«همه پرسی»، اجرا، نظارت و چند نکته
روزنامهی ستاره صبح نوشت: قرار است روز دوم اسفند امسال انتخابات مجلس یازدهم پس از انقلاب برگزار شود. برخلاف دورههای گذشته که از یک سال مانده به زمان انتخابات شور و شوق مشاهده میشد، این بار چنین شور و شوقی مشاهده نمیشود. دلیل این اتفاق این است که از یکسو مجلس دهم که حدود 100 عضو آن با حمایت و رأی اصلاحطلبان به مجلس راه یافتند و پسازاینکه خرشان از پل گذشت، انگارنهانگار چه سرمایه اجتماعی برای آنها هزینه شد تا این 100 نفر به مجلس راه یافتند، البته در روزهای نخستین خرداد 95 که مجلس دهم شروع به کارکرد گفته شد حدود 150 تا 160 نفر از کسانی که به مجلس راهیافته بودند موردحمایت فهرست امید بودند و یکی از نامزدهای شناختهشده علی لاریجانی نماینده قم بود که با حمایت اصلاحطلبان قم به مجلس راه یافت. افرادی که با حمایت فهرست امید به مجلس راه یافتند به خاطر پشت پا زدن به مطالبات رأیدهندگان از چشم مردم بهویژه اصلاحطلبان افتادند درنتیجه امروز افکار عمومی حامی این افراد نیست، ناکارآمدی این افراد زمینه را برای بیاعتبار کردن مجلس فراهم کرد. از سوی دیگر با حسن روحانی و دولتهای یازدهم و دوازدهم که با حمایت تمامقد اصلاحطلبان سرکار آمدند در عمل نتوانستند مطالبات رأیدهندگان در حوزه روابط خارجی، اقتصاد، فرهنگ، آزادیهای مدنی و … را برآورده کنند درنتیجه مردم از نهادهای انتخابی دلسرد و حتی ناامید شدند، از سوی دیگر اصولگراها بهصورت پیدا و پنهان کوشیده ومی کوشند تا نهادهای انتخابی را ناکارآمد جلوه دهند، بنابراین پشت پا زدن راهیافتگان به مجلس دهم، کارکرد دولتهای یازدهم و دوازدهم و رفتار و گفتار بعضاً متناقض شخص رئیسجمهور زمینه را برای دل سرد شدن مردم از «صندوق رأی» فراهم کرده است.این روزها بهوضوح این ناامیدی از «صندوق رأی» را میتوان در میان افراد کوچه و بازار مشاهده و حس کرد. این اتفاق در حالی رخداده که بهرغم موانع موجود بر سر «انتخاب کردن» و «انتخاب شدن» روند مشارکت مردم که از دوم خرداد 76 کلید خورد با «فراز» و «فرود» بهغیراز انتخابات مجالس هفتم، هشتم و نهم کماکان ادامه داشته و امید مردم صندوق رأی بوده است . پرسش این است حال که فضای مشارکت در انتخابات متصلب شده چه باید کرد؟رئیسجمهور روز 22 مهر در دیدار با اصحاب رسانه با اشاره به نظارت شورای نگهبان (اصل 99 قانون اساسی) واکنش نشان داد و گفت وظیفه شورای نگهبان در انتخابات فقط نظارت است نه دخالت همچنین روحانی روز 24 مهر در دانشگاه تهران گفت: ازآنجاکه مطابق اصل 113 رئیسجمهور مجری اجرای قانون اساسی است،1- تفسیر شورای نگهبان از اصل 113 قانون جایگاه رئیسجمهوری را بیخاصیت کرده است.2-رئیسجمهور بر این عقیده است که در ارتباط با مسائل مهم که مورد اختلاف در جامعه است با رعایت اصل 59 قانون اساسی لازم است «همهپرسی» انجام شود و گفت باید مشخص شود ما پس از 41 سال باید تعامل مستمر و یا تقابل مستمر با دنیا داشته باشیم.صاحب این قلم براین عقیده بوده و هست که یکی از اصلیترین دلایل بقای جمهوری اسلامی در طول چهار دهه گذشته انتخابات بوده است، چون در انتخابات رأیدهندگان با حضور در پای صندوق رأی مطالبات و خواسته خود را به حاکمیت اعلام میکنند و صندوق رأی مردم را به آیندهای بهتر امیدوار میکند. بررسیها نشان میدهد که انتخابات باعث همبستگی ملی بوده است، اگر این فرآیند از میان برود یا کاهش پیدا کند هرچند زمینه را بر پیروزی اقلیت (اصولگراها) فراهم میکند، ولی نتیجهاش به ضرر منافع ملی و مردم خواهد بود.نگارنده براین عقیده بوده و هست که منشأ اختلافات از مشروطه تاکنون و عدم توسعهنیافتگی کشور انتخابات بوده و راهکار برونرفت از اختلافات و قرار گرفتن کشور در مدار توسعه نیز انتخابات است. اگر این فرض پذیرفته است لازم است پیشنهاد میشود در شرایطی که فشار اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و … بر کشور وجود دارد انتخابات مجلس یازدهم مشابه مجالس اول، دوم و سوم برگزار شود. علت این پیشنهاد این است که در مجلس اول هنوز شورای نگهبان شکل نگرفته بود و در مجالس دوم و سوم هم شورای نگهبان بر اساس اصل 99 قانون اساسی بر انتخابات نظارت میکرد نه دخالت و اگر هیئتهای اجرایی کاندیدایی را رد میکردند آنها به شورای نگهبان شکایت میکردند. به عقیده نویسنده امکان حضور همه صلاحیتها و چهرههای مردمی میتواند فضای انتخاباتی سرد کنونی را به فضای گرم و پرشور تبدیل کنند. دراینارتباط کلام بنیانگذار جمهوری اسلامی که گفته: «میزان رأی مردم است» ملاک قرار گیرد و در مورد موضوعات اختلافی مثل روابط خارجی، قیمت حاصلهای انرژی، نظریه استصوابی، معافیتهای مالیاتی، کاهش محدودیت برای ورود گردشگران و… همهپرسی صورت گیرد زمینه انتخابات پرشور و حماسی بار دیگر فراهم خواهد شد.
انتهای پیام