فریاد تاغزارهای کویر آران و بیدگل

آمار رو به افزایش کشفیات چوب و زغال در شهرستان آران وبیدگل زنگ خطر نابودی تاغزارها، فاجعه زیست محیطی و هجوم ریزگردها را به صدا درآورده است.

به گزارش ایرنا شهرستان آران و بیدگل عرصه ای بیابانی در شمال استان اصفهان امروز با سه چالش تغییر اقلیم، کاهش آب شیرین و بیابانزایی مواجه است و با توجه به کاهش بارندگی بلندمدت به میزان 35 درصد شاهد افزایش سطح بیابان در این منطقه هستیم که این امر خود تلاش برای حفظ عرصه های سبز طبیعی را الزامی می کند.
اما امروزه تخریب عرصه های طبیعی و قطع درختان تاغ توسط افراد سودجو زنگ خطر را در این منطقه به صدا درآورده است، در سال های اخیر در این شهرستان کویری که وجود درخت از اهمیت بالایی برخوردار است شاهد افزایش روزافزون پدیده قاچاق چوب و قطع درختان تاغ در کویر بوده ایم پدیده ای که اگر چاره ای برای آن اندیشیده نشود، عواقب جبران ناپذیری برای طبیعت و محیط زیست ما به همراه خواهد داشت.
آمار گسترده قاچاق چوب حاکی است که اقدامات بازدارنده جوابگو نبوده و از سویی قوانین فعلی نیز نیازمند بازنگری است.
نظر به وسعت بالای عرصه های بیابانی در استان اصفهان و بالاخص در این منطقه، اداره منابع طبیعی آران و بیدگل از سال 1349 اقدام به فعالیت های بیابانزدایی از جمله تثبیت تپه های ماسه ای معروف به نوارریگ بلند و ایجاد 120 هزار هکتار جنگل های دست کاشت بیابانی تاغ، نموده که همچنان ادامه دارد.
از جمله نقش های بسیار موثر جنگل های دست کاشت را می توان جلوگیری از هجوم ریزگردها و حرکت تپه های ماسه ای به مناطق مسکونی و نهایتا جلوگیری از خسارت وارده به عرصه های زیستی، کشاورزی و تاسیسات زیربنایی، همچنین صدمه به راه ها و خطوط راه آهن دانست.
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری آران وبیدگل در گفت وگو با ایرنا اظهارداشت: متاسفانه شاهد افزایش محسوس قاچاق چوب تاغزارهای این شهرستان طی سال جاری هستیم به طوریکه فقط در هشت ماه امسال 31 عملیات علیه قاچاقچیان چوب و زغال اجرا شد که طی این عملیات بیش از 50 نفر به دلیل قلع و قمع دو هزار درخت تاغ دستگیر و تحویل مقامات قضایی و حدود 20 کوره زغال کشف و تخریب شد.
رضا شفیعی، کمبود نیروی انسانی حافظ جنگل ها را یکی از عوامل توفیق قاچاقچیان چوب دانست و افزود: متوسط نیروی انسانی مورد نیاز برای حفاظت از عرصه های منابع طبیعی در جهان برای هر چهارهزار هکتار، یک نفر است اما در ایران برای هر 13 هزار هکتار، یک نیرو در نظر گرفته می شود و در شهرستان آران وبیدگل به ازای 600 هزار هکتار عرصه منابع طبیعی که نیاز به 46 نیرو دارد، تنها پنج نفر امر حفاظت از این عرصه ها را برعهده دارند.
وی افزود: به رغم فعالیت و مستمر و شبانه روزی نیروهای یگان حفاظت اداره منابع طبیعی به منظور ایجاد و حفظ جنگل های دست کاشت در منطقه به علت کمبود نیرو در برابر مساحت زیاد عرصه های منابع طبیعی، روزانه گزارش هایی مبنی بر قطع و قاچاق چوب دریافت می شود که در آینده ای نه چندان دور این شهرستان با بحران گسترش بیابان و نیز بیابان زایی مواجه خواهد شد.
شفیعی از مسئولان دست اندرکار خواست در اسرع وقت این موضوع را پیگیری و بحث کمبود نیرو و امکانات را جبران نمایند تا شاهد کاهش قاچاق چوب و بیابانزایی باشیم.
گل آرائی مسئول واحد بیابان اداره منابع طبیعی آران و بیدگل نیز گفت: با توجه به نقش انکارناپذیر جنگل های دست کاشت بیابانی در امر حفاظت از خاک و جلوگیری از بروز ریزگردها و حرکت تپه های ماسه ای، متاسفانه به دلیل عدم آگاهی مردم و معضلات اجتماعی و اقتصادی موجود در جامعه از جمله اعتیاد و بیکاری افراد اقدام به قطع درختان تاغ نموده که در صورت ادامه این روند نه تنها این شهرستان بلکه شهرهای همجوار از جمله کاشان، قم، تهران و نطنز نیز با پدیده ریزگردها و خطرات و اثرات منفی آن بر سلامت و اقتصاد مردم مواجه خواهند شد.
یک فعال محیط زیست و منابع طبیعی هم ضمن تاکید بر لزوم مبارزه جدی با پدیده شوم قاچاق چوب در گفت وگو با ایرنا افزود: مبارزه با این پدیده شوم علاوه بر وضع قوانین سخت گیرانه همراه با ضمانت اجرایی، نیازمند همراهی، همدلی و همزبانی مردم و مسئولان و دستگاه های اجرایی است.
علی محمد خاک دوست افزود: اگر نیاز به محیط زیست زیبا و با نشاط داریم باید همه مردم بسیج شویم و علاوه بر پاسداری از این انفال الهی، برای مبارزه با سودجویان هم پیمان شویم تا مردمان سخت کوش کویر دیگر شاهد زخم تبرهای سودجویان بر پیکر جنگل های تاغ و تبدیل آن به بیابانی مرده نباشیم.
تاغ گیاهی است به صورت درختچه از تیره تاج خروسان با مقاومت زیاد در برابر خشکی و گرما با سیستم ریشه ای گسترده که جهت جلوگیری از گسترش کویر از آن استفاده می شود، این گونه ها در امر مبارزه با تثبیت شنهای روان مقاومت و موفقیت بیشتری دارد.
در ایران سه گونه تاغ وجود دارد سیاه تاغ ، زرد تاغ یا سفیدتاغ و تاغ بوته ای به علت کج ومعوج بودن برای کارهای ساختمانی مناسب نیست ولی بیشتر از آن برای سایبان وچتر استفاده می شود، در کارهای نجاری مصرفی ندارد اما هیزم آن خوش سوز و مورد علاقه مردمان اطراف کویر می باشد.
این گیاه در مناطق کویری سبب می شود که خاکهای ماسه ای سبک کمتر در معرض فرسایش و باد رفتگی قرار بگیرد وبه عنوان باد شکن استفاده می شود.
در همین حال افزایش رو به رشد مصرف دخانیات بویژه قلیان در بین جوانان، شاهد رونق بازار سیاه فروش زغال در سطح شهرستان و شهرهای همجوارنیز هستیم، به طوری که زغال تاغ تا 15هزار تومان به فروش می رسد و حتی چوب تاغ هم کیلویی 2 هزار تومان معامله می شود که این بازار پرسود منجر به ورود دلالان و قاچاقچیان چوب و زغال شده است.
آران وبیدگل از جمله شهرستان های کویری استان اصفهان است که با داشتن 120 هزار هکتار جنگل های دست کاشت تاغ 40 درصد از تاغزارهای این استان را در خود جای داده است.
این شهرستان در 200 کیلومتری شمال اصفهان قرار دارد.