ماموریت غیرممکن نابودی داعش در دوره اوباما | یادداشت

«می دانیم که به هیچ وجه نباید قدرت ائتلاف بین المللی در حال تلاش برای نابودی داعش را دست کم گرفت چرا که دو قدرت بزرگ جهانی و چندین قدرت منطقه ای و اروپایی را در بر می گیرد، با این حال باید این مسئله را نیز در نظر بگیریم که ائتلافی مشابه البته به استثنای روسیه بود که عراق را اشغال کرد اما پس از گذشت هشت سال، شکست خورده از این کشور خارج شد.»

به گزارش سرویس ترجمه شفقنا، عبدالباری عطوان، روزنامه نگار و تحلیلگر برجسته جهان عرب و سردبیر روزنامه رای الیوم در مقاله ای که تحت عنوان «اوباما می خواهد آخرین ماه های حکمرانی خود را با نابودی داعش به پایان برساند، آیان این هدف امکان پذیر است؟ آیا طرح های آمریکا در آزادسازی الموصل، الرقه و سرت موفقیت آمیز خواهند بود؟ پس از آن چه اتفاقی خواهد افتاد؟» روی پایگاه اینترنتی این روزنامه قرار گرفته، آورده است:

«دولت آمریکا در حال برنامه ریزی است تا سال جاری میلادی را به سال نابودی داعش در سه کشور جهان عرب یعنی عراق، سوریه و لیبی تبدیل کند و نشست روز سه شنبه شهر رم به ریاست جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا و مشارکت همتایان وی از ۲۲ کشور دیگر جهان نیز برجسته ترین اقدام در این مسیر به شمار می آید.

در راستای آغاز حملات هوایی و زمینی شدید از سوی کشورهای عضو ائتلاف تحت رهبری آمریکا نیز، نیروهای ویژه این کشور شروع به ورود به خاک سوریه و عراق کردند تا شهرهای الموصل و الرقه را به کنترل دربیاورند و این در حالی است که برخی گزارش های دیگر از آماده سازی برای بمباران هوایی پایگاه های داعش در خاک لیبی حکایت دارند، جایی که حتی برخی شاهدان عینی نیز تاکید کردند که طی روزهای یک شنبه و دوشنبه هفته جاری صدها خانواده لیبیایی خود را به گذرگاه «رأس جدیر» در مرز تونس رساندند تا از حملات هوایی قریب الوقوع جنگنده های سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (NATO) به پایگاه های داعش در امان باشند.

در حالی که جان کری در نشست رم اعلام کرد که داعش بیش از ۴۰ درصد از مناطق تحت کنترل خود در عراق و سوریه را از دست داده، یک مسئول نظامی آمریکا نیز تاکید کرد که حملات هوایی جنگنده های ائتلاف بین المللی به کشته شدن نزدیک به صد تن از فرماندهان بلندپایه و متوسط داعش منجر شده تا نشان دهند که حمله این کشور در هوا و زمین به موفقیت هایی دست یافته است.

در واقع باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا می خواهد در واپسین سال اقامت خود در کاخ سفید، دستاورد مهمی را رقم بزند که همان نابودی داعش است، با این حال احتمال دارد تحقق این دستاورد سخت باشد و در صورتی که به طور کلی و یا جزئی نیز محقق شود، برای اوباما و کشورهای عضو ائتلاف تحت رهبری وی پر هزینه خواهد بود، جایی که پائولو جنتیلونی، وزیر امور خارجه ایتالیا که به همراه کری ریاست نشست رم را بر عهده داشت، طی اظهاراتی اذعان کرد که «می دانیم در برابر ما سازمانی است که از استحکام شدیدی برخوردار بوده و توانایی برنامه ریزی راهبردی را نیز دارد، بنابراین نباید خطر آن را دست کم بگیریم.»

هر چند که ماموریت روی کاغذ آسان به نظر می رسد اما با توجه به تجربه های مشابه پیشین، هنگامی که به میدان های اجرای عملی منتقل می شود احتمال دارد نتایج به دست آمده کاملا متفاوت باشد، البته پیشاپیش اذعان می کنیم که با توجه به شرایط و بازیگرهای اصلی متفاوت، این مقایسه با تجربه های پیشین برابر و همسان نیست.

نخستین تجربه در این رابطه نیز همان دو تجاوز اسرائیل به نوار غزه ظرف دو سال می باشد که آخرین مورد آن در تابستان سال ۲۰۱۴ میلادی روی داد، جایی که با وجود مساحت این نوار که از ۱۵۰ مایل مربع (نزدیک به ۳۶۵ کیلومتر مربع) فراتر نمی رود و همچنین محاصره شدید آن از سوی اسرائیل و مصر، نیروهای اسرائیل علی رغم بمباران زمینی، دریایی و هوایی به مدت ۵۲ روز، در کنترل نوار مذکور، خلع اسلحه و موشک های آن و وادار ساختن گروه های مقاومت اسلامی به تسلیم، شکست سختی متحمل شدند.

دومین تجربه نیز تجاوز اسرائیل به لبنان در تابستان سال ۲۰۰۶ میلادی است که به مدت ۳۳ روز ادامه یافت، با این حال جنگنده ها و تانک های اسرائیل در شکست دادن حزب الله و پیشروی در خاک لبنان حتی به اندازه یک کیلومتر هم ناکام ماندند.

از سوی دیگر، نیروهای عراقی که با پشتیبانی پوشش هوایی و نیروهای ویژه آمریکایی وارد شهر الرمادی شدند، استحکامات و تونل های دفاعی بسیار پیچیده ای زیر شهر پیدا کردند، به همین دلیل نیز تکرار همان مسئله در شهرهای الرقه و الموصل که دارای مساحت و جمعیت بیشتری هستند، بعید به نظر نمی رسد و برخی گزارش ها نیز از وجود یک شبکه بزرگ از تونل ها زیر هر دو شهر حکایت دارند.

در واقع به خوبی می دانیم که به هیچ وجه نباید قدرت ائتلاف در حال تلاش برای نابودی داعش را دست کم گرفت چرا که دو قدرت بزرگ جهانی و چندین قدرت منطقه ای و اروپایی را در بر می گیرد، با این حال باید این مسئله را نیز در نظر بگیریم که همین ائتلاف (البته به استثنای روسیه) بود که عراق را اشغال کرد اما پس از گذشت هشت سال، شکست خورده از این کشور خارج شد و ائتلاف مشابهی (سازمان ناتو) که لیبی را مورد هدف قرار داده و موفق شد نظام حاکم در آنجا را تغییر دهد نیز هم اکنون پس از گذشت پنج سال در حال بازگشت به صحنه همان جنایت است تا معایب عملیات نخست خود را برطرف سازد.

بدون شک شاخص ترین نقطه ضعف در تمامی نقشه های آمریکا و هم پیمانان قدیمی و جدید این کشور، این است که تنها روی راه حل های امنیتی تمرکز می کنند و برای رسیدگی به عوامل منجر به ایجاد داعش و گسترش سریع آن، هیچ گونه طرح و برنامه ای ندارند.

باید گفت که برای ما دشوار است به صف افرادی بپیوندیم که نسبت به موفقیت طرح های آمریکا در نابودی داعش طی ۱۰ ماه آینده همان گونه که اوباما آن را به عنوان پایان دوران زمامداری خود می خواهد، خوشبین هستند، چرا که این گروه عملا گسترش پیدا کرده و به لیبی، افغانستان، یمن، عربستان سعودی، پاکستان، اندونزی و خود اروپا نیز رسیده و موجودیت ایدئولوژیک آن بسیار خطرناک تر از موجودیت نظامی آن می باشد.

در همین حال، قرار گرفتن اکثریت کشورهای عرب حاشیه خلیج (فارس) در آستانه ورشکستگی به دلیل کاهش درآمدهای نفتی، افزایش اختلافات و شکاف های فرقه گرایانه، کشمکش سنی و شیعه و همچنین گسترش سرخوردگی، احساس حقارت و بیکاری در میان جوانان در جهان عرب و جهان اسلام که ۷۰ درصد شهروندان آنها را جوانان تشکیل می دهند، عواملی هستند که دست به دست هم داده و ریشه کن کردن داعش را به یک فرآیند تقریبا غیر ممکن تبدیل کرده اند صرف نظر از شمار و حجم قدرت هایی که به دنبال چنین هدفی هستند.

در واقع این دخالت های نظامی آمریکا در لیبی، عراق و یمن با هدف تقویت اسرائیل و برتری نظامی آن و همچنین نابودی ارتش های عرب تهدیدکننده موجودیت اسرائیل بود که پایگاه و محیط رشد داعش را فراهم ساخت و کشورهای ناکام زیر سلطه درگیری های خونین را به وجود آورد، بدیهی است که دخالت ها و نقشه های جدید مطرح شده در این روزها نیز همان نتیجه را در پی خواهند داشت چه با باقی ماندن گروه های کنونی همچون داعش و یا پیدایش گروه های دیگری با نام های جدید.

در پایان باید گفت اصلی ترین پرسشی که مطرح می شود این است که پس از بمباران لیبی و حمله به الموصل، الرقه و تدمر (پالمیرا) چه اتفاقی خواهد افتاد؟ نیروهای «شوراهای بیداری» نوین کدام ها هستند؟ بلکه «انقلابیون ناتو» در نسخه جدید خود چه کسانی خواهند بود؟»

منبع: پایگاه اینترنتی رای الیوم

ترجمه از: شفقنا

انتهای پیام