به بهانه‌ی «روز تهران»
نصر‌الله حدادی، تهران‌شناس، در یادداشتی در روزنامه ایران نوشت: «تهران در روز یکشنبه ۲۲ اسفند سال ۱۱۶۴ از سوی آغامحمدخان قاجار به‌عنوان پایتخت ایران برگزیده شد و به نام او خطبه خواندند. در سال ۱۲۸۶ بعد از انقلاب مشروطه و وقتی قانون اساسی را نوشتند باید ثبت می‌شد که کجا پایتخت ایران است. روز ۱۴ مهر ۱۲۸۶ در قانون آمد که تهران پایتخت ایران است و به همین دلیل ۱۴ مهر را روز تهران می‌نامند اما من برگزاری روز تهران و مراسم مرتبط با آن را بی‌فایده می‌دانم.
به تهران از جنبه جغرافیایی، تاریخی و فرهنگی باید توجه شود. از جغرافیای تهران چیزی باقی نمانده است. تهران شهر باغ‌ها بود و به آن چنارستان می‌گفتند اما خیانتی که از دهه ۵۰ در حق تهران شد این جغرافیا را تغییر داد. ما در تهران بلندمرتبه‌سازی نداشتیم چون زمین ارزش کاذب پیدا نکرده بود و زمین‌خواری وجود نداشت. در معماری گذشته ما هر چیزی در هر جایی که ساخته می‌شد دلیل داشت. در دوره پهلوی دوم و با دگرگونی زندگی معماری کاملاً درون‌گرای ما تبدیل شد به معماری بی‌حیای کاملاً برون‌گرا و تقلیدی.
در طرح تفصیلی تهران که سال ۴۷ توسط عبدالعزیز فرمانفرماییان نوشته بود، آمده بود که در مرکز تهران ساختمان بیشتر از ۳ طبقه نباید ساخته شود اما امروز در تهران آسمان را نمی‌توانید ببینید. از نظر فرهنگی هم در تهران آن چه را می‌تواند زایش فرهنگی داشته باشد، از بین برده‌ایم. تمام تئاترهایی که برای مردم ملموس بود از بین رفت. به جای حرف زدن در روز تهران باید کار کنیم و فرهنگ و هویت تهران را احیا کنیم. زندگی مردم تهران به‌دلیل همان معماری تغییر کرده و خانواده ها دچار گسست شده‌اند.
گاهی در دانشگاه از دانشجویان می‌پرسم مثلاً وقتی می‌گوییم کسی زیر سرش بلند شده یعنی چه؟ آنها نمی‌دانند و وقتی می‌گویم قدیم بانک وجود نداشت و مردم پول را زیر سرشان می‌گذاشتند، می‌گویند: «چه جالب. نمی‌دانستیم.» اینها فرهنگ مردم تهران است. خیلی چیزها مثل اینها وجود دارد که از بین رفته و کسی از آنها خبر ندارد. ثبت و نگهداری آنها باید انجام شود اما نمی‌شود یا اگر هم می‌شود فرمایشی است و ابتر می‌ماند.
وجب به وجب خیابان‌های قدیمی تهران تاریخ است. اگر از میدان راه‌آهن تا تجریش بروید کوچه به کوچه‌اش داستان دارد. در یک کوچه خانه عمران صلاحی است و در دیگری خانه فروغ فرخزاد. یک جا خانه روح‌الله خالقی و نزدیکش خانه برادران محجوبی است و می‌توانی اینجا بگویی آنها کسانی هستند که «ای ایران» را ساختند اما ما اینها را نمی‌دانیم و این نام‌ها و این تاریخ در جار و جنجال گم می‌شود.
دیگر هم نمی‌شود هویت تهران را بازیابی کرد. به‌دلیل حضور فضای مجازی و نسل بی‌مطالعه‌ای که برایش خیلی چیزها مهم نیستند. مگر مهم است که هر کوچه چه داستانی دارد؟ از سوی دیگر مشکل‌مان این است که سیاست بر همه چیز سایه انداخته و بسیاری از بناها و آثار تاریخی تهران با همین نگاه از بین رفته‌اند. ما بخش اعظم هویت تاریخی تهران را از این شهر گرفته‌ایم.
در این شرایط برگزاری مراسمی برای روز تهران بدون این که کاری انجام شود، چه فایده‌ای دارد؟»
انتهای پیام
