آلن ایر: با دلواپسان مذاکره می کنیم
مطهره شفیعی در روزنامه ی آرمان نوشت: آمریکا تلاش زیادی از خود برای به سرانجام رسیدن پرونده هستهای ایران نشان میدهد و پنهان نیست اوباما در قامت رئیسجمهور آمریکا تحت چه فشارهایی از سوی دو حزب جمهوریخواه و دموکرات برای عدم امضای توافق نهایی کشورهای 1+5 با ایران قرار دارد. اما سخنگوی فارسی زبان وزارت خارجه آمریکا به آرمان میگوید که « نحوه برخورد ما با آنهایی که نگرانیهای جدی واقعی دارند مشورت و رایزنی است تا آنها درک کنند که رویکرد ما بهترین گزینه پیش روی ماست. » او امضای توافق هستهای با ایران تا تیرماه را آرزوی خود توصیف میکند و البته در برخی مواقع فراموش میکند که «ایران بارها اعلام کرده به دنبال تولید سلاح هستهای نیست و آن را خلاف میداند» و میگوید که هدف آمریکا جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای است! به گفته خودش با دقت به فرمایشات مقام معظم رهبری که در مورد مذاکرات هستهای بود، گوش کرده و هیات مذاکرهکننده ایران را مسئول اجرای فرمایشات ایشان میداند. آلن ایر صریح اعلام میکند که آمریکا نسبت به تحویل سامانه اس 300 به ایران معترض است و این اعتراض کماکان پا برجاست. اکنون قرار است مذاکرات هستهای ایران و 1+5 هفته آینده در وین برگزار شود و در همین راستا آلن ایر، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا با «آرمان» به گفتوگو پرداخت که در ادامه میخوانید:
برخی از آنچه در طی مذاکرات حاصل شد به عنوان بازی (برد- برد) یاد میکنند یعنی دو طرف از آنچه نتیجه گرفتهاند راضی هستند. آیا شما هم مذاکرات را تا به اینجا برد – برد میدانید؟
صد البته. نکته مهم در این مورد این است تا وقتی که همه طرفها نتیجه را برد- برد ندانند، هیچ توافق نهایی دوامی نخواهد داشت. بهعبارت دیگر، همه طرفها باید پایبندی به تعهدات خود درچارچوب توافق نهایی را ضمانت پیشبرد منافع ملی خود بدانند. از طرف ما، برای دولت آمریکا توافق نهایی باعث جلوگیری دستیابی ایران به بمب هستهای و رفع نگرانیهای بینالمللی در مورد ماهیت برنامه هستهای ایران میشود و اگر چنانچه ایران مدعی آن است، قصدی برای دستیابی به سلاح کشتارجمعی نداشت، ندشته و نخواهد داشت، پس همکاری و شفافسازی بیشتر برای رفع نگرانیها مشکلسازنیست و در راستای اثبات این ادعاهاست. ما خیلی به فتوای مقام رهبری احترام میگذاریم اما باید در چارچوب قوانین بینالمللی عملی شود. من نمیخواهم و نمیتوانم از طرف دولت ایران صحبت کنم اما تلقی من این است که مزیت توافق نهایی با آن راهحلهایی که در بیانیه سوئیس ترسیم شده، لغو تحریمها همزمان با امکان تداوم برنامه هستهای شان در چارچوب و با رضایت بینالمللی است.
به نظر میرسد با توجه به رایزنیهایی که آمریکا در هفتههای اخیر داشته است، به نوعی درصدد نزدیک کردن خود به ایران است. این تحرکات به معنای تصمیم دولت آمریکا برای جبران گذشته است یا اینکه هدف دیگری دارد که این هدف نشان دادن قدرت در تعاملات بینالمللی است ؟
پوزش میخواهم، اما این ارزیابی را منطبق بر واقعیت نمیدانم. کوشش و تلاش ما در هفتههای اخیر این بوده که به فهم مشترک در مورد راهحلهای توافق نهایی برسیم که این کار لازمه رسیدن به آن توافق نهایی، یا بهقول جناب آقای دکتر ظریف «برجام» (برنامه جامع اقدام مشترک) است. هدف آمریکا فقط این است که همراه با سایر کشورهای عضو گروه 1+5، مساله هستهای ایران بهطور مسالمتآمیز از طریق دیپلماسی پویا حل شود. گذشته روابط ایران و آمریکا را نمیشود و نباید نادیده گرفت اما مهمتر از آن آینده نگری است به نحوی که هر دو ملت به سوی آینده بهتری حرکت میکند. با این مذاکرات هستهای در حال طی کردن مسیر جدیدی هستیم و انشاا… نیمه راه نخواهیم ماند.
به نظر میرسید آمریکا برای عدم توافق با ایران تحت فشار اسرائیل است. این فشار واقعی بود یا درصدد بودید نشان دهید برای رسیدن به توافق با ایران با متحدان خود که اسرائیل از جمله آنهاست، وارد مجادله میشوید؟
بهقول معروف «صلاح مملکت خویش خسروان دانند». همه کشورها در تعیین منافع و مصالح ملیشان مختار هستند. دولت ما سعی میکند به همه آنهایی که نگران وضعیت کنونی برنامه هستهای ایران هستند نشان دهد این راهی را که در راستای حل این مساله طی میکنیم بهترین راه ممکن است. ما با حرف منطقی، با رایزنی و مشورت سعی میکنیم دلواپسان خودمان را در این مورد راضی کنیم.
در بیانیه لوزان ذکر شده است که «نطنز تنها مرکز غنیسازی ایران خواهد بود» اما مراکز دیگر از جمله فردو از جمله مراکز با اهمیت برای ایران است. چه خطری از ناحیه فوردو احساس شد که در بیانیه ذکر گردید «فردو از یک سایت غنیسازی به یک مرکز هستهای، فیزیک و فن آوری تبدیل خواهد گردید».
در این مرکز همکاری بینالمللی در حوزههای تحقیق و توسعه مورد توافق، مورد تشویق قرار خواهد گرفت. مواد شکافت پذیر در فردو نخواهد بود. با استناد به اندازه کوچک تاسیسات فردو در هر برنامه صرفا صلحآمیز هستهای هیچ دلیلی برای غنیسازی در آن وجود ندارد و خود عمل غنیسازی آنجا شک و تردید در ذهن جامعه بینالمللی ایجاد میکند. افزون بر آن تاسیسات نطنز که به مراتب بزرگتر از فردو است، برای مدت طولانی جوابگوی همه نیازهای غنیسازی ایران خواهد بود. با توجه به تمام این موارد، بهنظر میرسد که تبدیل فردو به مرکز پیشرفته هستهای و تحقیقاتی استفاده مناسبتری خواهد بود.
چرا در حالی که همه از لغو تحریمها صحبت میکردند چند شرکت کشتیرانی ایران از سوی اتحادیه اروپا تحریم شد و آیا این نشان بیاعتمادی نیست؟
اصلاً نشانه بیاعتمادی نیست؛ خـُـب، عقل اینطور حکم میکند که چون هنوز به توافق نهایی و مرحله اجرای آنکه نرسیدهایم، پس حفظ نظام تحریمهای هستهای امر منطقی هست. انشاا… به توافق نهایی و مرحله اجرای آن برسیم تا این تحریمها طبق زمان مورد قبول طرفین برداشته شوند.
تفاوت این دور از مذاکرات در لوزان با مذاکرات قبلی چه بود؟
در اثر نزدیکتر شدن مهلتمان (یعنی آخر ماه مارس) ، این دور از مذاکرات در لوزان سختتر، فشردهتر و پیچیدهتر بود. اما بهقول معروف «نردبان پله پله» و ما با آن پیشرفت کند اما مداومی که قبل از آن داشتهایم، به رسیدن به این تفاهم مشترک در مورد راهحلهای اصلی توافق نهایی موفق شدیم.
مقام معظم رهبری اخیرا در مورد توافق اظهاراتی داشتند. تحلیل طرف آمریکایی از صحبتهای ایشان چه بود؟
در حقیقت طبق فرمایشات ایشان، مقام رهبری تعیینکننده مسائل کلان، خطوط اصلی، چارچوبهای مهم و خط قرمزها هستند، پس ایشان صراحتا دیدگاه خود را مشخص کردند. ما با دقت به سخنرانی ایشان گوش دادیم اما رعایت و عملی کردن آن به تیم مذاکرهکننده جمهوری اسلامی سپرده شده است. از طرف ما، وقتی پای میز مذاکرات در دور آینده برگردیم تمرکزمان عوض نخواهد شد و بر رسیدن به نتیجهای که مانع از دستیابی ایران به بمب هستهای باشد خواهد ماند.
طرف ایرانی بارها تاکید کرده که اگر به تعهدات عمل نشود اقدامات خود در جهت توافق اولیه در لوزان که در یک بیانیه آمده است را منتفی اعلام میکند. راهکاری برای جلب اعتماد ایران دارید؟
چنانچه هر طرف تعهدات خود را اجرا کند، خود به خود اعتماد بیشتر میشود. مثلاً هر دو طرف تعهداتشان را در چارچوب برنامه اقدام مشترک (توافق ژنو) انجام دادند و در اثر این پایبندی مشترک، اعتماد بیشتر شد. پس راهکار جلب اعتماد برای هر طرف پایبندی به تعهدات است، اینطور نیست؟
نحوه مواجهه آمریکا با تندروهای مخالف توافق چگونه بود؟
نحوه برخورد ما با آنهایی که نگرانیهای جدی واقعی دارند مشورت و رایزنی است تا آنها درک کنند که رویکرد ما بهترین گزینه پیش رو ماست و از این نوع بحثها استقبال میکنیم.
پس از مذاکرات لوزان جمهوریخواهان چه واکنشی نشان دادند و چه انتقاداتی داشتند؟
طیف وسیعی از واکنشها هم در میان دموکراتها و هم در میان جمهوریخواهان بود. اما مهم این است که موضوع هستهای تبدیل به موضوع جناحی نباشد که ما فراجناحی عمل کنیم و من فکر میکنم که قوه مقننه میتوانند این کار را بکنند.
تصور میکنید تا تیرماه توافق نهایی حاصل شود؟
این امید و آرزوی ماست اما قابل پیشگویی نیست. خوشبختانه در هر طرف نیت و اراده جدی هست. باید عزمان را جزم کنیم و آستینمان را بالا بزنیم و با توکل کار کنیم.
برخی عنوان کردند پس از توافق هستهای امکان توافقات دیگر با آمریکا شاید وجود داشته باشد. به نظر شما مهمترین توافق پس از بحث هستهای چیست؟
پوزش میخواهم اما دید من فراتر از رسیدن به توافق نهایی نمیرسد. اگر بتوانیم به توافق نهایی برسیم، خود این کار نشانه برتری رویکرد تعامل سازنده است و انشاا… راه را برای بهکارگیری بیشتر این رویکرد هموارتر میکند.
لغو ممنوعیت فروش سامانه اس 300 را چطور ارزیابی میکنید؟
ما در مورد فروش سامانه اس ۳۰۰ به ایران به کرات ناخرسندی خود را بیان کردیم و اعتراض کردیم و این اعتراض کماکان پا برجاست.
انتهای پیام