درباره‌ی واکنش خاتمی، کروبی و میرحسین به اعتراضات

«محمد توکلی»، عضو بخش تحلیلی انصاف نیوز در یادداشتی درباره‌ی واکنش محمد خاتمی، مهدی کروبی و میرحسین موسوی به اعتراضات آبان ۹۸ نوشت:

سران اعتراضات ۸۸ این بار و بر خلاف ناآرامی‌های دی‌ماه۹۶ سعی کردند تا واکنشی جدی‌تر به نوع مواجهه‌ی حاکمیت با حوادث آبان ۹۸ نشان دهند و از طرف دیگر مواجهه‌ای همدلانه‌تر با معترضان را در دستور کار خود قرار دادند. معترضانی که البته بخشی از آن‌ها گذر از اصلاح‌طلب و اصولگرا شعار رایج‌شان است و استقبال چندانی هم به واکنش سران اعتراضات ۸۸ نشان نداده‌اند؛ شاید چون اعتراض‌شان شکل دیگری‌ست و از جنس معترضان ۸۸ نیستند!

سیدمحمد خاتمی، رییس‌جمهوری اسبق در واکنش به آنچه در آبان ۹۸ گذشت علاوه بر همدلی و همدردی با آسیب‌دیدگان این حوادث بر سه نکته تاکید داشته است:

۱. تحلیل دقیق، منصفانه و همه‌جانبه اعتراضات: «حوادث تلخ هفته گذشته، نیازمند تحلیل دقیق، منصفانه و همه‌جانبه است که در آن، حادثه در متن و متن در زمینه دیده شود و سهم عوامل مختلف از جمله ریشه‌های نارضایتی و فقر و تبعیض، مشکلات حکم‌رانی و همچنین سوء استفاده بیگانگان مشخص شود»
۲. مرزبندی با براندازان: «متوهمان براندازی هم هستند که به همان اندازه علیه اصلاح‌طلبان و اصلاح‌طلبیِ خشونت‌پرهیز سم‌پاشی کرده و می‌کنند که علیه جمهوری اسلامی؛ و این امر کار ما را در جدا کردن مرزها آسان می‌کند»
۳. دوری از خشونت و جلوگیری از آن: «بسیاری از معترضان خشونت نکردند، اما انکار نمی‌توان کرد که تخریب‌ها و تلاش برای انحراف اعتراض‌ها به آشوب هم وجود داشت و احیاناً سازمان‌یافته بود. طبعاً هیچ حکومتی حق ندارد رخصت برهم زدن امنیت جامعه و تخریب اموال عمومی و دارایی شهروندان را بدهد یا در مواجهه با معترضان به خشونت و سرکوب متوسل شود. از نشانه‌های رشدیافتگی این است که هم اعتراض شهروندان و هم تأمین امنیت توسط حافظان امنیت، به‌دور از خشونت باشد و بخصوص مردم باید از آسیب‌هایی که خشونت به بار می‌آورد مصون باشند.»

• با نگاهی به آنچه خاتمی می‌گوید نوعی کلی‌گویی در آن مشهود است که هیچ پیشنهاد مشخصی برای گذر از بحران نیز در آن به چشم نمی‌آید. شاید اگر رییس دولت اصلاحات امروز مسوولیتی در نظام داشت این قبیل سخنان قابل قبول و حتی مواضعی پیشروانه تلقی می‌شد اما امروز چطور؟ امروز که او خود را سال‌هاست در جامعه مدنی تعریف کرده و چه بخواهد، چه نه به‌عنوان یکی از سران اعتراضات۸۸ شناخته می‌شود.

در بیانیه‌ی مهدی کروبی، رییس اسبق مجلس درباره‌ی اعتراضات اخیر نیز پس از همدلی با آسیب‌دیدگان به این نکات تاکید شده است:

۱. تاثیر تحریم بر وضعیت اقتصادی و ساختار تصمیم‌گیری: «خروج آمریکا از برجام و اعمال تحریم‌های یکجانبه کمر آحاد ملت بخصوص طبقات محروم را شکسته…در این مسیر نهادهای قانونی هم کارکرد خود را از دست داده‌اند و تصمیات اساسی از جمله چنین تصمیم مهمی پشت درهای بسته صورت می پذیرد»
۲. اجرای نادرست تصمیم اخیر درباره‌ی افزایش قیمت بنزین: «پیش تر در مجلس ششم مقرر شده بود که افزایش حامل‌های انرژی در یک پروسه زمانی صورت گیرد نه آنکه برای سال‌ها قیمت بنزین ثابت گردد و یکباره بدون بحث در مجلس و اقناع افکار عمومی، با سه برابر شدن افزایش آن هم در شرایط سخت اقتصادی به اجرا گذاشته شود»
۳. پیشنهاد تشکیل کمیته حقیقت‌یاب: «[نوع مواجهه با اعتراضات] نیازمند کمیته‌ی مستقل حقیقت یاب است»
۴. هشدار به حکمرانان: کروبی با اشاره به جمله‌ای مشهور از بنیانگذار جمهوری اسلامی نسبت به عواقب چنین حوادثی به مقامات تصمیم‌گیر هشدار می‌دهد؛ «ریشه و بستر اعتراضات اخیر را باید در فساد، تحقیر، تبعیض و نابرابری حاکم جستجو کرد نه در آن سوی آب‌ها. امام از بدو انقلاب دغدغه‌ی معیشت مردم را داشتند و فرمودند: به حسب انصاف، به حسب وجدان، این مردمی که شماها را روی کار آورده‌اند، این مردم زاغه‌نشین که شماها را روی مسند نشانده‌اند ملاحظه‌ی آن‌ها را بکنید و این جمهوری را تضعیفش نکنید. بترسید از آن روزی که مردم بفهمند در باطن ذات شما چیست و یک انفجار حاصل بشود. از آن روز بترسید که ممکن است یکی از “ایام الله”، خدای نخواسته باز پیدا بشود»
۵. وظیفه‌ی دولت در دلجویی از آسیب‌دیدگان: «از دولت می‌خواهم که ضمن دلجویی و عذرخواهی از آسیب دیدگان حوادث اخیر به جبران خسارت و پرداخت غرامت اقدام نماید»

•رییس اسبق مجلس شورای اسلامی در بیانیه‌ی خود اولاً ریشه‌ی اصلی نارضایتی‌های اقتصادی دو سال اخیر که در تریبون‌های عمومی کمتر از آن گفته می‌شود را مورد تاکید قرار داده و تحریم را علت اصلی فشارهای معیشتی و ایجاد اشکال در ساختار تصمیم‌گیری کشور در این سال‌ها دانسته است، ثانیاً پیشنهادی اجرایی را مبنی تشکیل کمیته مستقل حقیقت‌یاب به مسوولان ارائه می‌دهد، ثالثاً با ادبیاتی هشدارآمیز که البته در آن اثری از تنش‌آفرینی هم نیست به تصمیم‌گیران کشور عواقب این شکل از تصمیم‌گیری را گوشزد می‌کند.

و اما بیانیه‌ی کوتاه میرحسین موسوی، نخست‌وزیر دهه شصت؛ او در بیانیه‌ی کوتاه خود ادبیاتی تندتر از قبل را انتخاب کرده، موضوعی که می‌توان به علت تاثر ناشی از خبرهای تلخی باشد که در خصوص آنچه در اعتراضات رخ داده به او منتقل می‌شود. ادبیات میرحسین در این بیانیه معترضانه اما بر خلاف بیانیه‌ی مهدی کروبی تنش‌آفرین هم است و همین امر می‌تواند هشدارهای دلسوزانه‌ی او در این بیانیه و در زمان‌های دیگر را تحت‌الشعاع قرار دهد. میرحسین با توجه به این بیانیه در قامت فردی قرار دارد که بر خلاف خاتمی و کروبی با اصل و فرع افزایش قیمت بنزین مخالف است و به نظر می‌آید انتقاد او نه به زمان اجرا یا شکل اجرا و یا نحوه‌ی تصمیم‌گیری در این باره بلکه با اساس حذف تدریجی یا شدید یارانه سوخت باشد! از طرف دیگر در این بیانیه‌ی میرحسین موسوی بر خلاف اغلب بیانیه‌های او در سال ۸۸ مطلقاً هیچ راهکاری برای برون‌رفت از بحران مشاهده نمی‌شود. بیانیه‌ی او بیشتر شبیه درددل‌های یک «انقلابی» است که انقلاب۵۷ را از دست رفته می‌بیند و با ناامیدی راهی جز خشمی انفعالی که در کلمات او متبلور شده برایش باقی نمانده است.

انتهای پیام