکز علمی در سطوح مختلف افزایش چشمگیری پیدا کرده است، اما متأسفانه شاهد آن هستیم که قوانین نادرست و رویه‌های ناصوابی نیز در بطن سیستم آموزشی رشد کرده‌اند و امروزه پس از گذشت چهار دهه از استقرار نظام جمهوری اسلامی، رویای عدالت آموزشی کماکان دور از دسترس به نظر می‌رسد.

رشد بی‌رویه مراکز آموزشی بی‌بهره از حداقل امکانات لازم، توجه به کمیت و فدا کردن کیفیت در توسعه آموزشی، فرآیند غیر علمی در جذب اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها، بی‌توجهی به مدارس دولتی، رشد نامتوازن مدارس غیرانتفاعی، سهمیه‌های تبعیض آمیز آموزشی و بسیاری دیگر از این معضلات باعث شده‌اند امروزه بیش از پیش شکاف طبقاتی در بحث آموزشی پررنگ شود.

موارد ذکر شده در بالا هر یک خود نیاز به شرح مبسوطی دارند که از حوصله این عریضه خارج است، اما پیرامون مورد آخر که به چارچوب وظایف جنابعالی برمی‌گردد، باید بگوییم که امسال در کنکور کارشناسی ارشد، دانشجویان با شکل بی‌سابقه‌ای از اعمال سهمیه‌ها مواجه شده‌اند که هیچ شفافیتی در آن‌ها دیده نمی‌شود. سال‌هاست که دلسوزان این مرز و بوم پیرامون آسیب‌های اعمال این سهمیه‌های غیر منطقی سخن‌ها گفته‌اند، اما متاسفانه شاهد آن هستیم که اوضاع سال به سال وخیم‌تر می‌شود و این سهمیه‌ها نیز هر سال افزایش بیشتری می‌یابند.

بنابراین اگرچه گفتن از معایب سهمیه‌های غیر منطقی در حوزه آموزش و نحوه نادرست اجرای آن‌ها تکرار مکررات است، اما به سبب عدم اصلاح قوانین و مقررات مربوطه در این سال‌ها، آوردن چند نکته ضروری به نظر می‌رسد:

1) ملت ایران هر چه دارد مرهون خون شهدا و رشادت جانبازان عزیز در ۸ سال دفاع مقدس است و خدمت‌رسانی به خانواده این عزیزان از وظایف بدیهی نظام جمهوری اسلامی به شمار می‌رود. اما متأسفانه دولت‌های پس از جنگ به جای اینکه سعی کنند با اختصاص امکانات بیشتر، زندگی بهتری را برای این قشر عزیز فراهم کنند، با اعطای سهمیه‌های غیر منطقی و بدون توجیه در حوزه‌هایی مانند آموزش عالی، سعی در برداشتن بار مسوولیت از روی دوش خود داشته‌اند. امروزه ثابت شده است که این سهمیه‌ها نه تنها به عدالت اجتماعی کمکی نمی‌کنند، بلکه منجر به بروز نابرابری‌های بیشتر و شکاف اجتماعی عمیق‌تری خواهند شد.

2) فارغ از سهمیه‌های مربوط به خانواده شهدا و ایثارگران، سهمیه‌های دیگر تحت عناوینی همچون «سهمیه فرزندان اعضای هیأت علمی» از هیچ توجیه منطقی و اخلاقی برخوردار نیست و جز به سهم‌خواهی و تبعیض آشکار نمی‌توان از آن یاد کرد.

3) فارغ از انواع سهمیه‌های مختلف، میزان اعمال آن‌ها نیز محل ابهام است؛ به طوری‌که در برخی از رشته‌های پر طرفدار مشاهده می‌شود اکثر صندلی‌ها متعلق به دانشجویانی است که از این سهمیه‌ها استفاده کرده‌اند. برای نمونه توجه شما را به گزارشی جلب می‌کنم که معاون آموزشی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ارایه داده و گفته‌اند شصت درصد از دانشجویان ورودی به رشته‌های علوم پزشکی از سهمیه‌های مختلف استفاده می‌کنند.

از طرف دیگر هرساله مشاهده می‌کنیم که برخی از افراد با رتبه‌های دو رقمی و گاه تک رقمی در کنکورهای سراسری و تحصیلات تکمیلی امکان ورود به دانشگاه را کسب نکرده‌اند.

4) با شروع سال تحصیلی جدید، بحث قدیمی «فروختن صندلی» به فرزندان برخی از افراد متمول و ذی‌نفوذ بیش از پیش مطرح شده است که با توجه به تکرار این مسأله در سال‌های متمادی، لازم است که توضیح صریح و شفافی پیرامون آن داده شود.

با توجه به نکات ذکر شده، وقت آن رسیده است که مسوولان مربوطه پس از چند دهه نسبت به اعمال این سهمیه‌های تبعیض آمیز پاسخگوی مردم باشند. به همین دلیل، انجمن اسلامی دانشجویان دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران از شما به عنوان رییس سازمان سنجش و آموزش کشور دعوت می‌کند تا با حضور در نشستی عمومی، نسبت به پرسش‌های دانشجویان در این مورد توضیحات لازم را ارایه فرمایید.

والسلام علی من اتبع الهدی

سعید پایدار فرد

دبیر انجمن اسلامی دانشجویان دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران

انتهای پیام