تاثیر شبکه‌های اجتماعی بر جریان آزاد اطلاعات اقتصادی
مولود پاکروان، مدرس دانشکده خبر، در هفته نامه «تجارت فردا»، نقدی بر کانال تلگرامی رییس اتاق بازرگانی ایران با عنوان «آیا شبکه‌های اجتماعی می‌توانند به جریان آزاد اطلاعات اقتصادی کمک کنند؟» نوشته است که بخشی از آن در پی می آید:
«قرارداد پژو هم سرانجام میان دوست عزیز و پرتلاشم هاشم یکه‌زارع و مدیرعامل کمپانی پژو امضا شد.»
کانال محسن جلال‌پور رئیس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران شاید اولین رسانه‌ای بود که خبر توافق میان ایران‌خودرو و پژو را در پرجمعیت‌ترین شبکه اجتماعی کشور منتشر کرد. تصویری که از امضای این توافق در تلگرام منتشر شد در مدت کوتاهی 26 هزار بار دیده شد. کمی پس از این پست که صرفاً جنبه اطلاع‌رسانی و خبری داشت جلال‌پور بر مبنای تحلیل سایت خبری عصر ایران پست دیگری گذاشت و تفاوت‌های این قرارداد با قرارداد قبلی دو شرکت را به فالوئرهای خود یادآوری کرد. اقدامی که بر ارزش خبری رویداد افزود و اطلاعات خام اولیه را برای مخاطبان کاربردی‌تر کرد.
اخبار خوش سفر رئیس‌جمهور و هیات همراه به فرانسه و ایتالیا، با ارسال تصاویر لحظه‌ای و به روز در کانال محسن جلال‌پور قابل پیگیری بود. یک رسانه زنده، برخط و دارای ارزش خبری رئیس اتاق بازرگانی ایران را به فالوئرهایش در سراسر کشور پیوند می‌زد. سرعت عمل رئیس اتاق ایران در ارسال تصاویر و خبرهای اختصاصی از دیدار هیات ایرانی با مقامات اقتصادی و سیاسی ایتالیا و فرانسه، کانال او را به یک مرجع خبری مهم برای خبرگزاری‌های داخلی و خارجی تبدیل کرد تا آنجا که خبرنگاران خارجی، او را «بلومبرگ» این سفر نامیدند.
جلال‌پور البته نخستین فعال اقتصادی نیست که از کانال تلگرام برای انتشار اخبار مربوط به حوزه فعالیت خود استفاده می‌کند اما بی‌شک بیش از دیگران به قابلیت‌های این رسانه فراگیر اعتقاد دارد. او بی‌تردید در راه درستی گام نهاده است چراکه می‌داند ارزش اقتصادی اطلاع‌رسانی به موقع و شفاف بسیار فراتر از آن است که دولتمردان، مدیران و فعالان عرصه اقتصاد به روش‌های سنتی اطلاع‌رسانی بسنده کنند و خود را از مزایای تکنولوژی‌های نوین در نشر دانش و داده محروم سازند. در دنیایی که بازارها به سرعت به اخبار و اطلاعات واکنش نشان می‌دهند نمی‌توان پا به پای رسانه‌های سنتی قدم زد. باید همپای رسانه‌های مدرن دوید. در غیر این صورت مسابقه را واگذار خواهیم کرد.
محسن جلال‌پور که در اینستاگرام هم صفحه‌ای فعال و پرطرفدار دارد، معمولاً از نشست‌های داخلی هم اطلاع‌رسانی لحظه‌ای می‌کند. مثلاً نوشته‌های کوتاه او از شورای پول و اعتبار و هیات عالی واگذاری، در دوره‌های مختلف مورد توجه فعالان اقتصادی قرار گرفته است.
بررسی و تحلیل محتوای کانال تلگرام رئیس اتاق ایران البته این نکته را هم در ذهن متبادر می‌کند که او بیشتر به ارائه نظرات شخصی علاقه دارد. گاهی کتاب معرفی و گاهی خاطره تعریف می‌کند. حتی گاهی نوستالژیک می‌شود و از گذشته‌ها یاد می‌کند و این نشان می‌دهد، نه فقط به دنبال اطلاع‌رسانی، که در پی بسط و گسترش دیدگاه‌های شخصی خود است. در حالی که اگر در این کانال، خبرهای کوتاه منتشر کند و در عین حال به تحلیل اقتصاد ایران بپردازد، احتمالاً با اقبال بیشتری روبهرو خواهد شد. برای انتشار احساسات و عواطف و تجربیات شخصی، شبکه‌ای مانند اینستاگرام مناسب‌تر است در حالی که از کانال‌های تلگرام انتظار می‌رود بیشتر به نشر خبر و تحلیل وقایع بپردازند.
نکته دیگر آنکه، رئیس اتاق ایران همزمان در چند شورا و هیات عالی عضویت دارد. معمولاً این شوراها از ساختار ضعیف اطلاع‌رسانی رنج می‌برند و در حالی که ماهیت کاری آنها ایجاب می‌کند بلافاصله درباره مصوبات نشست‌ها اطلاع‌رسانی کنند، معمولاً انتشار اخبار آنها زمان می‌برد. به این ترتیب، عده‌ای که به مصوبات این نهادها دسترسی پیدا می‌کنند، این شانس را دارند که زودتر از دیگران تصمیم اقتصادی بگیرند. به این افراد که به Insider Information دسترسی دارند، دارندگان اطلاعات نهانی گفته می‌شود. شورای پول و اعتبار و شورای بورس از جمله نهادهای تصمیم‌ساز و مهمی به شمار می‌روند که بررسی فعالیت آنها در دوره‌های مختلف نشان می‌دهد بیشتر به حبس اطلاعات علاقه دارند تا انتشار آن. انتظار می‌رود رئیس اتاق ایران این شوراها را از بن‌بست اطلاع‌رسانی خارج کرده و مصوبات نشست‌ها را فوراً اطلاع‌رسانی کند. تنها در این صورت می‌توان گفت محسن جلال‌پور، خود و نهادهای اقتصادی را یک گام به سمت شفافیت بیشتر به پیش برده است.
رئیس اتاق ایران تنها یکی از فعالان حوزه اقتصاد است که می‌تواند با حضور فعال و هدفمند در شبکه‌های اجتماعی فضای تاریک تصمیم‌سازی‌های کارگزاران این حوزه را با نشر اطلاعات بهنگام روشن سازد. پیوستن به دنیای مجازی و حرکت به سوی شفاف‌سازی بیشتر اما، وظیفه‌ای است که متوجه تمامی مسوولان و متولیان حوزه اقتصاد است.
