دوم خرداد: دوران تحول و توسعه، شفافیت و پاسخگویی

مجتبی جمالی، فعال سیاسی و اجتماعی، در یادداشتی که در اختیار انصاف نیوز قرار داده است، نوشت:

روزی که سیدمحمد خاتمی به ریاست جمهوری رسید، نقطه عطفی در تاریخ معاصر ایران بود. آغاز دولتی متفاوت، با شعارها و رویکردهای ناتمام قبلی، که بذر امید، تغییر و اصلاح را در جامعه کاشت.

بهبود و تحول سازمانی

دولت خاتمی با هدف بهبود «کارایی دولت»، «کاهش فساد» و «سلامت اداری»، گام‌های مهمی در مسیر تحول سازمانی برداشت. در این دوره با اصلاح ساختارها و فرآیندهای اداری، بهره‌وری نیروی انسانی، کاهش تصدی‌گری دولت، آغاز پروژه های ارائه خدمات الکترونیکی، شایسته سالاری و عدالت سازمانی، مسیر ارائه‌ی خدمات به مردم تسهیل و «سلامت و شفافیت» در عملکرد دستگاه‌ها افزایش یافت.

این دوره را می‌توان سرآغاز توجه جدی‌تر به مفاهیمی چون کارایی، کوچک سازی و چابک سازی دولت،  شایسته‌سالاری، سلامت-شفافیت و پاسخگوئی در بدنه دولت دانست.

شفافیت و پاسخگویی

یکی از مهمترین دستاوردهای این دوره، تلاش برای افزایش «شفافیت» و «پاسخگویی» بود. این رویکرد به ویژه در زمینه اطلاع‌رسانی و باز بودن فضا برای نقد و بررسی عملکرد مسئولان نمود پیدا کرد.

دولت خاتمی تاکید داشت که مردم حق دارند از  امور دولت مطلع باشند(حق پاسخ خواهی مردم) و مسئولان نیز باید در قبال تصمیمات و اقدامات خود پاسخگو باشند(وظیفه پاسخگویی دولت).

رویکردی مبتنی بر تئوری نمایندگی(اصیل و وکیل)، که بستر را برای «پاسخگویی» بیشتر مسئولان فراهم آورد. و این پیام را به جامعه مخابره کرد که مردم برای دولت غریبه/نامحرم نیستند.

این نگرش، سنگ بنای تحولاتی شد که در سال‌های بعد در زمینه دسترسی به اطلاعات و مبارزه با فساد و سلامت اداری شکل گرفت.

فضای اقتصادی و توسعه

در کنار تحولات سیاسی و اجتماعی، دولت خاتمی با رویکردی مبتنی بر کارایی و شفافیت بخش دولتی اقتصاد، تقویت بخش خصوصی، جذب سرمایه‌گذاری و… تلاش شد تا با برقراری ثبات و فضای مناسب فعالیت های اقتصادی، زمینه رشد و شکوفایی اقتصاد کشور و بهبود معیشت مردم فراهم شود.

به‌طوریکه علیرغم همه چالش های آن دوران ، به گواه آمار و ارقام، ثبات و شکوفایی اقتصاد کشور در دولت خاتمی، پس از دوران ریاست جمهوری وی تکرار نشد، از جمله؛
میانگین بالاترین نرخ رشد اقتصادی،
بالاترین حجم سرمایه گذاری،
پایین تربن نرخ تورم،
حفظ ارزش پول ملی،
بالاترین میزان ذخیره ارزی پایان دوره،
رتبه ۱ تا ۳ بزرگترین اقتصاد خاورمیانه،
بهترین رتبه در شاخص ادراک فساد و شفافیت بین الملل،
و … از شاخص های مهم اقتصادی این دوره بوده است.

تکریم مردم و آزادی بیان

یکی از بارزترین ویژگی‌های آن دوران، تأکید بر «تکریم مردم» و احیای «کرامت انسانی» شهروندان بود. دولت خاتمی تلاش کرد تا با گشودن فضای سیاسی و اجتماعی، آزادی پرسش و نقد را ترویج کند. این رویکرد بعلاوه شعار «زنده باد مخالف من»، منجر به تقویت جامعه مدنی و ایجاد فضایی پرنشاط‌تر برای تبادل آرا و اندیشه‌ها شد. تا مردم احساس کنند صدایشان شنیده می‌شود و می‌توانند در سرنوشت خود نقش فعال‌تری داشته باشند.

یاد و خاطره دوم خرداد و تلاش‌های دولت اصلاحات، همواره یادآور دورانی از امید، گفتگو و تلاش برای ساختن ایرانی بهتر است.

انتهای پیام