آخرین وضعیت مرخصی به زندانیان سیاسی

محمود بهزادی راد، وکیل دادگستری، از اجرای سلیقه‌ای دستور العمل ابراهیم رییسی، رییس قوه قضاییه، برای مرخصی دادن به زندانی‌ها با شیوع ویروس کرونا می‌گوید، از سوی دیگر امیر رییسیان می‌گوید موکل‌هایش هنوز در زندان هستند، در حالی که آرش صادقی وضعیت جسمانی خوبی ندارد و باید در خارج از زندان درمان شود.

پس از نامه‌ی جمعی از خانواده‌های زندانیان سیاسی به رییس قوه قضاییه، سید ابراهیم رییسی دستورالعملی را ابلاغ کرد که براساس آن زندانیان سیاسی با صلاحدید ضابطین پرونده می‌توانند به مدت یک ماه به مرخصی بیایند. در پی این نامه تعدادی از زندانیان از جمله شهناز اکملی، مسعود کاظمی، ندا ناجی به مرخصی آمده‌اند؛ اما پرسش اینجاست آیا این دستورالعمل در همه‌ی زندان‌ها در حال اجراست؟ معیارهای ضابطین پرونده چیست؟

درباره‌ی مرخصی از زندان‌ها به دلیل شیوع بیماری به ویژه پس از دستور العمل رییس قوه قضائیه با محمود بهزادی راد و امیر رییسیان دو وکیل دادگستری گفت‌وگویی کردیم که متن کامل آن در پی می‌آید:

وضعیت هومن جوکار، نرگس محمدی و سام رجبی

محمود بهزادی راد وکیل نرگس محمدی با بیان اینکه متاسفانه دادیارهای زندان با دستور العمل ریاست قوه قضائیه هم، سلیقه‌ای برخورد می‌کنند، به انصاف نیوز گفت: «همین امرور آقای سام رجبی، از زندان تماس گرفته و گفت که از صبح سر درد دارد و همچنین هومن جوکار هم از روز چهارشنبه تب شدیدی داشته است. متاسفانه کسان دیگری هم در همان بند چهار الان تب دارند ولی هنوز هم با مرخصی این زندانی‌ها موافقت نکرده‌اند. دستور العمل ریاست قوه قضاییه صادر و به همه‌ی زندان‌ها ابلاغ شده که باید یک ماه به زندانی‌ها مرخصی بدهند اما این اقدام‌ها انجام نشده و متاسفانه انگار در ارتباط با این زندانی‌ها اراده‌ای وجود ندارد. این درک را ندارند وقتی ریاست قوه قضائیه دستورالعملی را منتشر می‌کند، پس این یک دستور قضائی است و باید به آن عمل شود. این ابتدایی‌ترین بحث حقوقی است. این را نمی‌دانند اگر به این دستور قضایی عمل نکنند در واقع مرتکب تخلف شده‌اند. آن زندانی‌ها باید در طول ۲۴ ساعت آزاد می‌شدند. نمی‌توان گفت فلانی را آزاد می‌کنم و دیگری را آزاد نمی کنم، این یک دستور عمل کلی بود.

جالب است که در این دستورالعمل آمده است حتی کسانی که اقدام علیه امنیت ملی انجام داده‌اند و بیش از ۵ سال حکم ندارند، شامل این دستورالعمل می‌شوند. در حالی که خانم نرگس محمدی فقط دو سال از محکومیت او باقی مانده اما متاسفانه موردی با این قضایا برخورد می‌شود. می‌بینیم که حتی با دستور ریاست قوه قضائیه باز هم دادیارهای زندان با این مساله به صورت سلیقه‌ای برخورد می‌کنند.»

او با اشاره به وضعیت موکل خود نرگس محمدی گفت: «بر اساس قانون آیین‌نامه زندان‌ها افراد باید در محل اقامت خود زندانی باشند و محل جرم خانم محمدی در تهران بوده. در واقع آنها حق نداشتند که او را به زنجان منتقل کنند. حالا به هر دلیلی به زنجان منتقل شده اما متاسفانه در زندان زنجان تا به حال چندین بار مورد تهدید قرار گرفته زیرا یک خانم در آنجا نزدیک به او است که سه قتل مرتکب شده و در شرف اعدام است و همان مساله شیرمحمدعلی به شکل دیگری در زندان زنجان در حال رخ دادن است.

بنده نامه‌ای را با این مضمون به دادستان نوشته‌ام که جان نرگس محمدی در خطر است و توسط یکی از زندانی‌هایی که سه قتل مرتکب شده تهدید به قتل شده است. حتی این مسئله را مطرح کرده‌اند که آن خانم در داخل زندان چاقو و تیزی هم دارد و جان آنها در خطر است و من شنیدم که شب‌ها نرگس محمدی نمی‌خوابد. در طی روز که بقیه حضور دارند می‌خوابد تا اتفاقی برای او نیفتد. از سوی دیگر امکانات زندان زنجان در حد صفر است کتاب به او نمی‌دهند و حتی نهج البلاغه هم در اختیار او قرار نمی‌گیرد. هفته گذشته در روز چهارشنبه با آقای نجفی قرار داشتم و مسئله مرخصی را مطرح کردم‌ او گفت رسیدگی می‌کنم و به اوین مراجعه کردم گفتند هنوز نامه‌ای از سوی آقای نجفی نرسیده است.

پس از دستور ریاست قوه قضائیه از خانواده‌ی او خواستم تا به زندان زنجان بروند اما فعلا درخواست مرخصی‌ای برای او صادر نشده است‌ با توجه به اینکه ۱۰ سال حکم داشته و الان هم ۷ سال و خورده‌ای از آن می‌گذرد و کمتر از ۳ سال از حکم او باقی مانده و همچنین با توجه به وضعیت جسمانی او که خطرناک است فعلا از مرخصی خبری نیست.

حتی در پرونده‌ی خانم محمدی در زندان زنجان، نوشته شده است که مریضی‌های خانم نرگس محمدی قابل درمان است اما امکانات لازم را در زنجان نداریم. باید او به تهران منتقل شود یا آزاد شود این حتی در پرونده پزشک قانونی زنجان هم آمده و به همان می‌شود استناد کرد تا به او مرخصی بدهند و تحت درمان قرار گیرد‌ اما این اتفاق نیفتاده است.»

برای مرخصی دادن به زندانی‌ها سلیقه‌ای برخورد می‌شود

امیر رییسیان وکیل لیلا حسین زاده فعال صنفی به انصاف نیوز می‌گوید: «تاکنون به هیچ کدام از از موکل‌های بند مرخصی داده نشده در طی پیگیری‌هایی که صورت گرفته به ما گفته‌اند اگر صلاح بدانیم خودمان به آنها مرخصی می‌دهیم و نیاز به درخواست و از این قبیل کارها ندارد.

منتظر هستیم ببینیم این میزانی که به عنوان صلاحدید مطرح می‌شود تا چه حد است و اصلاً معیار چیست. طی بخشنامه رئیس قوه قضائیه متهم‌های امنیتی با صلاحدید ضابط پرونده و نهاد امنیتی می‌توانند آزاد شوند؛ در نتیجه بازهم موضوع یک مقداری سلیقه‌ای تلقی می‌شود زیرا به سلیقه ضابط و نهاد امنیتی سپرده شده، اینجا هم اجحافی دیگری در حق متهم‌های سیاسی وارد می‌شود.»

او در پاسخ به این پرسش که وضعیت جسمانی موکلین او در چه وضعیتی است، گفت: «بنده ارتباطی نداشتم اما خانواده‌ها طی تماسی که با آنها برقرار کرده‌اند حاکی از این است که فعلاً در داخل بندهایی که موکل‌های من هستند، مورد مشکوکی مشاهده نشده و اینکه افراد جدیدی که به زندان می‌روند فقط خود زندانی‌ها در داخل می توانند از خود مراقبت کنند و یا ضد عفونی کنند. یعنی آن فرد را به نوعی قرنطینه کنند تا متوجه شوند ناقل کرونا نیست.

مسئله‌ی دیگر این است که ملاقات‌ها هم کابینی شده است؛ با این وجود کمی خیالمان راحت‌تر شده اما متاسفانه محیط زندان خیلی قابل محاسبه و اندازه‌گیری نیست زیرا ممکن است یکی از کارکنان آنجا این ویروس را به آنجا وارد کند و دیگر از دست در می‌رود. هیچ چیز باعث امنیت خاطر نمی‌شود فعلا تنها امید ما این است از آنجایی که امکانات بهداشتی و مراقبتی در داخل محیط زندان وجود ندارد حداقل این بحث مراقبت، قرنطینه و احتیاط در مقابل ویروس کرونا را به خانواده‌ها بسپارند و زندانی‌ها را به خانواده‌های آنها تحویل دهند، یعنی به آن‌ها مرخصی بدهند.

اینجا یک مساله انسانی در جریان است حتی اگر حقوق متهم را هم کنار بگذاریم مساله این است که اینجا جان این افراد در خطر است. اگر ویروس کرونا در داخل زندان شیوع پیدا کند به خاطر امکانات کمی که وجود دارد، بسیار خطرناک است و هم اینکه اداره این وضعیت سخت‌تر خواهد بود و حتی به صلاح سازمان زندان‌ها هم نیست که بخواهند این مسئولیت بزرگ را بپذیرند.

از موکلین بنده چندین نفر وجود دارند که وضعیت اورژانسی دارند؛ مثل آقای آرش صادقی همین الان دچار بیماری سرطان است و در حال پرتو درمانی باید باشد. طبق ماده ۵۰۲ درخواست عدم تحمل کیفر را به مراجع قضایی تقدیم کردیم به این معنا که ماده ۵۰۲ می گوید اگر بیماری وجود داشته باشد در زندان امیدی به بهبودی آن وجود نداشته باشد نه تنها باید به آن عدم تحمل کیفر داده باشد بلکه باید کیفر تبدیل به مجازاتی غیر از مجازات زندان تبدیل شود.

یعنی اگر روند درمان معمولی در آنجا کند شود باید زندان به مجازات دیگری تبدیل شود حالا ما با توجه به اینکه می گوییم نه تنها درمان بیماری ایشان در زندان امکان پذیر نیست بلکه در حال بدتر شدن هم هستند. مساله دیگر این است که اکنون خطر ابتلا به ویروس کرونا وجود دارد این مورد مزید بر دو علت قبلی است که عرض کردم. یعنی حتی پیش از این هم این موضوع ماده ۵۰۲ مشمول آقای صادقی می‌شد تا از زندان مرخص شود.

انتهای پیام